Babin

Biblioteki szukają od wielu lat sposobów na odnalezienie się w nowej, złożonej rzeczywistości ekonomicznej i uzasadnienie swojej przydatności lokalnym społecznościom, próbując rozszerzać zakres oferowanych usług i dopasowywać swoją ofertę do zmieniających się potrzeb i oczekiwań okolicznych mieszkańców. Coraz więcej placówek stara się przyciągać użytkownikom dostępem do najnowszych technologii, nie tylko w budynku bibliotecznym, ale też w ramach wypożyczeń, a niektóre decydują się na udostępnianie także przedmiotów i urządzeń codziennego użytku, których nikt nie spodziewałby się zobaczyć w bibliotece. Autor przedstawia wyniki swojego badania dotyczącego takich nietradycyjnych programów wypożyczeń realizowanych w amerykańskich bibliotekach publicznych i akademickich, przytacza też przykłady tego typu inicjatyw ze Stanów Zjednoczonych i innych państw świata.

Biblioteka hrabstwa Charles w stanie Maryland może np. pochwalić się wdrożeniem niezwykle popularnego wśród swoich klientów programu wypożyczania form do pieczenia ciast, z kolei jedna z placówek obsługujących wiejski, atrakcyjny dla wędkarzy region w  stanie Nowy Jork, we współpracy z lokalnym wydziałem ochrony środowiska, udostępnia swoim użytkownikom wędki. Bibliotece działające we wspólnym budynku Columbus State Community College i Ohio State University Delaware udało się zdobyć dofinansowanie do programu wypożyczeń iPadów, mającego na celu zwiększyć dostęp do zasobów cyfrowych tzw. centrum nauki tych uczelni oraz ułatwić korzystanie z ich pogramów e-learningowych. Aby wesprzeć używanie mobilnych narzędzi przy korzystaniu z zasobów bibliotecznych, dostawcy baz danych (EBSCO, ScienceDirect i Gale) stworzyli specjalne, przeznaczone dla studentów aplikacje i mobilne strony www.

Do dość popularnych, zwłaszcza w stanie Kalifornia, inicjatyw należy też wypożyczanie użytkownikom narzędzi do majsterkowania i prac domowo- ogrodowych – jeden z największych udostępnianych zbiorów tego typu (ok. 3,5 tys. pozycji) ma biblioteka publiczna Oakland, a do jednych z najlepiej opisanych w literaturze przedmiotu – programy wypożyczeń czytników e-książek realizowane w bibliotekach w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Wśród kreatywnych ofert bibliotecznych wymieniono też udostępnianie zabawek (Cuyahoga County Public Library z Ohio), prac artystycznych (biblioteka uniwersytecka z Vrijhof w Holandii), laptopów (m.in. Newcastle University z Wielkiej Brytanii), licznikÓW prądu (Grand Rapids Library, Michigan) czy teleskopów (Ann Arbor Public Library, Michigan).

Doświadczenia tych placówek wskazują, że tak naprawdę jedyne ograniczenia przy wprowadzaniu do bibliotecznego obiegu nowych, nietypowych materiałów to budżet biblioteki i wyobraźnia bibliotekarzy. O powodzeniu takich przedsięwzięć, poza ich dobrym dopasowaniem do potrzeb i zainteresowań użytkowników, decyduje też stworzenie, często we współpracy z firma ubezpieczeniową, odpowiedniego regulaminu wypożyczeń uwzględniającego procedury zwrotu kosztów zniszczonych lub zagubionych pozycji i zabezpieczającego bibliotekę przed odpowiedzialnością z tego tytułu.