Babin

We wstępnej części artykułu zaprezentowano system szkolnictwa wyższego w Izraelu, zwracając uwagę na znaczny wzrost, w ciągu dekady, liczby osób studiujących, zwłaszcza na poziomie licencjackim (1991 r. – 56 tys. osób; 2002 r. – 170 tys.; 2011 r. – 226 tys.). W 2011 r. studia magisterskie podjęło 54 tys. osób, a doktoranckie – 10,6 tys. Zważywszy, że ludność Izraela w 2011 r. liczyła 7,6 mln osób powyższe liczby świadczą o wysokim stopniu skolaryzacji na poziomie wyższym. Za budżet, programy nauczania, planowanie rozwoju uczelni itp. odpowiada w Izraelu Komitet ds. Szkolnictwa Wyższego (CHE – The Council for Higher Education), natomiast za komputeryzację uczelni i bibliotek – Międzyuczelniany Ośrodek Cyfrowych Usług Informacyjnych MALMAD.

Wszystkie biblioteki szkół wyższych korzystają z izraelskiego zintegrowanego systemu bibliotecznego ExLibris ALEPH, przesyłają rekordy bibliograficzne do OCLC i WorldCat, stosują Klasyfikację Biblioteki Kongresu i KDD. Konsorcjum MALMAD zapewnia uczelniom i ich bibliotekom dostęp do pełnych tekstów artykułów z najważniejszych światowych czasopism naukowych wydawanych w formie elektronicznej. Artykuł omawia wyniki sondażu dotyczącego problematyki edukacji informacyjnej i szkoleń bibliotecznych na kierunkach zarządzania na uniwersytetach izraelskich. Wytypowano 11 placówek reprezentujących różne typy uczelni, w tym 5 największych – Uniwersytet Ben-Guriona, Uniwersytet Tel-Awiwu, Uniwersytet Hebrajski w Jerozolimie, Technion i Uniwersytet w Haifie, po czym do dyrektorów ich bibliotek skierowano kwestionariusz ankiety. Autor artykułu odwiedził też badane biblioteki i przeprowadził rozmowy z zatrudnionymi tam osobami.

Kompetencje informacyjne studenci nabywają po rozpoczęciu studiów. Władze czterech uczelni wymagają, aby wszyscy studenci nabyli podstawowe umiejętności komputerowe i informacyjne, umieli korzystać z elektronicznego katalogu i zbiorów bibliotecznych. Odpowiednie materiały szkoleniowe zamieszczone są na stronach www biblioteki, studenci mogą też liczyć na pomoc naukowców i pracowników działu informacyjnego biblioteki. W Izraelu bibliotekarzy zalicza się do personelu administracyjnego uczelni, nie mają więc oni uprawnień pracowników naukowo-dydaktycznych. Od studentów drugiego roku i późniejszych lat studiów wymaga się już umiejętności wyszukiwania w pełnotekstowych bazach danych piśmiennictwa potrzebnego w toku studiów. Niestety, niewiele baz oferuje teksty hebrajskie, przy czym głównie zawierają one prace religijne, literackie i związane z handlem, mało przydatne na wielu kierunkach studiów. Przeprowadzone przez autora rozmowy wskazują, że chociaż studenci izraelscy, podobnie jak ich rówieśnicy z innych krajów, posiadają wysokie kompetencje komputerowe i dobrze sobie radzą w bibliotece i w wyszukiwaniu informacji w stylu Google’a, to jednak wyrażają liczne obawy związane z korzystaniem z angielskojęzycznych baz danych. Nie dość, że angielski nie jest ich językiem ojczystym, co sprawia kłopoty terminologiczne, ma też inny alfabet i różni się sposobem zapisu (teksty czyta się w języku hebrajskim od strony prawej do lewej). Mimo interfejsów, tłumaczeń głównych kwestii, streszczeń artykułów, słowników terminologicznych, nowoczesnych klawiatur umożliwiających korzystanie z wielu alfabetów i innych ułatwień, kwestie językowe nadal stanowią w Izraelu główną przeszkodę w nabywaniu kompetencji informacyjnych na wyższym poziomie.