Babin

Chmura internetowa oraz model usług bazujących na tej koncepcji stają się obecnie dominującym paradygmatem technologicznym i w coraz większej mierze normą – każdy z nas przeglądając pocztę, słuchając muzyki w sieci www czy zamieszczając zdjęcia na portalach internetowych korzysta z rozwiązań tego typu. Mimo ich rosnącej popularności, nie wszyscy gracze na rynkach online ufają serwisom cloud computing, obawiając się utraty kontroli nad własnością danych bądź programów, zagrożeń dla prywatności danych, czy też ciągłości oferowanych usług w przypadku np. bankructwa dostawcy. Obawy te stają się tym bardziej zasadne, gdy w grę wchodzi konieczność zabezpieczenia dziedzictwa poszczególnych instytucji i krajów, tym niemniej zainteresowanie środowiska bibliotecznego oraz dostawców systemów dla bibliotek świadczeniem usług wyłącznie w schemacie SaaS stale wzrasta; swoich zwolenników ma też pogląd, zgodnie z którym jest to jedyna ścieżka mogąca uchronić biblioteki przed odpływem użytkowników.

Największe przeszkody na drodze ku realizacji tej wizji to specyfika zasobów bibliotecznych, sposobów organizacji różnego typu udostępnianych treści i związanych z tym procesów zarządzania (w tym odmienność procedur między poszczególnymi instytucjami i krajami) oraz ograniczenia obecnych zintegrowanych systemów bibliotecznych (ZSB), projektowanych z myślą o zarządzaniu głównie zasobami drukowanymi. W artykule przedyskutowano możliwe scenariusze przyszłości bibliotek związane z usługami w chmurze (bądź też rezygnacją z tej drogi), szanse, zalety i wady implementacji modelu SaaS, oraz ryzyko związane z przeniesieniem całej infrastruktury bibliotecznej w strefę wirtualną, w tym obawy dotyczące uzależniania obsługi wszystkich bibliotecznych procesów od jednego lub kilku zewnętrznych usługodawców. Omówiono również sposoby reakcji dostawców ZSB i ERM na oczekiwania związane z zapewnieniem pełnej współoperatywności ich produktów i pełnej wirtualnej integracji wszystkich obsługiwanych zasobów w skali lokalnej i globalnej, a także potencjalne kierunki dalszej automatyzacji bibliotek.

Wraz z pojawieniem się systemów bibliotecznych następnej generacji (np. Alma, Intota czy Worldshare), perspektywy przeniesienia całości związanych ze zbiorami procesów do środowiska cloud computing mogą wydawać się bardziej realne, podkreślono jednak, że rozwój tych produktów znajduje się nadal na etapie eksperymentalnym, bazują one wciąż na technologiach hybrydowych, a ich dostawcy koncentrują się głównie na anglo-amerykańskich odbiorcach. Wg autora, nie ma uniwersalnych rozwiązań technologicznych mogących spełnić potrzeby wszystkich bibliotek, warto wiec szukać takich opcji, które pozwolą zachować tożsamość i historyczne funkcje tych instytucji, a jednocześnie zmierzyć się z wyzwaniami e-rewolucji. Choć przejście do bardziej ujednoliconych, zunifikowanych modeli zarządzania zasobami jest prawdopodobnie nieuniknione, dyskusyjne pozostaje, jakimi środkami należy to osiągnąć (rezygnacja z dotychczasowych ZSB na rzecz nowych systemów, próba ich adaptacji do nowych modeli integracji danych poprzez interfejsy API i in.) i czy warto koncentrować się wyłącznie na pogoni za sieciowymi trendami i konkurowaniu z Google. Przyszłość bibliotek w chmurach pozostaje więc niejasna.