Babin

W ciągu ostatnich 15 lat liczba osób z całego świata, które osiedliły się na Islandii znacząco wzrosła i obecnie ok. 12,5% mieszkańców Reykjaviku to imigranci (głównie z Polski, Litwy i Filipin). Ze względu na zmiany zachodzące na społecznej mapie wyspy i pojawienie się na niej nowych grup o odmiennych potrzebach informacyjnych, kulturowych i edukacyjnych, lokalne biblioteki zaczęły przewartościowywać swoje dotychczasowe role i zadania. W artykule przybliżono międzykulturowe programy realizowane od 2008 r. przez Miejską Bibliotekę Publiczną Reykjaviku (MBPR) we współpracy z partnerami z różnych sektorów (szkołami, instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi itp.), ukierunkowane na tworzenie więzi między ludźmi, językami i kulturami obecnymi w stolicy Islandii.

Po sukcesie pierwszego, pilotażowego projektu tego typu, działania (MBPR) na rzecz integracji ludności napływowej stały się integralną częścią wielokulturowych i międzykulturowych inicjatyw prowadzonych w Reykjaviku w sferze kultury, polityki społecznej i edukacji. Ich wspólną cechą jest założenie, że jednostki i grupy należy postrzegać w szerszym kontekście niż przynależność narodowa i że wprowadzane projekty muszą być atrakcyjne zarówno dla lokalnych mieszkańców, jak i mieszkających w Islandii obywateli innych państw. Ich efektem ma być podnoszenie świadomości na temat pozytywnych wartości związanych z kulturową i językową różnorodnością, mogących wspierać przyjazne współistnienie ludzi z różnych środowisk. Wśród partnerów MBPR znalazły się: Uniwersytet Islandzki, Wydział Edukacji Reykjaviku, Instytut Języków Obcych im. Vigdís Finnbogadóttir, Czerwony Krzyż, Biuro Praw Człowieka oraz stowarzyszenie Mother Tongue Association i organizacja W.O.M.E.N in Iceland (Women Optimizing Mentoring, Education and Networking). Jako wytyczne przy opracowywaniu omawianych programów przyjęto Manifest IFLA/UNESCO o bibliotece wielokulturowej.

Cele MBPR to: wspieranie społecznej integracji oraz wzajemnego zrozumienia i szacunku, przybliżenie islandzkiego społeczeństwa imigrantom oraz innych kultur Islandczykom, poprawa znajomości języka islandzkiego wśród cudzoziemców, kształcenie kompetencji międzykulturowych, wspieranie otwartego dialogu w społeczeństwie, tworzenie sieci wzajemnych kontaktów między mieszkańcami poprzez uczestnictwo w kulturze i sztuce, tworzenie informacyjnego i dynamicznego forum komunikacji dla różnych grup społecznych, przełamywanie izolacji i zachęcanie do empatii wobec innych osób oraz sprawienie by wizyty w bibliotece stały się integralną częścią codziennego życia imigrantów. Udział we wszystkich oferowanych programach jest bezpłatny.

Jaki przykłady realizowanych przez MBPR projektów wymieniono m.in. 1) Krąg Historii Kobiet – otwarte, międzynarodowe forum, na którym kobiety ze wszystkich stron świata mogą wymieniać się doświadczeniami, przeżyciami i zwyczajami oraz brać udział w warsztatach rękodzieła, wycieczkach i wydarzeniach kulturalnych, 2) organizowane w szkołach międzykulturowe spotkania, w trakcie których uczniowie, studenci, rodzice i nauczyciele mają możliwość prezentowania na różne sposoby własnej kultury, literatury, języka i zainteresowań, 3) Café Lingua – żywe języki. Jest to platforma wymiany dla osób chcących doskonalić swoje kompetencje językowe (znajomość nie tylko islandzkiego, lecz także innych języków obcych), zaprojektowana tak, by wspierać zacieśnianie kontaktów między lokalnymi i zagranicznymi studentami, i zapewniać miejsce do komunikacji w różnych językach oraz bramę do poznania innych kultur – w ramach programu organizuje się dla wszystkich chętnych lingwistyczne spotkania w różnych częściach miasta, pozwalające na znalezienie partnerów do nauki i konsultacje językowe; 4) Reykjavik Safari – spacery z przewodnikami. W ich trakcie imigranci mogą wprowadzać innych przyjezdnych w życie kulturalne Reykjaviku w ich ojczystym języku, 5) zajęcia wspólnego czytania i opowiadania historii. Podobne, wzorowane na ofercie MBPR programy zaczęto wprowadzać także w innych krajach, takich jak Belgia, Czechy, Hiszpania, Kanada, Grecja i Dania.