Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Biblioteki szkolne a kultura czytania: studium przypadku Singapuru

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Architektura i wyposażenie, Badania użytkowników, Biblioteki jako kolekcje, Czytelnictwo, Zarządzanie

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Biblioteki szkolne a kultura czytania: studium przypadku Singapuru została wyłączona

Wyniki wielu przeprowadzonych dotychczas badań wskazują na silną korelację między nawykami czytelniczymi i czytaniem w czasie wolnym a osiągnięciami szkolnymi i akademickimi młodych ludzi. Ze względu na stosunkowo niski poziom kompetencji czytelniczych dużej części współczesnej młodzieży (w tym zwłaszcza poziom funkcjonalnej umiejętności czytania), w wielu krajach świata opracowuje się pomocnicze programy edukacji w tym zakresie, zakładając, że systematyczne, znormalizowane podejście pozwoli na poprawę osiąganych przez uczniów wyników. W Singapurze, powołano w 2015 r. Ogólnokrajowy Ruch Czytelniczy, mający popularyzować czytanie jako narodową tradycję i budować społeczność miłośników książek. W tym samym czasie, zajęto się też badaniem roli bibliotek szkolnych w promocji kultury czytelnictwa wśród najmłodszych. W artykule omówiono, na podstawie studium przypadku jednej z singapurskich szkół średnich, możliwe strategie i programy biblioteczne, mające zachęcać do aktywności na tym polu. Zilustrowano na jej przykładzie, w jaki sposób można przekształcić szkolną bibliotekę ze słabo wykorzystanej przestrzeni w popularne miejsce do czytania, chętnie odwiedzane przez uczniów. Wskazano również, jak nauczyciele-bibliotekarze i pedagodzy mogą sprawdzać użyteczność pomieszczeń bibliotecznych i efektywność prowadzonych działań, zgodnie z zasadami evidence-based practice (EBP), czyli praktyki opartej na dowodach (zob. babin.bn.org.pl/?p=1670).

Omawiany przypadek był częścią większego badania, obejmującego 6 szkół średnich. W wybranej placówce postanowiono przeprowadzić modernizację biblioteki, wykorzystując metodę myślenia projektowego (zob. babin.bn.org.pl/?p=5228), jako procesu kreowania pomysłów na stworzenie przyjaznego użytkownikom środowiska, zachęcającego do niezależnej lektury, nauki i współpracy. Opracowano koncepcję otwartej, nowocześnie urządzonej przestrzeni, z regałami na zbory ustawionymi przy ścianach, obejmującej: 1) wielofunkcyjną strefę do siedzenia, wykorzystywaną, w zwykłe dni, głównie do przeglądania i czytania książek, 2) strefę tematycznej ekspozycji nowości ulokowaną przy wejściu do biblioteki, 3) przestrzeń do nauki, 4) dźwiękoszczelne salki dyskusyjne; 5) kącik czytelniczy z 8 wygodnymi fotelami, 6) nisze do siedzenia między regałami, 7) strefę do siedzenia zaprojektowaną na wzór baru, z wysokim blatem i stołkami barowymi.

Dane na temat wykorzystania poszczególnych stref oraz zachowań czytelniczych przed, w trakcie i po renowacji, a także wpływu biblioteki na ich kształtowanie, gromadzono od stycznia do kwietnia w latach 2015, 2017 i 2017, przy pomocy metod ilościowych i jakościowych, w tym: sondaży, wywiadów z nauczycielami, dyrekcją i uczniami, obserwacji prowadzonych w bibliotece oraz w trakcie organizowanych przez szkołę wydarzeń, statystyk odwiedzin i wypożyczeń, poklatkowych zdjęć przestrzeni bibliotecznej i ich opisów. Uzyskane z tych źródeł wyniki pozwoliły potwierdzić, że badana biblioteka skutecznie wypromowała się jako miejsce do czytania. Jej użytkownikami było 71% uczniów z 906 osób partycypujących w sondażu, w tym ponad 30% uznało się za stałych gości (co najmniej 1 wizyta w tygodniu). Analiza ich aktywności w pomieszczeniach bibliotecznych wykazała, że ok. 27,2% czasu badani poświęcali na czytanie (w porównaniu z wynikiem od 2% do 7% w 5 pozostałych szkołach), angażując się samodzielnie w tę czynność w różnych porach dnia – przed rozpoczęciem lekcji, w trakcie przerw i po zajęciach. Większość respondentów deklarowała, że czytają dla przyjemności i lubią tę formę spędzania czasu. W okresie prowadzenia pomiarów i obserwacji zanotowano także, mimo stosunkowo niewielkiego rozmiaru zbiorów, wzrost liczby wypożyczeń. Do czynników, które przyczyniły się do sukcesu biblioteki, a tym samym wspierania kultury czytania zaliczono: 1) pomoc użytkownikom w doborze interesujących tytułów i zapewnienie cichych, wygodnych miejsc do lektury, 2) dobrą strategię prezentacji książek, w tym – organizację atrakcyjnych ekspozycji tematycznych, 3) tworzenie programów kreujących bibliotekę na atrakcyjne, ekscytujące miejsce rozrywki, twórczych wydarzeń i życia towarzyskiego (warsztaty, koncerty, prezentacje itp.), 4) projektowanie atrakcyjnych wizualnie przestrzeni sprzyjających relaksowi, z wykorzystaniem zrównoważonego oświetlenia, dyskretnej muzyki i aromaterapii, 5) budowanie inspirującego, promującego miłość do książek środowiska pełniącego dla uczniów rolę „trzeciego miejsca” (por. babin.bn.org.pl/?p=2934). We wnioskach uznano, że zainteresowanie uczniów czytaniem można wzbudzać nie tyle przez zapewnianie dużej liczby książek, ile przez ich odpowiedni dobór oraz atrakcyjną aranżację przestrzeni, podkreślono również znaczenie EBP dla systematycznej poprawy funkcjonalności, wizerunku i siły oddziaływania bibliotek szkolnych.

Komentarze wyłączone.