Zarządzanie i rola lidera w bibliotekarstwie
,Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie, Branża, zawód i edukacja
Tagi: Stany Zjednoczone, bibliotekarstwo, biblioteki szkół wyższych, marketing, zarządzanie, zawód bibliotekarza
Możliwość komentowania Zarządzanie i rola lidera w bibliotekarstwie została wyłączona
Autorka rozpoczyna tym artykułem redagowany przez siebie cykl felietonów poświęconych kwestiom zarządzania i roli liderów w bibliotekarstwie. Osobiście, rozpoczynając pracę w bibliotekarstwie, przewidywała, że spełni się zawodowo jako szeregowy pracownik działu informacji biblioteki uniwersyteckiej, po roku jednak awansowała na kierownika działu, a następnie – dyrektora biblioteki Uniwersytetu Wyoming. W obu tych rolach konieczne były umiejętności z zakresu zarządzania, które musiała zdobywać samodzielnie i sprawdzać w konkretnych sytuacjach.
W bibliotekarstwie możliwe są dwie ścieżki kariery zawodowej, linearna – od stanowisk niższych do coraz wyższych i nielinearna, gdy np. wysoko awansuje się szeregowego pracownika. Szczegółowo przedstawiono specyfikę zarządzania na szczeblach kierownika mniejszego lub większego zespołu stałego lub zadaniowego i menedżera zarządzającego biblioteką lub inną dużą jednostką organizacyjną oraz cechy charakteryzujące lidera. Podkreślono różnice między tymi rolami, koncentrując się na opisie zadań stojących przed osobami pełniącymi każdą z nich i umiejętności niezbędnych do osiągnięcia założonych celów. Od kierownika wymaga się m.in. rozumienia celu pracy, opracowania i wdrożenia strategii wykonania, wyboru metod przeszkolenia pracowników, przydzielenia zadań i ustalenia zakresu odpowiedzialności każdej osoby, dyscyplinowania i rozwiązywania konfliktów. Menedżer – najczęściej dyrektor biblioteki lub jej dużego działu – odpowiada m.in. za budżet, dobór i motywowanie do pracy ludzi, strategię działania całej jednostki, współpracę z administracją uczelni, reprezentuje też bibliotekę na zewnątrz. Musi znać zagadnienia merytoryczne związane z realizowanymi projektami i mieć silną pozycję w zespole zarządzającym uczelnią, czy inną organizacją macierzystą biblioteki. Ważne są przy tym umiejętności związane z długoterminowym planowaniem, ustalaniem priorytetów, godzeniem sprzecznych interesów, dobrą komunikacją z różnymi jednostkami i gremiami. Zupełnie inna jest rola lidera. Menedżer planuje i realizuje zadania w okresie 1-3 lat, podczas gdy lider widzi bibliotekę w perspektywie kilkuletniej, ma wizję rozwoju i przewiduje kierunek zmian. Lider to przywódca, który dostrzega jak biblioteka umiejscowiona jest w społeczności akademickiej lub lokalnej, koncentruje się na dalekosiężnych celach, a nie na wykonaniu konkretnych zadań. Lider musi mieć nie tylko silną osobowość, ale też umiejętność narzucenia swojej wizji, przekonania do zmian oraz zdolność do pertraktacji z politykami, donatorami, administracją uczelni lub miasta, mediami. Rolę liderów powinni przejąć menedżerowie, ale często te zadania są rozdzielone i liderem staje się inna osoba z zarządu lub kierownik niższego szczebla. Podkreśla się, że choć funkcje kierownicze pełni niewiele osób, umiejętności związane z zarządzaniem i przywództwem są przydatne każdemu pracownikowi.