Babin

Zagadnienia wydajności pracy i jej związku z poziomem satysfakcji z pracy były wielokrotnie badane i doczekały się bogatej literatury. Już w 1967 r. wyodrębniono dwie kategorie zadowolenia z pracy – „wewnętrzną” (intrinsic), związaną z dopasowaniem do pracy oraz „zewnętrzną” (extrinsic), wypływającą z warunków zatrudnienia (m.in. płacy i relacji z przełożonymi i współpracownikami). Podobnie, wydzielono dwie kategorie efektywności (1993 r.) – zadaniową (task performance) i kontekstową (contextual performance). Ta pierwsza dotyczy realizowania podstawowych obowiązków, które mogą być formalnie opisane w zakresie zadań pracownika. Efektywność kontekstowa natomiast obejmuje spontaniczne zachowania, poprzez które pracownik przyczynia się do poprawy środowiska pracy. W dotychczasowych badaniach stosunkowo rzadko zajmowano się wzajemnymi relacjami pomiędzy wszystkimi wymienionymi powyżej kategoriami zadowolenia z pracy i wydajności.

Wiedza na temat satysfakcji z pracy bibliotekarzy akademickich i jej wpływu na wydajność jest dosyć ograniczona, ze względu na brak kompleksowych badań. Opisany w artykule projekt badawczy przeprowadzony na Tajwanie poszerza tę wiedzę oraz daje pogłębiony obraz zależności między dwiema kategoriami zadowolenia z pracy (dostosowanie do pracy i zadowolenie z warunków pracy) oraz dwoma wymiarami efektywności (zadaniową i kontekstową) bibliotekarzy akademickich. W badaniu ankietowym wzięło udział 735 bibliotekarzy i ich współpracowników z 80 bibliotek. Uzyskano 554 odpowiedzi (75,38%). Kwestionariusz składał się z trzech części dotyczących: zadowolenia z pracy, wyników pracy oraz informacji demograficznych. Większość danych przekazywali sami badani, z wyjątkiem części informacji odnoszących się do wydajności (te zostały dostarczone przez ich współpracowników). Badano: stopień, w jakim zadowolenie z pracy jest powiązane z efektywnością zadaniową i kontekstową oraz różnice wielkości wpływu na wydajność zadaniową i kontekstową poszczególnych kategorii zadowolenia z pracy (intrinsic/extrinsic). Do analizy danych wykorzystano modelowanie równań strukturalnych (w artykule szczegółowo opisano jej przebieg i zastosowane metody statystyczne). Wyniki badania przyniosły potwierdzenie postawionych wcześniej hipotez, zakładających pozytywne korelacje między zmiennymi. Wykazano, że obie kategorie zadowolenia z pracy znacząco wpływają na poziom wydajności zarówno zadaniowej, jak i kontekstowej bibliotekarzy akademickich, przy czym większe jest oddziaływanie satysfakcji wypływającej z dopasowania do pracy (intrinsic). Jest ona ważnym czynnikiem pobudzającym motywację oraz kluczowym warunkiem efektywnej pracy i warto, by pamiętali o tym zarządzający bibliotekami.