Babin

Wyniki wielu przeprowadzonych dotychczas badań wskazują na silną korelację między nawykami czytelniczymi i czytaniem w czasie wolnym a osiągnięciami szkolnymi i akademickimi młodych ludzi. Ze względu na stosunkowo niski poziom kompetencji czytelniczych dużej części współczesnej młodzieży (w tym zwłaszcza poziom funkcjonalnej umiejętności czytania), w wielu krajach świata opracowuje się pomocnicze programy edukacji w tym zakresie, zakładając, że systematyczne, znormalizowane podejście pozwoli na poprawę osiąganych przez uczniów wyników. W Singapurze, powołano w 2015 r. Ogólnokrajowy Ruch Czytelniczy, mający popularyzować czytanie jako narodową tradycję i budować społeczność miłośników książek. W tym samym czasie, zajęto się też badaniem roli bibliotek szkolnych w promocji kultury czytelnictwa wśród najmłodszych. W artykule omówiono, na podstawie studium przypadku jednej z singapurskich szkół średnich, możliwe strategie i programy biblioteczne, mające zachęcać do aktywności na tym polu. Zilustrowano na jej przykładzie, w jaki sposób można przekształcić szkolną bibliotekę ze słabo wykorzystanej przestrzeni w popularne miejsce do czytania, chętnie odwiedzane przez uczniów. Wskazano również, jak nauczyciele-bibliotekarze i pedagodzy mogą sprawdzać użyteczność pomieszczeń bibliotecznych i efektywność prowadzonych działań, zgodnie z zasadami evidence-based practice (EBP), czyli praktyki opartej na dowodach (zob. babin.bn.org.pl/?p=1670).

Piśmiennictwo poświęcone dostosowywaniu bibliotek i miejsc użyteczności publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych koncentruje się głównie na zapewnianiu zgodności z prawnie określonymi wymogami dostępności – w Stanach Zjednoczonych kwestie te reguluje m.in. ustawa Americans with Disabilities Act (ADA). Wg autorki, podejścia normatywne, programy modernizacji i usługi skierowane na obsługę osób z określonego typu niepełnosprawnością są mniej efektywne i sprzyjają w mniejszym stopniu społecznej integracji i wyrównywaniu szans, niż wdrażanie zasad projektowania uniwersalnego (ang. Universal Design) na wszystkich etapach projektów: od wstępnego planowania po końcowe efekty. Architektoniczną koncepcję Universal Design stworzył poruszający się na wózku amerykański architekt Ronald L. Mace, a zakłada ona obecnie projektowanie nie tylko przestrzeni, ale też produktów (w tym oprogramowania) i usług w sposób poprawiający ich funkcjonalność dla możliwie największego grona odbiorców, a nie tylko osób identyfikowanych jako niepełnosprawne, i spełniający oczekiwania ludzi w każdym wieku i niezależnie od ich kondycji psychofizycznej, czy pochodzenia. W artykule omówiono założenia tego podejścia oraz możliwe obszary, w których może być użyteczne, przedstawiono też przykłady adaptacji jego standardów w kilku amerykańskich bibliotekach publicznych.

W artykule omówiono historię Biblioteki Narodowej i Uniwersyteckiej (BN i U) w Strasburgu oraz założenia i poszczególne etapy realizacji projektu jej niedawnej restauracji. BN i U została kompletnie zniszczona w 1870 roku podczas oblężenia miasta przez wojska pruskie, a następnie odbudowana przez rząd niemiecki i otwarta w 1895 roku ze zbiorami liczącymi 600 tys. wol. Jej siedzibę, zaprojektowaną przez przez Hartela i Neckelmanna, zaliczono do najciekawszych budowli miasta.

Nowoczesne technologie informacyjne przyczyniły się do zmniejszenia zainteresowania czytelników fizycznymi obiektami bibliotek. Badania w Stanach Zjednoczonych wykazały spadek liczby ich odwiedzin o 5%, przy jednoczesnym wzroście wykorzystania usług i zasobów dostępnych online. Wskazano również, że co czwarta osoba odwiedzająca bibliotekę nie orientuje się w nowej ofercie usług. Aby biblioteka zaczęła znów przyciągać czytelników konieczne jest przedefiniowanie jej misji społecznej, celów i szukanie innowacyjnych podejść do zagospodarowania przestrzeni i wyposażenia. Analizując ten problem, autorzy artykułu odwołują się do teorii projektowania z myślą o emocjach użytkownika autorstwa Dana A. Normana, prezentowanej w książce Emotional design : Why we love (or hate) everyday things (New York, 2004).

Biblioteki i bibliotekarze są twórcami i odbiorcami projektów graficznych, niezależnie od tego, czy są tego świadomi czy nie. Wiele bibliotek tworzy własną grafikę służącą celom marketingowym oraz prezentacji różnych programów, usług, wydarzeń itp. Skuteczna komunikacja w bibliotekach jest powiązana z odpowiednią oprawą graficzną. Pomimo znaczenia tej strefy funkcjonowania bibliotek jest ona niezwykle rzadko poruszana w literaturze z zakresu BIN.

Jedną z wielu transformacji zachodzących w środowisku akademickim, związanych z coraz powszechniejszym wykorzystywaniem przez studentów mobilnych urządzeń i systemów zarządzania kursami (ang. CMS − Course Management Systems), jest pojawienie się nowych sposobów uczenia się, pisania prac i wykonywania zlecanych zadań, a także zmiana sposobów wykorzystywania bibliotek. Coraz częściej obserwowanym fenomenem jest preferowanie przez studiujących nauki nie w pojedynkę lecz w ramach wspieranych technologicznie grup, biblioteki szkół wyższych muszą więc dostosowywać swoje obiekty i usługi do takich oczekiwań swoich grup odbiorców. W artykule omówiono wyniki ewaluacji biblioteki akademickiej w kategoriach relacji między pracą indywidualną, grupową, doświadczeniami użytkowników i postrzeganiem przez nich określonych miejsca i przestrzeni. Autorzy odwołują się w nim do koncepcji paradygmatów bibliotecznego designu Scotta Bennetta, w której opisuje się przejście od modelu skoncentrowanego na książkach i charakteryzowanego przez architekturę dostosowaną głównie do samodzielnego badania dokumentów, do paradygmatu skupionego na uczeniu się, w którego ramach powstają przestrzenie umożliwiające i inspirujące naukę w wieloosobowych zespołach.

Architektura i wzornictwo biblioteczne stały się w ostatniej dekadzie bardzo popularnym tematem – w serwisach informacyjnych i na portalach społecznościowych oglądać można rozpowszechniane błyskawicznie w sieci serie zdjęć monumentalnych, postmodernistycznych i zaawansowanych technologicznie projektów bibliotek, które, wraz z ożywianiem debaty na temat społecznej wartości tych instytucji, zaczęto realizować w stolicach wielu państw – w przypadku krajów o wyższych dochodach można mówić wręcz o podchodzeniu do bibliotecznych inwestycji jak do architektonicznego spektaklu. Globalny nacisk na traktowanie wybranych bibliotek publicznych jako lokalnej wizytówki, turystycznej atrakcji, czy też krajowego lub miejskiego symbolu statusu i narodowej dumy ma zdaniem autora negatywny efekt na sektor biblioteczny i nie jest najlepszym pomysłem na wydawanie publicznych środków.

Biblioteki muszą dostosowywać swoje obiekty do aktualnych potrzeb i zachowań użytkowników, i – wraz z pojawianiem się nowych trendów dotyczących np. używania przenośnych urządzeń, materiałów cyfrowych czy pracy zespołowej, dokonywać strukturalnych zmian w miejscach przeznaczonych pierwotnie do przechowywania tylko fizycznych zasobów (instalacje dodatkowego okablowania, WiFi, adaptacja pomieszczeń do potrzeb grup, cichej pracy itp.). Wiedza na temat sposobów wykorzystania przestrzeni bibliotecznej przez użytkowników jest kluczowym warunkiem jej odpowiedniej organizacji i planowania, niestety często biblioteczne projekty modernizacji czy renowacji bazują głównie na wytycznych projektowych, a nie na wynikach badań nad faktycznymi zachowaniami użytkowników, a badania takie – jeśli już się je prowadzi, ograniczają się głównie do nieformalnych obserwacji gości biblioteki lub sprawdzania ich preferencji np. przy pomocy ilościowych sondaży. Aby pomóc bibliotekarzom w gromadzeniu wiarygodnych danych pozwalających uzyskać pełny obraz aktywności czytelników, w artykule zaproponowano nowe podejście do analizy przestrzennej: visual traffic sweeps (VTS), czyli wirtualne kontrole ruchu, łączące tradycyjne metody obserwacyjne z technikami wizualizacji GIS (systemów informacji geograficznej).

W Stanach Zjednoczonych biblioteki akademickie są coraz częściej otwarte wieczorami i nocą. Autor artykułu, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz własnych doświadczeń, omawia różne aspekty świadczenia nocnych usług i pracy w tym trybie oraz związane z tym wyzwania, poświęcając przy tym dużo uwagi kwestiom związanym z zagwarantowaniem bezpieczeństwa.

Ministerstwo Kultury i Komunikacji Quebécu (MCC – Le Ministère de la Culture et des Communications du Quebéc) rozpoczęło w 2001 roku realizację programu tworzenia i rozbudowy infrastruktury umożliwiającej kulturalny rozwój regionu. W jego ramach m.in. zaplanowano budowę nowych siedzib bibliotek publicznych oraz powiększenie i renowację istniejących budynków bibliotecznych oraz unowocześnienie ich wyposażenia. W artykule przedstawiono uzyskane wyniki dotyczące bibliotek autonomicznych i ich filii oraz bibliotek zrzeszonych w regionalnych centrach usług bibliotecznych CRSBP (Les centres régionaux de services aux bibliothèques publiques).