Babin

Skierowane do dzieci biblioteczne programy edukacyjne z zakresu nauk ścisłych, technologii, informatyki i matematyki (Science, Technology, Engineering and Mathematics – STEM) mają istotną rolę w zaszczepianiu uczniom zainteresowania tymi dziedzinami wiedzy i wspieraniu ich osiągnięć szkolnych. Przedsięwzięć takich nie należy wdrażać w izolacji, gdyż ich sukces oraz jakość oferty zależy w dużej mierze od współpracy z powiązanymi ze STEM organizacjami i profesjonalistami. Potencjalna rola bibliotek publicznych i akademickich w zwiększaniu motywacji do nauki STEM oraz kształtowaniu nowych kompetencji jest dobrze udokumentowana w literaturze, rzadziej pisze się natomiast o współdziałaniu tych instytucji przy tworzeniu programów STEM, mimo że może być ona obopólnie korzystna, gdyż placówkom publicznym brakuje ekspertów dziedzinowych, a akademickim – codziennego dostępu do dzieci i młodzieży. W artykule omówiono dostępną literaturę na ten temat, a następnie przedstawiono dwa studia przypadku bibliotek publicznych ze Stanów Zjednoczonych, prowadzących innowacyjne programy STEM dla osób do 17 roku życia.

Pierwszy z nich dotyczy projektu Biblioteki Publicznej Cleveland realizowanego we współpracy z miejskim okręgiem szkolnym Cleveland, uniwersytetem Case Western Reserve i Uniwersytetem Stanowym Ohio (OSU), i ukierunkowanego na zmianę postrzegania nauki przedmiotów ścisłych przez starszych uczniów (klasy 7-12), poprawę ich wyników i ułatwienie im wyboru specjalizacji. W jego ramach, wybrani przez dyrektorów, nauczycieli i bibliotekarzy mogli uczestniczyć, pod nadzorem pracowników naukowych, w zajęciach „laboratorium na kółkach” obejmujących m.in. badanie różnych rodzajów energii, metod jej pozyskiwania i koncepcji dotyczących jej alternatywnych źródeł, poznawanie podstaw mikrobiologii i eksperymentowanie z wykorzystaniem mikroorganizmów do produkcji żywności, odkrywanie tajników uprawy roślin i analizę składu popularnych produktów spożywczych.

Drugi omawiany projekt to letni program OSU prowadzony w latach 2010-2015 wspólnie z podmiejskim systemem Bibliotek Worthington i przeznaczony dla młodszych dzieci (w wielu przedszkolnym i wczesnoszkolnym). Jego celem było zapewnienie uczestnikom możliwość kontaktu z naukowcami, prowadzenia eksperymentów i poznawania w praktyce różnych zagadnień naukowych, a tym samym rozbudzenie naukowej pasji. Zajęcia organizowano w stworzonych na potrzeby programu „kawiarniach naukowych”. Na powyższych przykładach, autorzy przedyskutowali korzyści płynące z programów STEM i czynniki ułatwiające ich implementację, podkreślając wspólnotę celów, misji i strategii prowadzących je instytucji oraz rolę bibliotekarzy akademickich jako łączników między bibliotekami publicznymi a kadrą naukową z własnych kampusów. Przedstawili też wnioski z każdego z nich, mogące służyć jako wskazówki bibliotekom chcącym zaangażować się w podobne działania.