Babin

W artykule zaprezentowano: 1) przegląd literatury przedmiotu nt. tendencji w zakresie gromadzenia zbiorów bibliotecznych; 2) sposób organizacji gromadzenia w Bibliotece im. Morrisa (BM) Uniwersytetu Południowego Illinois w Carbondale (SIUC) i zmiany wprowadzone w tym zakresie.

Ad 1) Zauważalne ostatnio zjawiska to: zwiększone wykorzystanie publikacji w formie cyfrowej, zawieranie wieloletnich umów z wydawcami na duże pakiety tytułów czasopism, uzgodnienia licencyjne dot. zakupów na poziomie konsorcjów, wzrost zainteresowania nabywaniem książek elektronicznych przy spadku zakupów książek drukowanych i czasopism spoza pakietów oferowanych przez dużych wydawców. Na wszystkie decyzje ma wpływ spadek finansowania bibliotek wynikający z kryzysu ekonomicznego kraju;

Ad 2) SIUC należy do konsorcjum GWLA (Greater Western Library Alliance) skupiającego 31 uczelni. Uniwersytet prowadzi 74 programów magisterskich i 32 doktorskich. Studiuje na nim 20,3 tys. osób. BM jest członkiem ARL, zatrudnia 28 bibliotekarzy ze statusem pracownika naukowego; biblioteka posiada ponad 3 mln wol. książek i 51 tys. tyt. czasopism. W 2006 r. w BM zastąpiono jeden etat osoby zajmującej się gromadzeniem trzema etatami. Zatrudnieni na nich pracownicy odpowiadają za poszczególne dziedziny: nauki ścisłe, społeczne i humanistyczne. W związku z tym zatwierdzono nowy plan działania w zakresie kształtowania zbiorów (approval plan). Ustalono w nim politykę uczelni w zakresie gromadzenia, uwzględniając zbiory rezerwowe, dublety i zbiory podręczne.

BM w ramach konsorcjum GWLA korzysta z wieloletniej licencji na wielkie pakiety tytułów czasopism czołowych wydawców – firm Elsevier, Springer i Wiley. W 2008 r. zakup w ramach tych umów pochłonął 35% budżetu BM na gromadzenie. W tym też roku wygasła umowa ze Springerem. Bibliotekarze BM zajmujący się kształtowaniem zbiorów dokonali wieloaspektowej, drobiazgowej analizy statystycznej wykorzystania pozyskiwanych w ramach licencji tytułów czasopism w latach 2001-2008. W efekcie zrezygnowano z zakupu pakietu tytułów Springera. W podsumowaniu zwraca się uwagę na plusy i minusy przeprowadzonych zmian organizacyjnych. Zwiększenie liczby etatów i nacisk na zarządzanie gromadzeniem zbiorów pozwala na bardziej elastyczne planowanie zakupów, zmusza do analizy danych dotyczących wykorzystania zbiorów oraz ściślejszej współpracy bibliotekarzy z pracownikami naukowymi. Z kolei brak jednej osoby kierującej gromadzeniem sprzyja rozmyciu odpowiedzialności za decyzje.