Babin

Integracja interaktywnych, multimedialnych i bazujących na uczestnictwie i współpracy technologii z sieciowymi usługami i zasobami bibliotek staje się obecnie jednym z ważniejszych wyzwań i kryteriów oceny jakości pracy tych instytucji, oraz platform komunikacji i wymiany informacji. Mimo wielu dowodów, że narzędzia sieci 2.0 mogą potencjalnie wspierać rozwój serwisów bibliotecznych oraz znacząco usprawnić ich funkcjonowanie, wiele instytucji nadal nie wykorzystuje możliwości tego typu aplikacji ze względu na budżetowe, czasowe czy kadrowe ograniczenia lub niepewność co do efektywności stosowania takich rozwiązań. W artykule omówiono najnowsze piśmiennictwo poświęcone mediom i technologiom społecznościowym w sektorze bibliotecznym oraz  zagadnieniom personalizacji dostarczanych użytkownikom usług i treści, a następnie przedstawiono wyniki badania sprawdzającego stan implementacji i trendy dotyczące adaptacji modelu 2.0 w bibliotekach 100 najlepszych szkół wyższych w Stanach Zjednoczonych.

Autorów interesowały w szczególności najpopularniejsze narzędzia sieciowe używane w tych instytucjach, cele ich wykorzystania oraz możliwe kierunki rozwoju i zmiany sieci 2.0. Sto najlepszych uczelni wybrano na podstawie raportu US News & World Report (USNWR) z 2013. W celu zebrania danych do analizy sprawdzono (dwukrotnie w odstępie dwóch tygodni, między 23 kwietnia i 8 maja 2013 r.) zawartość stron WWW (w tym serwisów katalogowych) szkół z rankingu, opracowano też, jako główny instrument badawczy, specjalną listę kontrolną. Szukano m.in. kanałów RSS, blogów, IM, podcastów, vodcastów, serwisów społecznościowych, systemów powiadomień tekstowych, narzędzi przeglądarek, aplikacji i interfejsów pozwalających użytkownikom na dodawanie treści do strony (Wiki, chmury tagów, zamieszczanie recenzji i rankingów książek).

Badanie potwierdziło obserwowany już przez innych autorów stały wzrost zainteresowania wykorzystywaniem narzędzi 2.0 w bibliotekach szkół wyższych. Wszystkie instytucje z próby miały swoje profile na portalach Facebook i Twitter, a sieciowe serwisy społecznościowe okazały się najczęściej używanymi platformami 2.0. Na drugim miejscu pod względem popularności znalazły się blogi (99%), na kolejnych – RSS (97%), IM / Czat (91%), transmisje vodcast i podcast (47% i 46%), serwisy społecznego tagowania i social bookmarking (39%); na ostatnim natomiast – technologia Wiki (34%). 86% bibliotek korzystało z LibGuides (systemu publikacji zarządzania treścią i publikacji z funkcjami Web 2.0) przy opracowywaniu przewodników po zasobach i innego typu pomocy dla użytkowników, 83% miało swój kanał w serwisie YouTube, 76% – udostępniało użytkownikom online interfejs dla mobilnych urządzeń. Wymienione aplikacje używane są w większości przypadków jednocześnie, głównie do publikacji zdjęć, dzielenia się linkami, filmami i informacjami o dostępnych zasobach, reklamy i promocji usług bibliotecznych, służą też jako dodatkowe kanały komunikacyjne i narzędzia budowy bardziej spersonalizowanych kontaktów z użytkownikami.