Babin

Biblioteki i bibliotekarze są twórcami i odbiorcami projektów graficznych, niezależnie od tego, czy są tego świadomi czy nie. Wiele bibliotek tworzy własną grafikę służącą celom marketingowym oraz prezentacji różnych programów, usług, wydarzeń itp. Skuteczna komunikacja w bibliotekach jest powiązana z odpowiednią oprawą graficzną. Pomimo znaczenia tej strefy funkcjonowania bibliotek jest ona niezwykle rzadko poruszana w literaturze z zakresu BIN.

W omawianej pracy przyjęto definicję, według której „projekt graficzny” jest przekazywaniem idei za pomocą obrazów i/lub tekstu. Projekty graficzne dotyczą m.in. zakładek do książek, ulotek, plakatów, stron WWW, logo i bannerów. Często zajmują się nimi sami bibliotekarze, nie zawsze przeszkoleni i znający najlepsze praktyki.

Autorka artykułu postawiła sobie za cel poznanie sposobów przygotowywania przez bibliotekarzy projektów graficznych oraz zakresu korzystania z najlepszych praktyk. Jako technikę badawczą zastosowała ankietę online. Respondentów rekrutowano korzystając z pięciu list pocztowych (listservs) wybranych z American Library Association (ALA) Electronic Discussion List. Otrzymano 230 dających się wykorzystać odpowiedzi. Największą grupę respondentów stanowili bibliotekarze akademiccy (86,5%), w większości – jak przyjeto, ze Stanów Zjednoczonych (nie zbierano danych demograficznych). 52,6% badanych przekazało informację, że w ich bibliotekach nie ma żadnych wytycznych w sprawie oprawy graficznej. Odpowiednie zalecenia w tym zakresie stosowało jedynie 8,7% bibliotek. 31,7% respondentów wskazało na wytyczne (dotyczące głównie logo, pieczęci i godła) obowiązujące w organizacji nadrzędnej wobec biblioteki. Tylko 11,7% badanych odpowiedziało, że w ich bibliotekach stosuje się procedury zatwierdzania projektów i że działają grupy projektowe. Nie zawsze jednak te narzędzia są gwarancją jakości, a ich brak można postrzegać, w pewnych okolicznościach, pozytywnie (większa swoboda, kreatywność itp.). Z drugiej strony taka sytuacja często powoduje brak spójności „oprawy” wizualnej biblioteki. Wskazanie najlepszych praktyk w zakresie projektowania graficznego było, dla wielu respondentów, kłopotliwym zadaniem. Tylko 12,2% badanych wskazało je explicite. 25,2% bibliotekarzy odpowiedziało, że stosuje „własne najlepsze praktyki”, nie mając pewności, że są to faktycznie „najlepsze praktyki”.

Tworzenie przez biblioteki mocnej, graficznej reprezentacji swojej marki nie jest możliwe bez spójnej wizualnej identyfikacji bibliotek. Efektywność projektów można mierzyć w różny sposób, np. za pomocą bezpośrednich testów wśród użytkowników końcowych, badania wykorzystania usług i zasobów po zmianie oprawy graficznej itp. Zarządzający powinni wspierać bibliotekarzy, którzy zajmują się projektowaniem. Często są oni samoukami, dlatego warto, by sięgali do fachowej literatury dotyczącej projektowania graficznego. Jest to ważne zwłaszcza w przypadku bibliotek pozbawionych możliwości korzystania z usług firm zewnętrznych oraz niefunkcjonujących w strukturach instytucji nadrzędnych. Wniosków z przeprowadzonego przez autorkę badania, ze względu na niereprezentatywną próbę respondentów, nie można uogólnić. Praca ma charakter jedynie rozpoznawczy, dlatego wskazana byłaby realizacja większego badania, pozwalającego na uogólnienie wyników oraz badania porównawcze w zakresie korzystania z najlepszych praktyk.