Babin

Biblioteki poszukują od lat niekonwencjonalnych sposobów na poprawę swojego wizerunku,  przyciągnięcie nowych odbiorców i kreatywną promocję oferowanych zasobów i usług. Jednym z narzędzi, które można wykorzystać w tych celach, w ramach szerzej zakrojonych działań informacyjnych, jest geocaching, czyli rodzaj gry terenowej dla użytkowników odbiorników GPS. W artykule przybliżono założenia tej inicjatywy, przykłady jej zastosowań w kontekstach edukacyjnych i możliwości uczenia się związane z uczestnictwem w zabawie. Omówiono również szerzej doświadczenia biblioteki Uniwersytetu Macquire (BUM) związane z instalacją i wykorzystywaniem na jej terenie geocache, czyli tzw. skrytki.

Idea geocachingu polega na poszukiwaniu, przy pomocy wskazań GPS, pojemników (skrytek) ukrytych wcześniej przez innych graczy, korzystając z zarejestrowanych przez nich współrzędnych, oraz odnotowanie tego faktu oraz w dzienniku zlokalizowanego schowka i na dedykowanej grze stronie internetowej (najpopularniejsza z nich – geocaching.com liczyła w listopadzie 2014 r. ponad 6 mln użytkowników i ponad 2,5 mln aktywnych skrzynek; wiele krajów [w tym Polska] ma własne serwisy tego typu). Różne warianty geocachingu zakładają m.in. wykonywanie przez uczestników dodatkowych zadań, zakładanie schowków mających gromadzić ludzi na określone wydarzenia, organizowanie ścieżek tematycznych lub rozwiązywanie zagadek na podstawie zawartych w skrytkach wskazówek. W miejscach tych umieszcza się też zwykle drobne upominki, przedmioty służące wymianie lub materiały mające nieść określone przesłanie. Gra może być atrakcyjna dla ludzi w każdym wieku, w tym dla całych rodzin, co czyni ją cennym narzędziem edukacyjnym i informacyjnym dla bibliotek. Upowszechnienie się w ostatnich latach smartfonów z wbudowanymi odbiornikami GPS oraz geocachingowych aplikacji ułatwia też znacząco udział w grze niemal wszystkim chętnym.

Geoskrytki można umieszczać w bibliotekach, by edukować ludzi na temat ich zbiorów i usług, okolicznych atrakcji lub lokalnej historii. Można je też wykorzystywać jako metodę na zainteresowanie zasobami biblioteki osób nie będących zwykle jej regularnymi gośćmi lub tych, którzy inaczej by do niej nie trafili. W BUM postanowiono zainstalować taki pojemnik w celu promocji nowego, otwartego w sierpniu 2011 r. budynku biblioteki, w tym pierwszego na południowej półkuli bibliotecznego, zautomatyzowanego systemu składowania i wyszukiwania (ASRS). 31 maja 2012 założona w BUM skrytka o nazwie Bibliotheca Robotum została zarejestrowana na stronie www.geocaching.com, a odnaleziono ją po raz pierwszy już następnego dnia, tuż po 8 rano. Trafienie do niej wymaga odszukania punktu na zewnątrz biblioteki, znajdującego się przy oknach umożliwiających obejrzenie pracy ASRS i zawierającego „tajny kod” (sygnaturę). Skrytkę ukryto w okładkach oznaczonej tą sygnaturą książki, umieszczonej jako ostatnia pozycja w zbiorach – aby do niej dotrzeć, poszukujący muszą więc przejść przez cały budynek.

Geocache (w spolszczonej wersji: kesz) BUM zyskał bardzo przychylne opinie geocacherów, traktujących w większości drogę do jego odnalezienia jako ciekawą wycieczkę edukacyjną, zdobył też wysokie pozycje w rankingach ulubionych skrytek w okolicy. Wg autora, założenie Bibliotheca Robotum okazało się trafioną inwestycją, dzięki której osiągnięto zakładane cele promocyjne i nawiązano pozytywne relacje z nowymi odbiorcami. Wzrost popularności gier geolokalizacyjnych i rozwój systemów nawigacji działających wewnątrz budynków daje też nadzieje na szersze wykorzystanie możliwości geocachingu we wszystkich typach bibliotek.