Rola bibliotek w nauce 2.0: przypadek ekonomii
,Kategorie: Badania użytkowników, Kategorie użytkowników, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Źródła informacji
Tagi: biblioteka 2.0, ekonomia, komunikacja naukowa, nauka 2.0, naukowcy, serwisy społecznościowe, sieć 2.0, sieci społecznościowe, usługi informacyjne
Możliwość komentowania Rola bibliotek w nauce 2.0: przypadek ekonomii została wyłączona
Interaktywne i partycypacyjne funkcje sieci 2.0 otwierają nowe możliwości współpracy i interakcji, co z kolei ma znaczący wpływ na zmiany sposobu produkcji, dystrybucji i dzielenia się informacją w środowisku naukowym oraz rozwój wiedzy. Wykorzystanie narzędzi społecznościowych w pracy badawczej to to także jeden z kluczowych elementów definiujących naukę 2.0, zajmującą się eksploracją nowych obszarów badań związanych z wdrażaniem nowych technologii internetowych i nowych środowisk komunikacyjnych na wszystkich etapach pracy naukowej. Istotną rolę w takim kooperatywnym, otwartym systemie pełnią centra informacyjne, takie jak biblioteki. W artykule omówiono ich obecne i przyszłe role w kontekście nauki 2.0 oraz oczekiwania naukowców wobec bibliotek i usług, jakie powinny świadczyć by wspierać codzienną pracę badaczy, wykorzystując jako studium przypadku dziedzinę ekonomii. Referowane badanie, stanowiące część większego projektu The Leibniz Research Alliance, poświęconego analizie „wartości dodanej skoncentrowanej na użytkowniku biblioteki 2.0”, zostało zainicjowane przez ZBW (Deutsche Zentralbibliothek für Wirtschaftswissenschaften) – Leibniz-Informationszentrum Wirtschaft: największą na świecie bibliotekę ekonomiczną z siedzibami w Kiel i Hamburgu (Niemcy). Jego celem było lepsze zrozumienie potrzeb i wymagań użytkowników ZBW.
W pierwszej części tekstu zreferowano wyniki wcześniejszych badań dotyczących zastosowań technologii 2.0 w komunikacji naukowej, a następnie – przyjętą perspektywę teoretyczną i metodologię, oraz uzyskane wyniki. Autorki interesowało znalezienie odpowiedzi na 3 pytania: 1) jakie usługi 2.0 są znane specjalistom z zakresu ekonomii i wykorzystywane przez nich w codziennej pracy naukowej, 2) w jaki sposób się ich używa i jakie są powody akceptacji lub rezygnacji z takich serwisów, 3) jak badani oceniają funkcję współczesnych bibliotek i jakie usługi sieci 2.0 lub nauki 2.0 należałoby ich zdaniem wdrożyć w tych placówkach. Do udziału w badaniu zaproszono niemieckich ekonomistów z różnych subdyscyplin i na różnych etapach kariery naukowej (doktoranci, asystenci badawczy, pracownicy naukowi, profesorowie); skoncentrowano się na badaniu nastawień do dwóch najpopularniejszych serwisów społecznosciowych: Twitter i Facebook, gdyż są one powszechnie używane w grupie docelowej. Dane do analizy zebrano przy pomocy kilku metod ilościowych i jakościowych: wywiadów w 3 grupach fokusowych (po 12 uczestników), indywidualnych wywiadów z 3. regularnymi użytkownikami Twittera i sondażu online (72 zebrane odpowiedzi), i omówiono szczegółowo uzyskane w każdym etapie rezultaty.
Okazało się, że respondenci w większości są otwarci na nowe możliwości związane z technologiami 2.0, jednakże nie posługują się nimi zbyt często w codziennej pracy naukowej, a usługi tego typu oferowane przez biblioteki są dla przeważającej części z nich mało interesujące lub nieznane. Wśród priorytetowych oczekiwań badanych znalazła się potrzeba ochrony prywatności (wyrażana m.in. używaniem różnych sieci społecznościowych do celów osobistych (głównie Facebook) i zawodowych – Twitter, Skype, Xing, wiki, blogi), wskazywano też na znaczenie wiarygodnych sieci akademickich dla kontaktów naukowych, dzielenia się wynikami badań i dyskusji, przy czym wielu respondentów nie zdawało sobie sprawy, że takie (np. Academia, ResearchGate) już istnieją. Przy pytaniach o rolę bibliotek, odnoszono się najczęściej do ich tradycyjnych funkcji (dostęp do piśmiennictwa, czasopism online i baz danych), a przy tych dotyczących pożądanych w przyszłości serwisów – również do poprawy jakości „klasycznych” usług (lepsza dostępność czasopism i baz online (w znaczeniu wolnego dostępu) i bardziej atrakcyjne interfejsy bibliotecznych stron i katalogów). Wyniki te wskazują, że niemieccy ekonomiści nie zdają sobie często sprawy z przydatności sieci 2.0 do celów naukowych. Wg autorek, biblioteki mogłyby wypełnić tę lukę dostarczając informacji o serwisach najbardziej odpowiednich dla określonych grup i indywidualnych naukowców, i optymalnych sposobach ich wykorzystania w pracy badawczej.