Babin

Australijskie biblioteki szybko przyjmują nowinki technologiczne i są zazwyczaj jednymi z pierwszych użytkowników nowych technologii. Po pojawieniu się na rynku książek i czasopism elektronicznych, instytucje te zaczęły gromadzić i licencjonować również tego typu zasoby, przeznaczając, wraz z upływem lat, na ten cel coraz większą część swoich budżetów. Jednym z wyzwań związanych ze wzrostem liczby oferowanych w bibliotekach cyfrowych publikacji stało się rozwiązanie problemu ich udostępniania w ramach usług wypożyczeń międzybibliotecznych i dostarczania dokumentów (WM-DD). W artykule przedyskutowano wpływ e-książek na WM-DD oraz możliwości i zasady świadczenia tych serwisów w Australii, odwołując się do doświadczeń związanych z wykorzystywaniem e-zasobów w australijskiej bibliotece narodowej i porównując je z praktykami stosowanymi w Stanach Zjednoczonych i na świecie.

… więcej o Wyzwania związane z wypożyczaniem e-książek w cyfrowym świecie

Misją Technische Informationsbibliothek und Universitätsbibliothek (TIB) – Niemieckiej Narodowej Biblioteki Nauki i Technologii, realizowaną od ponad 50 lat, jest dostarczanie specjalistycznych informacji z zakresu technologii i nauk ścisłych dla sektora publicznego i prywatnego. Do 2008 r. TIB mogła dostarczać materiały ze swoich zbiorów użytkownikom w dowolnym formacie, bez konieczności zawierania umów z autorami czy wydawcami. Jednak w 2008 r. wprowadzono zmiany przepisów prawa autorskiego, które ograniczyły możliwość dostarczania materiałów w wersji elektronicznej; świadczenie takiej sługi wymaga uiszczenia opłaty dla organizacji zajmujących się ochroną praw do reprodukcji (VG Wort dla tekstów i VG Bild-Kunst dla obrazów i dzieł sztuki). Zmiana przepisów jest jednym z czynników odpowiadających za spadek liczby zamówień, realizowanych poprzez usługę dostarczania dokumentów lub w systemie pay-per-view, w latach 2006-2012 (innym powodem może być coraz powszechniejszy dostęp do wielu materiałów online).

… więcej o Bieżące zmiany w zakresie usług dostarczania dokumentów w Niemczech

Biblioteki w Stanach Zjednoczonych korzystają często z systemów wypożyczeń międzybibliotecznych i dostarczania dokumentów (Interlibrary Loan / Document Delivery – ILL/DD) w ramach różnych konsorcjów bibliotecznych, jak też z systemu płatnych usług (ILL Fee Management – IFM) OCLC i katalogu WorldCat oraz ze świadczącego podobne usługi niemieckiego centralnego katalogu online KVC (Karlsruhe Virtual Catalogue). KVC przydatny jest też dla bibliotek europejskich, które nie włączyły danych o swoich zbiorach do systemu OCLC, np. umożliwia on wyszukiwanie w bazach niemieckich księgarń Amazon.de i Abebooks.de. Autor – pracownik Biblioteki Uniwersytetu Notre Dame (Indiana, USA), na podstawie własnych doświadczeń, omawia procedury, sukcesy i trudności związane z pozyskiwaniem przez amerykańskich bibliotekarzy tekstów dokumentów zamawianych z bibliotek zagranicznych.

… więcej o Międzynarodowe wypożyczenia biblioteczne z perspektywy bibliotek w Stanach Zjednoczonych

Biblioteki akademickie w Stanach Zjednoczonych gromadzą coraz więcej dokumentów elektronicznych, coraz powszechniejszą usługą staje się też udostępnianie artykułów w formie cyfrowej przez wypożyczalnie międzybiblioteczne. Jednocześnie, dzielenie się przez biblioteki zasobami w postaci e-książek chronionych prawem autorskim jest nadal mało popularne, gdyż bibliotekarze obawiają się zarzutów o naruszanie warunków licencji, a wydawcy przy negocjowaniu umów zostawia zazwyczaj bibliotekom 2 opcje: zakupu dostępu do treści ebooków bez opcji ich udostępniania przez wypożyczenia międzybiblioteczne (WM) lub rezygnacji z kupna. Aby zgromadzić dane empiryczne pozwalające na ustalenie faktycznego statusu WM cyfrowych wydawnictw zwartych i zidentyfikowanie postrzeganych barier dla rozwoju takich usług, autorzy opracowali sondaż skierowany do amerykańskich bibliotek szkół wyższych, referując w tekście jego wyniki.

… więcej o Wypożyczenia międzybiblioteczne e-książek w bibliotekach szkół wyższych w Stanach Zjednoczonych

NILDE – Network for Inter-Library Document Exchange (zob. BABIN 2009/1/74) to włoska sieć międzybibliotecznej wymiany dokumentów, stworzona w celu poprawy usług wypożyczeń międzybibliotecznych i zacieśnienia współpracy między bibliotekami we Włoszech. Oprogramowanie zarządzające w jej ramach wszystkimi procesami związanymi z realizacją zamówień i obiegiem dokumentów zostało opracowane przez Bibliotekę Bolońskiej Strefy Badawczej Krajowej Rady Naukowej (C.N.R.). Interfejs użytkownika udostępniono w 2005 r., a od 2006 r. NILDE działa jako ogólnokrajowy serwis online. Obecnie członkami sieci jest 830 różnego typu instytucji (głównie biblioteki szkół wyższych oraz szpitale i medyczne instytuty badawcze, instytucje publiczne, organizacje pożytku publicznego itp.), korzysta z niej również ponad 18 tys. zarejestrowanych, indywidualnych użytkowników. W artykule przybliżono korzyści dla bibliotek i ich klientów związane z korzystaniem z serwisu, architekturę i charakterystykę obecnej wersji oprogramowania NILDE 4.0, w tym funkcje i użyteczność modułu użytkownika, a następnie przedstawiono wyniki badań z lat 2011-2013, mających ocenić funkcjonalność i możliwości udoskonaleń tego systemu.

… więcej o Ocena efektywności NILDE: ogólnokrajowego systemu dzielenia się zasobami

Article Exchange to nowy, globalny, elektroniczny serwis dostarczania i wymiany dokumentów oferowany przez OCLC i zapewniający jedną, bezpieczną lokalizację, w której biblioteki z całego świata mogą umieszczać zamówione artykuły i rozdziały książek, i z której użytkownicy mogą pobierać dokumenty przygotowane dla nich w ramach cyfrowych wypożyczeń międzybibliotecznych. Autorka opisuje szczegółowo jego rozwój, zakres wykorzystania, zasady działania i użytkowania, ich zgodność z warunkami umów licencyjnych i przepisami prawa autorskiego w różnych krajach.

… więcej o Article Exchange: transgraniczne dostarczanie dokumentów cyfrowych

Szkoły wyższe w Wielkiej Brytanii, podobnie jak wiele instytucji edukacyjnych na całym świecie, polegają w coraz większym stopniu na zasobach cyfrowych jako platformie umożliwiającej zapewnienie studentom bezpośredniego dostępu do materiałów niezbędnych w procesie nauczania, jednak mimo przeznaczania coraz większej części budżetów na e-książki i e-czasopisma, biblioteki naukowe nadal nie są w stanie pozwolić sobie na zakup pełnego zakresu treści pożądanych przez użytkowników. W artykule przybliżono bieżące strategie i praktyki dostarczania i wypożyczania źródeł elektronicznych w brytyjskim sektorze szkolnictwa wyższego oraz wyzwania związane z dostarczaniem dokumentów elektronicznych i dzieleniem się e-książkami i e-czasopismami w ramach wypożyczeń międzybibliotecznych, na przykładzie doświadczeń King’s College London.

… więcej o O dostarczaniu e-książek i e-czasopism z brytyjskiej perspektywy

Autorzy opisują organizację nowej usługi dostarczania informacji o nowościach wydawniczych dla kadry profesorskiej i studentów Wydziału Prawa Uniwersytetu Laval w Kanadzie. Cytowany w tytule artykułu J. L. Borges w swoim opowiadaniu „Biblioteka Babel” wskazuje na szczególną rolę bibliotekarza w dawnych bibliotekach umożliwiającego dotarcie do właściwej książki, zaś Umberto Eco („O bibliotece”) wyznaje, że najistotniejszą cechą biblioteki jest znajdowanie książek, o których istnieniu nie miało się pojęcia. Obecnie, w środowisku przeładowanym informacją, podstawą rozwoju badań naukowych jest szybkie dotarcie do właściwych informacji. W tym celu powstał projekt PHARE, będący instytucjonalną kontynuacją blogu o tej samej nazwie zawieszonego z powodu braku środków finansowych.

… więcej o PHARE – usługa dostarczania informacji: gdzie Borges spotyka Netvibes i Delicious

Do niedawna, automatyzacja bibliotek szkolnych w Rosji zazwyczaj ograniczała się do prowadzenia elektronicznego katalogu i mediateki. Obecnie, w związku z rosnącą rolą cyfrowych zasobów informacyjnych, działalność tych placówek opiera się coraz częściej na szkolnych bibliotekach elektronicznych (SzBE), postrzeganych nie tylko jako miejsce udostępniające e-dokumenty, ale też umożliwiające za pośrednictwem Internetu, lub przy wykorzystaniu sieci lokalnej, dostęp do wielu różnorodnych usług i baz danych.

… więcej o Nowa koncepcja kształtowania zbiorów i obsługi użytkowników bibliotek szkolnych w środowisku elektronicznym

W artykule omówiono obecny stan rynku druku na żądanie (DNŻ) oraz dostępne na nim nowinki technologiczne, w tym m.in. pojawienie się technologii Espresso Book Machine. Przedstawiono następnie możliwości i prawdopodobieństwo wykorzystania szybko rozwijających się usług tego typu jako tańszej i efektywniejszej alternatywy dla tradycyjnych usług wypożyczeń międzybibliotecznych książek – tendencji zapowiadanej kilka lat temu w piśmiennictwie bibliotecznym.

… więcej o Druk na żądanie a wypożyczenia międzybiblioteczne