Babin

Szybka ekspansja technologii informacyjnych ma znaczenie dla rozwoju wszystkich organizacji, jednak niewiele z nich uległo transformacjom na tak dużą skalę jak biblioteki i ośrodki informacyjne, w których wpływ technologii widoczny jest we wszystkich sferach działalności – od gromadzenia, przez katalogowanie i udostępnianie informacji, po badania, promocję, współpracę i edukację online. W artykule omówiono wyniki badania sprawdzającego postawy dyrektorów bibliotek akademickich w Stanach Zjednoczonych wobec zarządzania zmianą. Jako punkt odniesienia wykorzystano w nim koncepcję czterech ram poznawczych (strukturalnych, związanych z zasobami ludzkimi, politycznych oraz symbolicznych) L.G. Bolmana i T.E. Deala (1984, 1991, 1997, 1999, 2003, 2008), służących do analizy procesu zarządzania organizacjami. Badano w nim również wpływ czynników demograficznych, cech bibliotek i zmiennych odnoszących się do kapitału ludzkiego na wykorzystywane podejścia do zarządzania zmianą, przeprowadzając w tym celu analizę regresji.

Autora interesowało w szczególności określenie, jak dyrektorzy informują o sposobach kontrolowania zmian i co determinuje ich nastawienie wobec zachodzących procesów, oraz potwierdzenie, że podejścia strukturalne, polityczne, symboliczne, kadrowe i wykorzystujące wiele różnych perspektyw, są ważnymi narzędziami zarządzania zmianą. W odniesieniu do czynników pozwalających na prognozowanie późniejszych wyników, za zmienne demograficzne uznano w badaniu wiek i płeć badanych; kapitału ludzkiego – połączenie elementów takich jak wykształcenie, doświadczenie na obecnym stanowisku, poprzednie stanowiska, liczba lat w roli dyrektora, liczba podwładnych; biblioteczne – liczbę oddziałów, typ i rozmiar biblioteki. Dane zebrano przy pomocy sondaży online, w których wzięło udział 596 osób (59% dyrektorów bibliotek college’ów i szkół wyższych, których zaproszono do udziału w badaniu); do dalszej analizy zakwalifikowano 455 pełnych odpowiedzi. Przeprowadzono ją wykorzystując metody statystyki opisowej i inferencyjnej.

Interpretacja wyników wykazała m.in., że przyjmowane w badanych instytucjach perspektywy oraz podejmowane przez dyrektorów działania były zbieżne z modelem Bolmana i Deala, a respondenci faktycznie przyjmowali wiele postaw wobec zarządzania zmianą: tylko 9.0% dyrektorów wykorzystywało jedno podejście – najczęściej strukturalne (nacisk na komunikację i dostosowywanie do zmian formalnych ról) lub kadrowe (szkolenia i wsparcie personelu), 75.8% – łącznie kilka perspektyw (najczęściej strukturalną, kadrową i polityczną), 15.2% – podejście podwójne (najczęściej – strukturalne i dotyczące zasobów ludzkich). Zmienne demograficzne, takie jak wiek, oraz cechy biblioteki, takie jak typ i wielkość, okazały się istotnymi statystycznie determinantami używanych podejść, natomiast zmienne powiązane z kapitałem ludzkim oraz liczbą filii nie miały znaczącego wpływu na wyniki. Wg autora, otrzymane rezultaty mogą pomóc w lepszym zrozumieniu zachowań i nastawień osób na stanowiskach kierowniczych oraz czynników oddziałujących na wybór podejścia do zarządzania zmianą. Wskazuje także na potrzebę prowadzenia dalszych badań nad wybieranymi i ignorowanymi strategiami oraz krytycznej oceny powodzenia bieżących podejść.