Babin

Życie współczesnych ludzi w dużych metropoliach kształtowane jest w coraz większym stopniu przez cyfrowe rozwiązania określane mianem „inteligentnych” (karty elektroniczne, smartfony, systemy informatyczne i komunikacyjne, sieci nadzoru itp.), w coraz bardziej nierozerwalny sposób powiązane z fizyczną tkanką miejską oraz życiem społecznym i prywatnym mieszkańców. Coraz większe zainteresowanie społeczności naukowej, przemysłu, władz samorządowych, organizacji pozarządowych i planistów wzbudza też termin „inteligentne miasto” (ang. smart city), który stał się nieodzownym stałym elementem debat politycznych dotyczących wykorzystywania potencjału nowych technologii i mediów oraz kapitału ludzkiego w celu efektywniejszego zarządzania miejską infrastrukturą i dostępnymi zasobami oraz lepszego zaspokajania potrzeb mieszkańców. Hasło smart city służy głównie do opisu i promocji innowacyjnych technologii usprawniających świadczenie usług infrastrukturalnych i wspierających personalizację życia w mieście na poziomie przestrzennym, społecznym i mentalnym. Autorzy proponują alternatywne spojrzenie na rolę nowych mediów w miejskiej rzeczywistości przez pryzmat koncepcji „własności”, analizując, jak dzięki cyfrowej kulturze obywatele mogą angażować się w sprawy społeczne i kolektywnie działać na rzecz rozwiązywania wspólnych problemów i współtworzenia wyglądu i funkcjonalności miasta.

Postulują też poszerzenie debaty na temat wpływu nowych mediów na miejski design o społeczny, a nie tylko infrastrukturalny punkt widzenia, czyli dyskusję nie o „zarządzaniu miastem”, głównie dzięki współpracy władz, sektora prywatnego i przemysłu wiedzy, bez dopuszczania do głosu mieszkańców, lecz o tworzeniu miasta przy współudziale lokalnej społeczności (tzw. mieście społecznym), z uwzględnieniem kulturowych aspektów relacji typu miasto-technologia. Pojęcie własności wzorują na koncepcjach apriopriacji przestrzeni miejskiej i prawa do miasta Henri Lefebvre’a, i odnoszą do stopnia, w jakim obywatele czują się odpowiedzialni za miejsce, w którym żyją i wspólne sprawy mieszkańców, i w jakim podejmują aktywne działania w tej materii. Oznacza ono też poczucie przynależności do danego miejsca oraz prawo do działania na jego rzecz, zaangażowanie dla dobra publicznego i chęć dzielenia się prywatnymi zasobami z innymi, bez naruszania cudzych praw własności; nie jest natomiast traktowane w sensie prawa rzeczowego pozwalającego na posiadanie i wyłączne rozporządzanie fizycznym mieniem. W artykule przeanalizowano, w jak sposób, na poziomie zasobów (np. otwartych danych i aplikacji), zaangażowania i budowania poczucia miejsca oraz sieci publicznych, można wykorzystywać zdobycze technologiczne i cyfrowe źródła informacji w celu ułatwiania i poszerzania zakresu obywatelskiej partycypacji, i promocji nowego myślenia o miastach i przestrzeni publicznej. Przedstawiono też liczne przykłady realizacji takiego podejścia w praktyce i różnego typu miejskich projektów społecznych.