Babin

Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz przeprowadzonych przez autorkę badań, omówiono sposób postrzegania bibliotek publicznych (BP) przez kanadyjską młodzież w wieku 12-15 lat i czynniki mogące wpływać na poziom wykorzystania tych placówek przez użytkowników z badanej grupy wiekowej. Analizowano m.in. na ile kształt oferty bibliotecznej oraz wzrost dostępności różnorodnych multimediów może kształtować nastawienie nastolatków wobec BP i ich usług.

W celu zebrania danych do analizy, przeprowadzono ankietę wśród uczniów klas 7-9 w 12 szkołach jednego z okręgów administracyjnych wschodniej Kanady (dobór próby wg losowania warstwowego, nieproporcjonalnego), sprawdzając m.in. zachowania informacyjne respondentów i strategie związane z wyborem lektur dla przyjemności i korzystaniem z BP. W drugiej fazie badania wykorzystano jakościowe metody (9 grup fokusowych) by wzbogacić wyniki sondażu.

Rezultaty z obu etapów wskazują, że choć większość nastolatków w badanym regionie ma ogólnie pozytywny stosunek do BP (mniejszą lub większą satysfakcję z ich usług wyraziło 63%, brak zadowolenia: 15,8%), nie są ich częstymi gośćmi: ponad ¼ nie odwiedza ich wcale (17,3%) bądź bywa w nich raz do roku (18,3%), reszta to użytkownicy okazjonalni: 33% zadeklarowało wizyty kilka razy rocznie, 17, 7% – raz w miesiącu, 13,3% – raz w tygodniu lub częściej. Jak można się spodziewać – wśród respondentów określających się jako aktywni czytelnicy, odsetek osób posiadających kartę biblioteczna był znacznie wyższy niż w drugiej grupie (odpowiednio 91,2 i 74,5%), podobnie jak odsetek osób korzystających z BP raz w miesiącu lub częściej (35% w stosunku do 19,6%). Aktywni czytelnicy chętniej od pozostałych przyznawali też, że znajdują w bibliotekach interesujące materiały (odpowiednio 71,6% i 48%) i że BP są im potrzebne (75,4% i 52,9%). Najwyżej oceniano zbiory książek, najniżej – zbiory muzyczne.

Wśród czynników zniechęcających do odwiedzania BP wymieniano brak dobrych relacji z personelem, nieatrakcyjny wygląd i wystrój bibliotek (zwłaszcza odpowiednio wyposażonej przestrzeni przeznaczonej dla młodzieży szkolnej), brak stron www skierowanych do nastolatków i uwzględniających ich potrzeby, brak zaangażowania bibliotekarzy i prób inicjowania kontaktów (respondenci nie korzystają z ich rad szukając dla siebie lektur, nie zdają tez sobie sprawy, że mogliby znaleźć u nich pomoc w tej materii), brak ciekawej oferty programowej oraz odpowiedniej promocji dla tej grupy wiekowej (młodzież zazwyczaj nie wie, co dzieje się w lokalnych BP).

Autorka zanotowała w niektórych przypadkach dość duże rozbieżności między wynikami ankiet i grup fokusowych, w których zebrała znacznie więcej krytycznych opinii nt. różnych aspektów usług i zasobów BP, oraz zebranymi danymi a rezultatami podobnych badań dotyczących młodzieży w tym przedziale wiekowym (notowania BP i ich wykorzystanie były w nich niższe); przedstawiła też możliwie wyjaśnienia takiej sytuacji. Podkreśla, że głębsze i odpowiednio zniuansowane zrozumienie potrzeb informacyjnych i stosunku nastolatków do BP możliwe jest jedynie dzięki wykorzystywaniu i łączeniu różnych metod badawczych.