Babin

W obecnych czasach, odróżnienie faktów od fikcji w wiadomościach i treściach publikowanych online jest olbrzymim wyzwaniem – nagłaśnianie i błyskawiczne rozpowszechnianie w sieciach społecznościowych i środkach masowego przekazu informacji o wydarzeniach, które nigdy nie miały miejsca, stało się w Stanach Zjednoczonych (jaki i na całym świecie) powszechnym zjawiskiem. Wg sondażu Pew Research Center z grudnia 2016 r., 23% Amerykanów nieświadomie bądź celowo udostępniało w sieci sfabrykowane doniesienia, a 64% odczuwało wątpliwości i dezorientację przy ocenie podstawowych faktów i zdarzeń. Zdaniem autorki, w walce z wprowadzanymi celowo do obiegu fake news, mającymi kształtować określone reakcje, postawy i wybory odbiorców, kluczową rolę mogą odebrać bibliotekarze, jako że mają odpowiednią wiedzę i ustaloną reputację jako eksperci w zakresie edukacji informacyjnej. W artykule omawia, w jaki sposób pracownicy bibliotek mogą pomagać uczniom i studentom w weryfikacji treści niewiadomego pochodzenia i nieustalonej prawdziwości oraz uczyć, jak odróżniać i traktować sceptycznie reklamy, artykuły sponsorowane i opinie ze źródeł o wyraźnych afiliacjach politycznych.

Przy analizie kwestii związanych z kształceniem kompetencji medialnych u dzieci i młodzieży, odwołuje się m.in. do raportu naukowców z Uniwersytetu Stanforda, wg których, poziom umiejętności „cyfrowych tubylców” w zakresie ewaluacji informacji w Internecie, w tym na platformach społecznościowych jest bardzo niski. Przybliża także najnowsze inicjatywy i programy edukacyjne na rzecz zmiany tego stanu rzeczy. Wśród nich znalazły się m.in. 1) realizowany przy współpracy nauczycieli, bibliotek i dziennikarzy News Literacy Project i stworzona w jego ramach innowacyjna platforma – wirtualna klasa o nazwie checkology. Jej wersja podstawowa jest bezpłatna, i daje nauczycielom możliwość prowadzenia interaktywnych lekcji dla całej klasy i efektywnego uczenia, jak interpretować publikacje w sieci i jak poruszać się we współczesnym krajobrazie informacyjnym; 2) Project Look Sharp (Ithaka College), którego inicjatorzy organizują warsztaty dla bibliotekarzy i pedagogów pokazujące, jak można uczyć krytycznego myślenia i udostępniają na stronie organizacji bezpłatne plany lekcji dla wszystkich poziomów nauczania; 3) Center for News Literacy (Stony Brook University), oferujący również darmowe, cyfrowe zasoby edukacyjne (przewodniki, plany zajęć, strategie nauczania itp.) oraz kursy, na których można nauczyć się jak weryfikować rzetelność informacji z różnych źródeł oraz wiarygodność i obiektywizm autorów i nadawców.

Artykuł zawiera również listę stworzonych przez wykładowców i bibliotekarzy źródeł i narzędzi, przydatnych przy prowadzeniu zajęć z edukacji medialnej oraz rekomendacje dotyczące kształtowania kompetencji informacyjnych i uczenia odporności na medialne manipulacje dla wszystkich grup wiekowych – począwszy od przedszkolaków. Wymienia także najnowsze inicjatywy legislacyjne mające na celu wprowadzenie w poszczególnych stanach obowiązkowych zajęć z edukacji obywatelskiej i news literacy.