Otwarte zasoby przydatne w edukacji bibliotekoznawczej
,Kategorie: Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa jako dziedzina, Dostęp do publikacji, Źródła informacji
Tagi: archiwa cyfrowe, bazy danych, bibliotekoznawstwo i informacja naukowa, e-zasoby, open access, otwarte repozytoria, otwarty dostęp do publikacji
Możliwość komentowania Otwarte zasoby przydatne w edukacji bibliotekoznawczej została wyłączona
Środowisko bibliotekarskie od lat aktywnie wspiera ruch otwartego dostępu do wiedzy, współpracuje też przy tworzeniu otwartych archiwów cyfrowych. Zgodnie z tą ideą, również duża część badań i publikacji z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (BIN) rozpowszechniana jest na zasadach open access. Autorka dokonała przeglądu dostępnych źródeł online z tej dyscypliny oraz ewaluacji ich przydatności w procesie nauczania i studiów bibliotekoznawczych, kompilując na tej podstawie wykaz użytecznych, bezpłatnych zasobów z zakresu BIN, które można wykorzystywać w celach edukacyjnych; przedstawiła też krótką charakterystykę każdej pozycji z listy oraz liczbę materiałów z zakresu BIN, które można znaleźć we wskazanych źródłach.
Zostały one pogrupowane wg następujących kategorii:
- repozytoria / dziedzinowe bazy danych: DLIST (Digital Library of Information Science and Technology), E-LIS, LDL (Librarian’s Digital Library), repozytortium publikacji naukowych OCLC;
- bezpłatne słowniki BIN online: ODLIS (Online Dictionary for Library and Information Science);
- archiwa elektroniczne badawczych prac dyplomowych i dysertacji zawierające materiały z zakresu BIN: serwis Trove Biblioteki Narodowej Australii (zob. http://babin.bn.org.pl/?p=251) udostępniający zawartość dawnego archiwum ADT (cyfrowych dysertacji Australazji), LAC (Library and Archives Canada), NDLTD (Networked Digital Library of Theses and Dissertations), portal akademickiego konsorcjum DART-Europe (gromadzi także materiały z polskich uczelni), Shodhganga (indyjska platforma e-dysertacji), EThOS (dostęp do prac wszystkich brytyjskich uczelni), OpenThesis;
- materiały edukacyjne dla szkolnictwa wyższego i kursy online: OpenCourseWare, Open.Michigan;
- serwisy wyszukiwawcze i katalogi open access: DL-Harvest – wyszukiwarka DLIST Uniwersytetu Arizony, OAIster, Google Scholar, Citebase, SHERPA, AuseSearch, BASE (ponad 40 mln. dokumentów, z czego 75% dostępnych jest w wersji pełnotekstowej);
- czasopisma open access: baza DOAJ;
- książki open access: baza DOAB, biblioteka OAPEN, BookBoon (baza największego wydawcy na świecie oferującego bezpłatne e-książki w 7 językach), College open textbooks (wolne podręczniki), E-books Directory, FreeTechBooks, HaitiTrust – każdy z tych zasobów zawiera tytuły przydatnych bibliotekarzom i studentom BIN;
- oprogramowanie open source: Zotero – program do archiwizowania i organizowania informacji bibliograficznej;
- serwisy informujące o konferencjach: Lanyrd.com , ConferenceHound, Conference Alerts i in.;
- katalogi otwartych repozytoriów: OpenDoar, ROAR;
- wytyczne nt. publikowania open access, praw autorów, autoarchiwizacji i autorskich praw majątkowych: baza SHERPA/RoMEO, Science Commons, OAKlist.