Babin

W powszechnym odbiorze, biblioteki publiczne to ciche, przyjemne miejsca w których nic się nie dzieje i których pracownicy mogą spędzać spokojnie całe dnie w otoczeniu książek. Dla bibliotekarzy mających codziennie do czynienia ze stresem, trwałość tego stereotypu jest trudna do przyjęcia, a brak szerszej świadomości bibliotecznych realiów oraz rozumienia przyczyn wywołujących silne emocje i napięcia w miejscu pracy sprawia, że ich problemy  mogą być ignorowane, trudno też szukać dla  nich organizacyjnych rozwiązań. Aby zidentyfikować najpopularniejsze czynniki stresu mające wpływ na personel bibliotek publicznych, autorka przeanalizowała literaturę przedmiotu i, na podstawie wniosków z przeglądu oraz rozmów z bibliotekarzami, wytypowała zbiór 25 potencjalnych stresorów, a następnie przeprowadziła sondaż online wśród przedstawicieli tej grupy zawodowej w Stanach Zjednoczonych, prosząc ich o ocenę i uszeregowanie pozycji z listy, zgodnie z własnym doświadczeniem, od najsilniejszych, do najsłabszych. Przedstawiła również rekomendacje dotyczące metod tworzenia bezpiecznych i satysfakcjonujących warunków pracy.

Uczestników badania szukano przez ogólnokrajową, bibliotekarską listę dyskusyjną PubLib, zebrano 95 wypełnionych ankiet, z których do dalszego badania zakwalifikowano 78. W początkowym zbiorze 25 elementów wywołujących u bibliotekarzy frustrację i stres, wśród 10 najczęściej wskazywanych przez wszystkich badanych znalazły się: konieczność częstego przerywania pracy (wymienione 63 razy), problemy ze współpracownikami (56), wielość zadań z krótkim terminem wykonalności (55), kwestie budżetowe (54), nadmiar obowiązków (50), kultura pracy (48), brak czasu na dokończenie zleceń (47), problemy z kierownictwem (42), brak uznania dla własnych osiągnięć (38), fizyczne warunki  pracy (37).  Czynnik oceniany najczęściej na pierwszej pozycji (jako najbardziej stresujący) to problemy z kierownictwem, na drugiej – kwestie budżetowe, na trzeciej – wymuszane przerwy w pracy. Odpowiedzi respondentów podzielono także wg kategorii demograficznych (wieku, płci, stażu pracy i obsługiwanej populacji), analizując i szczegółowo omawiając w artykule 5 najwyżej ocenianych czynników stresogennych w każdej z nich.

W sondażu znalazło się również otwarte pytanie, dające możliwość podania dodatkowych, nieuwzględnionych na liście zdarzeń i sytuacji powodujących stres. Badani wskazywali głównie na nieuprzejmych, stwarzających zagrożenie czytelników, kwestie administracyjne oraz dzieci i młodzież pozostawiane w bibliotekach bez opieki, podkreślając że brakuje im szkoleń w zakresie rozwiązywania konfliktów i radzenia sobie z trudnymi użytkownikami. Najdłuższe oraz najbardziej szczegółowe i emocjonalne komentarze dotyczyły słabego zarządzania i błędnych decyzji podejmowanych przez zwierzchników. Można wnioskować na ich podstawie o błędach w komunikacji między bibliotekarzami, a ich przełożonymi i o niskim poziomie zrozumienia przez tych ostatnich działań i zachowań dyrekcji.  Wg autorki, uzyskane wyniki wskazują, że stres jest w bibliotekach publicznych istotnym problemem, a ignorowanie go może wpływać negatywnie na morale pracowników i wydajność ich pracy, a w efekcie – na ocenę placówki przez użytkowników. Jego rozwiązanie wiąże się z wieloma wyzwaniami i wymagałoby działań zarówno ze strony administracji bibliotecznej, jak i branżowych organizacji, a w tym – opracowania taktycznych i strategicznych planów redukcji konkretnych stresorów, oraz programów szkoleniowych uczących, jak radzić sobie w konstruktywny sposób z powodującymi stres czynnikami, których nie da się wyeliminować.