Babin

Autorzy prezentują sporządzony dla Library Journal raport z dorocznego kongresu Stowarzyszenia Bibliotek Amerykańskich (ALA), który odbył się w Chicago w dniach 28 czerwca – 2 lipca 2013 i przyciągnął w tym roku rekordową liczbę gości – ponad 26 tys. osób ze Stanów Zjednoczonych i zagranicy, wśród których, poza bibliotekarzami, znaleźli się autorzy bestsellerów, artyści i przedstawiciele firm współpracujących z sektorem bibliotecznym. W artykule omówiono główne wydarzenia i tematy poruszane na konferencji, ewaluację działań, zapowiadaną strategię i plany ALA oraz poszczególnych sekcji stowarzyszenia, najczęściej komentowane sesje i panele, a także zebrane w kuluarach opinie uczestników i prelegentów zjazdu.

Kongresy ALA to tradycyjnie miejsce ogłaszania nowych inicjatyw w bibliotekarstwie. Wśród zapowiedzi znalazły się m.in. Freegal – strumieniowy muzyczny serwis wideo firmy Library Ideas, kampania społecznego finansowania (crowdfunding) na rzecz budowy nowej wersji LibraryBox (bezprzewodowego urządzenia open source do dystrybucji cyfrowych plików, także w środowisku bez dostępu do Internetu) oraz nowe projekty ALA, w tym ala.org/liberty – zestaw narzędzi i zasobów dla bibliotek dotyczących kwestii ochrony prywatności oraz pilotażowa wersja Digital Learn – darmowego zasobu online dla bibliotekarzy prowadzących szkolenia z zakresu cyfrowej alfabetyzacji.

Jednym z tematów tegorocznej konferencji była integracja serwisów bibliotecznych oferowanych przez różnych dostawców oraz współpraca środowiska bibliotecznego i komercyjnych firm. Przykłady wspólnych inicjatyw w branży to m.in. projekty EBSCO i Innovative Interfaces (funkcje katalogowe w multiwyszukiwarce EBSCO Discovery Service), NovelList i 3M Library Systems, udostępnienie przez OverDrive (największego dostawcę treści elektronicznych na rynku) nowej wersji interfejsu API, czy wspólne prace Chicago Public Library, Aarhus Kommunes Biblioteker (Biblioteki Publiczne Aarhus w Danii) i firmy projektowej IDEO nad opracowaniem nowego planu programowania bibliotecznego, przy wsparciu finansowym fundacji Billa i Melindy Gates.

Omówione w raporcie sesje i spotkania panelowe poświęcono kwestiom cyfrowego dostępu i długotrwałego zachowania książek elektronicznych oraz współpracy wydawców i bibliotek w tym zakresie, aktywności bibliotek jako wydawców (coraz więcej amerykańskich systemów bibliotecznych – zarówno bibliotek publicznych, jak i akademickich, angażuje się w taką działalność) i ich roli na rynku samodzielnego publikowania, nowym trendom technologicznym (w tym współpracy bibliotek przy tworzeniu platform ebooków i zasobów cyfrowych, pozwalających na długotrwałe zarządzanie treściami elektronicznymi i licencjami od małych wydawnictw, lokalnych wydawców i samodzielnie publikujących autorów). Debatowano również nad trudną sytuacją finansową ALA, powodowaną stałym spadkiem wpływów, rekomendując jako środki zaradcze redukcję personelu o  10% (głównie dzięki zamrożeniu etatów po odchodzących pracownikach), likwidację funduszy na rozwój kadr i obcięcie pensji wyższej kadry kierowniczej o 10%.

Dużą część programu kongresu poświecono działalności bibliotek skoncentrowanej na  budowaniu relacji z użytkownikami, transformacji lokalnych społeczności oraz zmieniającej się roli i pozycji bibliotek publicznych, pełniących coraz częściej funkcje centrów nieformalnej, społecznościowej edukacji, innowacji i rozwoju kreatywności, otwartych na współpracę z oddolnymi inicjatywami, takimi jak ruch Makers, siecią YouMedia i lokalnymi mieszkańcami i aktywistami. Za istotne kwestie uznano również ochronę prywatności i anonimowości użytkowników bibliotek, w związku z rozwojem technologii pozwalających na coraz dokładniejsze monitorowanie obywateli zarówno przez państwowe służby, jak i korporacje, oraz roli etyki zawodowej bibliotekarzy w nowego typu „państwie nadzoru”; a także problemy reprezentatywności ALA i środowiska bibliotekarskiego, rozumianej jako odwzorowanie różnorodności amerykańskiej populacji.

Wśród zgłaszanych na sesjach i panelach postulatów znalazły się także apele o bliższą współpracę bibliotekarzy z twórcami MOOC (zob. BABIN [1], [2]), lepszą promocje usług bibliotecznych i rozwój programów mających na celu dotarcie do jednostek i społeczności pozostających nadal poza zasięgiem programów bibliotecznych. Rada ALA przyjęła również kilka uchwał, w tym rezolucję popierającą Edwarda Snowdena (whistleblowera, który ujawnił informacje o skali inwigilacji przez służby Stanów Zjednoczonych komunikacji elektronicznej i danych gromadzonych na serwerach największych światowych firm internetowych) i decyzję o nadaniu dokumentowi ALA pn. Deklaracja Prawa do Bibliotek priorytetowego statusu.

Proszeni o przekazanie swoich obserwacji i komentarzy rozmówcy LJ, wymieniali jako  hasła, do których muszą przywyknąć amerykańscy bibliotekarze, RDA, linked data, BIBFRAME (Bibliographic Framework Initiative) i schema.org. Wskazywali również na widoczną na konferencji wymianę pokoleń i obecność wielu nowych przedstawicieli bibliotecznej profesji, oraz ich pomysły na przyciągnięcie do bibliotek młodej generacji, a także – jako wartość dodaną, na wydarzenia poza oficjalnym programem, nowe kontakty i możliwość spotkań i uczenia się od specjalistów z wielu różnych branż.