Babin

NILDE – Network for Inter-Library Document Exchange (zob. BABIN 2009/1/74) to włoska sieć międzybibliotecznej wymiany dokumentów, stworzona w celu poprawy usług wypożyczeń międzybibliotecznych i zacieśnienia współpracy między bibliotekami we Włoszech. Oprogramowanie zarządzające w jej ramach wszystkimi procesami związanymi z realizacją zamówień i obiegiem dokumentów zostało opracowane przez Bibliotekę Bolońskiej Strefy Badawczej Krajowej Rady Naukowej (C.N.R.). Interfejs użytkownika udostępniono w 2005 r., a od 2006 r. NILDE działa jako ogólnokrajowy serwis online. Obecnie członkami sieci jest 830 różnego typu instytucji (głównie biblioteki szkół wyższych oraz szpitale i medyczne instytuty badawcze, instytucje publiczne, organizacje pożytku publicznego itp.), korzysta z niej również ponad 18 tys. zarejestrowanych, indywidualnych użytkowników. W artykule przybliżono korzyści dla bibliotek i ich klientów związane z korzystaniem z serwisu, architekturę i charakterystykę obecnej wersji oprogramowania NILDE 4.0, w tym funkcje i użyteczność modułu użytkownika, a następnie przedstawiono wyniki badań z lat 2011-2013, mających ocenić funkcjonalność i możliwości udoskonaleń tego systemu.

Przyjęta przez autorów metodologia zakładała zarówno analizę ilościowych danych nt. dokonanych w systemie transakcji, jak i jakościową ewaluację, na podstawie informacji zebranych w 2 rundach sondaży online (w 2011 r. i powtórnie – w 2013 r.) oraz analizy SWOT. Pierwszą serię kwestionariuszy skierowano do pracowników bibliotek i do użytkowników, by zrozumień wzory ich zachowań oraz powody niskiego wykorzystania niektórych możliwości systemu, w tym zwłaszcza trybu bezpośredniego (moduł użytkownika, umożliwiający czytelnikom m.in. zarządzanie bibliografiami, automatyczny transfer danych bibliograficznych z powiązanych z NILDE baz bibliograficznych do formularza zamówień, samodzielne wysyłanie kwerend i śledzenie ich statusu, używany był w tym czasie jedynie przez 1/3 zrzeszonych bibliotek, pozostałe preferowały realizację procesów wypożyczeń za pośrednictwem bibliotekarzy). W 2012 r., na konferencji w Bari przedstawiono wstępne wyniki ankiet i podjęto kilka inicjatyw mających promować bezpośrednie wykorzystywanie serwisu (wdrożono m.in. program szkoleń bibliotekarzy), a w 2013 r. przeprowadzono kolejny ogólnokrajowy sondaż, skierowany do wszystkich zarejestrowanych klientów NILDE, mający pomóc stworzyć profil lojalnych użytkowników systemu i ocenić ich zadowolenie z oferowanych usług (zebrano odpowiedzi od 1178 osób reprezentujących 17% aktywnych odbiorców serwisu).

Ustalono m.in., że typowi, stali klienci NILDE to kobiety w wieku 24-34 lat prowadzące badania w zakresie nauk ścisłych i technologii, pracujące na uczelniach w centrum i na północy Włoch. Serwis zebrał wśród respondentów bardzo dobre oceny, a jego najważniejsze cechy to wg nich dostęp online, szybkość obsługi, możliwość otrzymywania artykułów w formie elektronicznej i integracja z bazami bibliograficznymi. Wymieniane wady to brak dostępności części dokumentów w wersji drukowanej (wymuszana ograniczeniami prawa autorskiego) i niepełna współoperatywność systemu z katalogami i bazami wszystkich bibliotek (jego efektywność w tym zakresie zależy od współpracy tych instytucji i jakości bibliograficznych źródeł). Wśród kierunków działań mogących usprawnić funkcjonowanie serwisu wskazano: angażowanie bardziej zróżnicowanych grup użytkowników, rozwój aplikacji NILDE dla urządzeń mobilnych, szkolenie bibliotekarzy w zakresie promocji serwisu i zapewnienia jego bardziej skutecznego i pełniejszego wykorzystywania oraz technologii wpierających integrację danych.