Babin

Według danych statystycznych z 2013 r. 20,5% ludności Niemiec (16, 3 mln osób) stanowią imigranci, przy czym aż 9,7 mln uzyskało obywatelstwo niemieckie. Większość z nich to Europejczycy (69,4%), ale też prawie 13% stanowią Turcy. Parę lat temu kanclerz A. Merkel ogłosiła, że koncepcja wielokulturowego społeczeństwa nie sprawdziła się – imigranci na ogół słabo znają język niemiecki, często są bezrobotni i nie doceniają wartości innych kultur poza własną. W 2007 r. rząd Niemiec ogłosił plan integracji społecznej (Nationalen Integrationsplan). W artykule zdefiniowano podstawowe pojęcia związane z obsługą biblioteczną mniejszości etnicznych, założenia polityki niemieckiej w tym zakresie oraz zadania jakie władze stawiają przed bibliotekami publicznymi.

Zmiana podejścia znalazła swe odbicie w terminologii. Dotąd obowiązywał termin „obsługa użytkowników wielokulturowych”, w którym nacisk położono na realizację specyficznych potrzeb imigrantów. Niemieccy bibliotekoznawcy stwierdzili, że bardziej adekwatny do nowej sytuacji jest termin „międzykulturowa praca biblioteczna”, który jest szerszy – obejmuje również kwestie związane z zarządzaniem biblioteką i różnorodnymi aspektami pracy w środowisku wielokulturowym. Zamiast o „multikulturalnych użytkownikach bibliotek” mówi się też teraz o „czytelnikach z przeszłością imigrancką”. Plan rządu kładzie duży nacisk na szybką integrację ludności napływowej ze społeczeństwem niemieckim. Biblioteki publiczne zostały zobowiązane do nauczania języka niemieckiego, organizacji zajęć integracyjnych, dokształcania dorosłych i dzieci. Niemiecki bibliotekoznawca K. Sauermann skrytykował zalecenia IFLA dotyczące pracy bibliotek z mniejszościami etnicznymi podkreślając, że w niewielkim tylko stopniu można je zastosować w praktyce niemieckiej. W Niemczech w ramach bibliotek publicznych wydzielono działy przeznaczone dla imigrantów (takie jak np. biblioteka Turecka) , które stopniowo są przekształcane we wspierane finansowo przez władze ośrodki społeczno-kulturalne. Głównych ich zadaniem jest nauczanie i doskonalenie znajomości języka niemieckiego (wstępne przysposobienie biblioteczne, gromadzenie materiałów dydaktycznych, organizacja stanowisk komputerowych, dokształcanie dzieci, kulturalne imprezy integracyjne itp.) oraz kształtowanie kompetencji informacyjnych. Imigranci powinni umieć zidentyfikować swoje zapotrzebowania informacyjne, zrealizować je i ocenić wyniki. Biblioteki muszą balansować między silnym wsparciem procesów integracji ze społeczeństwem niemieckim, a umożliwieniem imigrantom kontaktów z kultura rodzimą. Ponieważ dotąd wiele planów integracyjnych skończyło się fiaskiem trudno przecenić rolę bibliotek w integracji i łagodzeniu konfliktów międzykulturowych