Babin

Jedną z wielu transformacji zachodzących w środowisku akademickim, związanych z coraz powszechniejszym wykorzystywaniem przez studentów mobilnych urządzeń i systemów zarządzania kursami (ang. CMS − Course Management Systems), jest pojawienie się nowych sposobów uczenia się, pisania prac i wykonywania zlecanych zadań, a także zmiana sposobów wykorzystywania bibliotek. Coraz częściej obserwowanym fenomenem jest preferowanie przez studiujących nauki nie w pojedynkę lecz w ramach wspieranych technologicznie grup, biblioteki szkół wyższych muszą więc dostosowywać swoje obiekty i usługi do takich oczekiwań swoich grup odbiorców. W artykule omówiono wyniki ewaluacji biblioteki akademickiej w kategoriach relacji między pracą indywidualną, grupową, doświadczeniami użytkowników i postrzeganiem przez nich określonych miejsca i przestrzeni. Autorzy odwołują się w nim do koncepcji paradygmatów bibliotecznego designu Scotta Bennetta, w której opisuje się przejście od modelu skoncentrowanego na książkach i charakteryzowanego przez architekturę dostosowaną głównie do samodzielnego badania dokumentów, do paradygmatu skupionego na uczeniu się, w którego ramach powstają przestrzenie umożliwiające i inspirujące naukę w wieloosobowych zespołach.

Aby przeanalizować zachodzące w tym kontekście przemiany, w badaniu wykorzystano mieszane, ilościowe i jakościowe podejście, w tym: i) wywiady bezpośrednie i ankiety z pytaniami otwartymi dotyczące sposobu wykorzystywania i postrzegania przez studentów różnych bibliotecznych stref oraz biblioteki jako takiej (n=98); ii) ankiety dotyczące obłożenia poszczególnych stref na postawie rejestracji miejsc w których siedzą studenci (n =112) – na ich podstawie stworzono wizualizację „gorących”, czyli najbardziej popularnych punktów w tym obiekcie oraz miejsc, których użytkownicy unikają. Przeprowadzono je w bibliotece zlokalizowanej w centrum kampusu prywatnej, niekomercyjnej uczelni w jednym z dużych miast w Stanach Zjednoczonych. Sprawdzano, w jakim stopniu teoretyczny model paradygmatów przestrzeni bibliotecznej jest przydatny do analizy zmieniających się potrzeb użytkowników bibliotek, i czy sposób zachowywania się studentów w bibliotece i traktowania jej poszczególnych obszarów może być wyznacznikiem zmiany badanego paradygmatu.

Triangulacja wykorzystanych metod pozwoliła na zebranie szczegółowych danych potwierdzających potrzebę planowania przestrzeni bibliotecznych tak, by wspierać zarówno wspomagane przez technologie, grupowe i bazujące na współpracy formy uczenia się, jak i bardziej tradycyjne usługi związane z zapewnianiem dostępu do drukowanych książek i czasopism oraz miejsc do ich indywidualnej lektury. Wskazano także na konieczność opracowania nowych metod pomiaru wykorzystania obiektów bibliotecznych pod kątem pracy zespołowej. Artykuł zawiera szczegółowe omówienie uzyskanych wyników pogrupowanych w dwie kategorie: (a) korelacji między cichymi, głośnymi i często wykorzystywanymi strefami w bibliotece, (b) różnymi charakterystykami każdego piętra jej budynku. Przedyskutowano w nim także wnioski z badania interpretując je w kategoriach teorii Bennetta.