Babin

Georeferencja zdigitalizowanych kolekcji historycznych map polega na dodawaniu do ich plików określonych danych geoprzestrzennych. Proces ten zakłada zazwyczaj nanoszenie na mapę odpowiednich punktów kontrolnych, odpowiadających konkretnej, rzeczywistej lokalizacji geograficznej, a na jego efekty ma wpływ wybór układu współrzędnych, typ transformacji i metody zmiany liczby pikseli w obrazie. Może on dać bibliotekom wymierne korzyści, m.in. w postaci poprawy efektywności wyszukiwania i wizualizacji cyfrowych zasobów kartograficznych, lepszej czytelności i rozumienia treści dawnych map, możliwości ich porównywania z innymi mapami i łatwej integracji z Google Maps, Google Earth czy powiązanymi interfejsami API, jednak ze względu na wysokie koszty i czasochłonność prac związanych z wykorzystywaniem konwencjonalnych systemów informacji geograficznej, niewielu bibliotekarzy decyduje się na ich implementację. W artykule przedstawiono dostępne na rynku, komercyjne i otwarte oprogramowanie do definiowania lokalizacji przestrzennej (QGIS, GRASS, GDAL, MapRectifier, MapWinGIS Image Georeferencer) oraz historię georeferencji online i bibliotecznych aplikacji tego typu (MapWarper i in.), a następnie zaprezentowano alternatywne rozwiązanie – bazujący na współpracy projekt online pozwalający na georeferencję obrazów map w ramach crowdsourcingu.

Crowdsourcingowy serwis Georeferencer został opracowany przez Petra Přidala i Bibliotekę Morawską (Moravská Zemská Knihovna) w Brnie w ramach projektów OldMapsOnline i TEMAP, na podstawie aplikacji o otwartym kodzie źródłowym (GDAL, Proj4 i MapServer), wykorzystujących istniejące, możliwe do powiększania/zmiejszania i przewijania (ang. zoomable) obrazy z bibliotecznych serwerów sieciowych (nie wymaga więc instalacji i utrzymywania nowego oprogramowania). Autorzy omawiają unikalną architekturę i funkcje tego systemu, a  następnie doświadczenia 5 instytucji związane z jego implementacją: Biblioteki Morawskiej (Brno), Narodowego Archiwum (Haga), Biblioteki Narodowej Szkocji (Edynburg), Biblioteki Brytyjskiej (Londyn) i Instytutu Kartograficznego Katalonii (Barcelona) oraz uzyskane przez nie rezultaty. Identyfikują też kluczowe czynniki, które złożyły się na sukces georeferencji wykonywanej na zasadach crowdsourcingu, obecny stan tej technologii oraz plany jej dalszego rozwoju.