Babin

Metadane dostarczają podstawowych informacji o zasobach, do celów archiwizacji, lokalizacji, opisu i integracji danych, zapewniają też ich dostępność i możliwość interpretacji, analizy i ponownego wykorzystania. Istotnym aspektem jakości metadanych jest ich spójność, a brak spójności w rekordach ma bardzo negatywne skutki dla efektywności wyszukiwania, gdyż w tym przypadku, przy tematycznych kwerendach, użytkownicy otrzymują w wynikach wyszukiwania opisy niepowiązanych z danym zagadnieniem zasobów, bądź też nie otrzymują najbardziej oczywistych trafień. Sytuacja ta wygląda jeszcze gorzej w przypadku niespójnego opisu lokalizacji – brak koherencji uniemożliwia wyszukiwanie określonych geograficznie źródeł. Problem ten jest dość powszechny dla bibliotecznych kolekcji, w tym dla bibliotek cyfrowych. W artykule zaprezentowano jedno z możliwych rozwiązań tego problemy – sformalizowaną, na wpół zautomatyzowaną metodologię procesów cyfrowego kuratorstwa, w tym zwłaszcza procedur związanych z realizacją zadań zabezpieczania cyfrowych repozytoriów materiałów kartograficznych i metod wykrywania niespójności metadanych geoprzestrzennych. Omówiono również efekty jej implementacji w warunkach rzeczywistych, na zbiorze 12 tys. rekordów w formacie MARC21, opisujących zasoby przestrzenne (mapy i atlasy) i pozyskanych z Biblioteki Kongresu przy pomocy protokołu SRU.

W pierwszej części artykułu omówiono piśmiennictwo poświęcone analizom lokalizacji, georeferencji i trzem obszarom usług geograficznych w kontekście projektów bibliotek cyfrowych: wizualizacji informacji, wyszukiwania informacji geograficznej i walidacji informacji. W kolejnych omówiono szczegółowo założenia i charakterystykę przyjętej metodologii wykrywania niespójności metadanych geoprzestrzennych, bazującej na połączeniu dwuwymiarowego klastrowania geoprzestrzennego, klasyfikacji przestrzennej, odwróconego geokodowania, systemów organizacji informacji geograficznej i technik wyszukiwania informacji. Następnie omówiono przeprowadzone przez autorów eksperymentalne, ilościowe badanie oraz uzyskane dzięki prezentowanemu podejściu wyniki. Na jego podstawie udało się zidentyfikować automatycznie 870 niespójnych rekordów metadanych (na 10575) i zaproponować, w przypadku większości z nich (91,5%), niezbędne korekty. Zreferowano następnie napotkane problemy związane z wyszukiwaniem zasobów, niewidocznością i pozyskiwaniem rekordów metadanych, takie jak niespójność syntaktyczna, geosemantyczna i kontekstualna, oraz ich konsekwencje dla współoperatywności rozproszonych systemów bibliotek cyfrowych. We wnioskach uznano, że przyjęta metodologia pozwala na ocenę wpływu niespójności metadanych przestrzennych na widoczność i możliwości wyszukiwania rekordów, pozwala też na poprawę ich przestrzennej koherentności.