Babin

W artykule omówiono prawne aspekty funkcjonowania wydawnictw cyfrowych w Chinach. Przedstawiono obecne przepisy i regulacje, tworzone przez instytucje takie jak Rada Państwa, Ministerstwo Kultury, Ministerstwo Przemysłu i Technologii Informacyjnych czy Główny Urząd Prasy i Publikacji (GAPP). Terminu „cyfrowe publikowanie” zaczęto używać w 2005 r., a regulacje są tworzone począwszy od roku 2006; są one elementem kolejnych 5-letnich planów i strategii rozwoju kraju. Przepisy dotyczące gier internetowych zaczęły powstawać wcześniej, bo już w 2004 r., kreskówek – w 2006 r., a książek elektronicznych – od 2010 r.

Wymieniono szereg problemów obecnego systemu: 1) przyjęte rozwiązania są niewystarczające. Brakuje jednolitego prawa dotyczącego publikacji cyfrowych; regulacje są tworzone przez zbyt wiele instytucji, które kierują się własnymi potrzebami, co prowadzi czasem do powstania sprzecznych zapisów, a poszczególne regulacje mają różny status prawny. Obowiązujące prawo dzieli publikacje cyfrowe na 11 kategorii. Najwięcej uwagi poświęcono: książkom elektronicznym, muzyce, kreskówkom i grom; brakuje natomiast odpowiednich przepisów dotyczących pozostałych typów publikacji, jak również regulacji obejmujących m.in. licencje, długoterminowe zachowywanie publikowanych treści i praw do nich, aktualne standardy obowiązujące branżę (obejmujące np. terminologię, metadane czy formaty), zasady regulujące funkcjonowanie platform internetowych (ich rozkwit nastąpił w 2011 r., kiedy swoje serwisy otworzyły m.in. JD Mall, Taobao, Baidu, a Amazon przyjął nazwę Amazon China). Udoskonalenia i aktualizacji wymaga system ochrony praw autorskich, konieczny jest rozwój systemu kształcenia redaktorów treści cyfrowych.

2) Dziedzina badań nad publikacjami cyfrowymi nie jest dostatecznie rozwinięta. Na podstawie kwerendy w bibliotece cyfrowej www.CNKI.net stwierdzono, że podstawowe terminy i przepisy bywają różnie rozumiane, niektóre obszary w ogóle nie stały się przedmiotem zainteresowania naukowców (np. chiński system prawny, publikacje zagraniczne czy ochrona małoletnich w erze cyfrowej), a odpowiednia metodologia nie jest dostatecznie rozwinięta. 3) Rozwiązania chińskie nie są kompatybilne z tymi przyjętymi na arenie międzynarodowej, np. w zakresie zarządzania treściami cyfrowymi. 4) Przepływ informacji między twórcami przepisów i regulacji a tymi, których one dotyczą jest niewystarczający (brak informacji zwrotnej), co jest związane z pionowym, jednokierunkowym stylem zarządzania.

Rozwój publikacji cyfrowych jest ważnym elementem rozwoju przemysły kulturalnego, a władze mogą wpływać na działania sektora wydawnictw cyfrowych przez rozwój e-legislacji. W odpowiedzi na obecną sytuację, podejmuje się różne działania regulacyjne. Konieczne jest określenie celu, jaki ma przyświecać narodowemu systemowi polityki wobec publikacji cyfrowych, powiązanego z celami rozwoju społeczno-gospodarczego i aktualnym stanem chińskich publikacji cyfrowych. Obecne priorytety obejmują: zrównoważenie potrzeb i interesów poszczególnych stron zaangażowanych w cyfrowe publikowanie (twórców, dostawców treści, użytkowników) oraz uwzględnienie synchronicznego rozwoju technologii, gospodarki i społeczeństwa, jako że publikacje cyfrowe są efektem integracji kultury i technologii. Ponadto, prawo normujące działalność branży publikacji cyfrowych, stanowiące podstawę dalszych strategii i rozporządzeń, powinno zostać uchwalone na poziomie Parlamentu. Rozwijane są regulacje obejmujące zasoby cyfrowe (m.in. ich gromadzenie, przechowywanie, analizowanie), ochronę praw autorskich (ostatni, trzeci już poprawiony projekt prawa autorskiego został opracowany w 2012 r.), technologię cyfrowego publikowania (z uwzględnieniem zabezpieczenia prawa autorskiego) oraz system kształcenia pracowników.