Babin

Dostępne na rynku zintegrowane systemy zarządzania biblioteką (integrated library management systems – ILMS), różnią się między sobą pod względem skalowalności, kompatybilności z różnymi systemami operacyjnymi, wsparcia dla różnych formatów rekordów bibliograficznych i współoperatywności. Czynniki te mogą zależeć od formuły rozwoju danego oprogramowania (czy jest to produkt własnościowy czy udostępniany na otwartej licencji), z kolei wybór ILMS – wpływać znacząco na wyniki biblioteki w różnych obszarach działalności. Aby ułatwić bibliotekarzom związane z tym decyzje, w artykule przeanalizowano i porównano różne cechy i funkcje czterech popularnych, otwartych oraz komercyjnych ILMS, wykorzystując do ewaluacji specjalnie opracowaną listę kontrolną i klasyfikując badane oprogramowanie na podstawie wyników uzyskanych w poszczególnych kategoriach oceny.

W badaniu uwzględniono otwarte systemy Koha – wersja 4.10 LiblimeKoha i NewGenLib 3.04 R1 oraz komercyjne platformy Libsys 7 i Virtua 48.0. Wszystkie analizowane programy pracowały na platformach Linux i Windows. Wykorzystano w nim, z drobnymi modyfikacjami, podejście podobne do metodologii użytej w opracowaniach M. Singh i G. Sanaman (2012) (por. babin.bn.org.pl/?p=1929) oraz M. Madhusudhan i A. Shalini (2014); założono przy tym sprawdzenie, jak zmieniła się funkcjonalność wybranego oprogramowania od czasu ostatnich dokonanych ewaluacji. Do listy kontrolnej włączono 306 opcji/funkcji podzielonych na 10 szerokich kategorii: 1) charakterystyka ILMS, 2) podstawowe moduły, 3) moduł gromadzenia, 4) moduł katalogowania, 5) moduł kontroli wydawnictw ciągłych, 6) moduł wypożyczeń, 7) funkcje sieciowego OPAC, 8) indeksowanie artykułów, 9) opcje i funkcje 2.0/3.0 (RSS, alerty SMS, Blogi, wiki, Webex, IM, platformy społecznościowe, usługi wyszukiwawcze, WorldCat, automatyzacja w chmurze, LibraryThing, SaaS, IaaS, PaaS, kanał RSS dla nowych nabytków i aktualizacji wyników wyszukiwania), 10) inne zaawansowane funkcje.

Jakościowa część listy (ad 1) zawierała 26 kryteriów pozwalających na opis charakterystyki oprogramowania (dane na tym etapie badania gromadzono na podstawie analizy stron domowych ILMS i dostępnej tam dokumentacji). Część ilościowa (testowanie funkcjonalności) – 170 dychotomicznych pytań i listę 280 opcji/funkcji z kategorii 2-9 oraz 71 kryteriów oceny dla kategorii 10. W artykule omówiono szczegółowo rezultaty uzyskane w badaniu każdego systemu, dla wszystkich analizowanych aspektów.

Ogólnie, najwyższy wynik w badaniu uzyskały systemy Virtua (218 punktów na 306 możliwych, czyli 77,8%) i Koha (204 punkty – 72,8%), na 3.miejscu znalazł się Libsys (200 – 71,4%), na ostatnim NewGenLib (163 punkty, 58%). Słabym punktem wszystkich analizowanych programów było niepełne wykorzystanie potencjału funkcji sieci 2.0, w tym opcji przetwarzania w chmurze. Najwyższe oceny w przypadku wszystkich ILMS uzyskano w kategorii podstawowych modułów, najniższe – w odniesieniu do sieciowych funkcji OPAC. W podsumowaniu autorzy przedstawili listę ulepszeń, jakich mogą oczekiwać bibliotekarze korzystający lub chcący korzystać z badanych ILMS. Wyrazili też nadzieję, że programiści pracujący nad rozwojem zarówno komercyjnych rozwiązań, jak i systemów o otwartym kodzie źródłowym, wezmą pod uwagę wykryte luki i ograniczenia, i będą pracować nad dalszą optymalizacją ILMS, by zapewnić użytkownikom dostęp do w pełni funkcjonalnych technologii sieci 2.0 i 3.0 oraz usług opartych na chmurach obliczeniowych. Sądzą również, że zebrane przez nich dane ułatwią bibliotekarzom wybór dobrego ILMS, dopasowanego odpowiednio do lokalnych potrzeb, zapewnią też studentom bibliotekoznawstwa i informacji naukowej wskazówki przydatne przy ewaluacji systemów bibliotecznych.