Babin

Szybki rozwój technologii 2.0 i sieci społecznościowych wpłynął znacząco na zmianę paradygmatu edukacji informacyjnej (EI) i zapoczątkował myślenie o niej w kontekście interaktywnych, partycypacyjnych środowisk, w które angażują się studenci, i które wiązane są przez badaczy z erozją kontekstów informacyjnych, wynikającą m.in. z decentralizacji i oddolnego charakteru klasyfikacji zasobów sieciowych. Dostosowanie programów kształcenia do nowych, sieciowych wyzwań i dekontekstualizacji informacji wydaje się podstawowym problemem edukacyjnym i głównym zadaniem pedagogiki 2.0. W artykule zaproponowano przetestowany praktyce, nowy model nauczania i ćwiczenia EI, wykorzystujący platformy społecznościowe do uczenia metaliteracy – metapiśmienności rozumianej przez autorki jako krytyczna świadomość tego, co i dlaczego robimy z informacją oraz umiejętność skutecznego uczestnictwa w środowiskach online.

Model ten powstał w trakcie prac nad programem zajęć o nazwie Retoryka i media społecznościowe, zaprojektowanym i prowadzonym przez autorki na University of Scranton (Stany Zjednoczone) od 2011 r. i wykorzystującym jako narzędzie pedagogiczne portal Facebook. Omawiają one szczegółowo kontekst powstania i projekt kursu, jego opis, elementy składowe i zakładane cele i zadania edukacyjne oraz proces implementacji. Przedstawiają także wyniki badania analizującego wpływ wykorzystania mediów społecznościowych na zachowania związane z wyszukiwaniem informacji, w którym wzięło udział 13 uczestniczących w kursie studentów. Jako ramy teoretyczne projektu przyjęto Standard kompetencji informacyjnych dla szkolnictwa wyższego ACRL (2000) i kompetencje metapiśmienności z koncepcji T. P. Mackey’a i T. E. Jacobson (2011). Na podstawie zebranych w trakcie obserwacji oraz analizy tekstualnej i retorycznej wyodrębniono 4 czynniki reprezentujące zmiany w praktykach informacyjnych badanych 1) informacja obecnie przychodzi do użytkowników, 2) odwołania do niej i przypisywanie jej źródeł mają charakter społeczny, 3) ewaluacja tez ma charakter społeczny, 4) informacja jest otwarta. Opisano też na przykładach nabywane przez uczestników umiejętności związane z metaliteracy i podejmowane decyzje pedagogiczne. Projekt prowadzony przez autorki jest pierwszym praktycznym wdrożeniem koncepcji metaliteracy jako podstawy dla nauczania EI, zaproponowanej przez Mackey’a i Jacobson. W 2013 r. rozszerzono go, poza Facebookiem, pozostającym głównym obiektem badań, o 3 kolejne platformy: Twitter, Instagram i Pinterest.