Babin

W artykule przeanalizowano rozwój oraz osiągnięcia polityki informacyjnej Szkocji prowadzonej od 2004 r. oraz wdrażanych w tym regionie programów edukacji informacyjnej (EI), zarówno w kategoriach praktycznych, jak i teoretycznych. Omówiono w nim m.in. najważniejsze, stworzone w ich ramach zasoby edukacyjne i wytyczne oraz zakres prac zespołów odpowiedzialnych za opracowanie i realizację Scottish Information Literacy Project (2004-2010) – pierwszego projektu tego typu na wyspach brytyjskich, oraz jego kontynuacji – The Right Information: Information skills for a 21st Century Scotland (2012-). Podsumowano również wyniki przeglądu literatury przedmiotu, przeprowadzonego przez autora w celu identyfikacji kryteriów funkcjonalności używanych do oceny powodzenia podejmowanych działań oraz przeanalizowano trzy studia przypadku, pozwalające ocenić z różnych perspektyw zagadnienia związane z realizacją w Szkocji polityki cyfrowej i informacyjnej integracji.

Szczególną uwagę poświęcono nowym rozwiązaniom i inicjatywom z okresu po 2012 r., w tym dokumentacji z sektora bibliotecznego, dotyczącej kluczowych obszarów rozwoju bibliotek, do których zaliczono m.in. walkę z wykluczeniem cyfrowym, działania na rzecz poprawy sytuacji ekonomicznej i społecznej oraz wspieranie zaangażowania obywatelskiego poprzez zapewnianie mieszkańcom dostępu do informacji o przysługujących im prawach, dostępnych usługach, możliwościach uczestniczenia w życiu politycznym oraz podejmowania decyzji na poziomie lokalnym. Przedyskutowano również problemy związane z wdrażaniem założeń inicjatyw EI oraz współpracą z urzędnikami i przedstawicielami szkockich władz, a także strategie wykorzystywania dokumentów szkockich władz i sektora informacyjnego w celu formułowania i promowania polityki w zakresie EI.

Celem referowanych projektów z okresu przed 2012 r. było pierwotnie zbadanie, w jaki sposób kompetencje informacyjne nabywane na uczelniach można przekazywać i rozwijać dalej w sektorze usług. Problematykę tę wkrótce rozszerzono o kwestie umiejętności nabywanych na wszystkich etapach edukacji, począwszy od szkoły podstawowej, oraz w miejscach pracy i bibliotekach. Efekty prowadzonych prac to m.in. dokument ramowy pn. National Information Literacy Framework Scotland oraz stworzone przy współpracy wielu środowisk materiały edukacyjne online, cyfrowe pakiety szkoleniowe, zestaw narzędzi EI i bank zasobów dydaktycznych. Wśród omawianych studiów przypadku znalazły się : 1) program Young Scot and The 5Rights framework, mający na celu wdrażanie i promocję praw dzieci i młodzieży w przestrzeni cyfrowej, 2) sponsorowana przez SLIC (Scottish Library and Information Council) konferencja podsumowująca postępy polityki EI w różnych sektorach, w tym na poziomie władz lokalnych i krajowych; 3) badania i raport Royal Society of Edinburgh pn. Spreading the Benefits of Digital Participation (Rozpowszechnianie korzyści z cyfrowej partycypacji), opisujący rolę SLIC, „wspólnoty działań” i innych stron z sektora bibliotecznego i informacyjnego w opracowaniu końcowej wersji tego dokumentu.

W podsumowaniu stwierdzono, że działania na rzecz EI w Szkocji można uznać w dużej mierze za udane, o czym może świadczyć dobre przyjęcie i zaadoptowanie programu The Right Information w środowisku bibliotekarzy i specjalistów informacyjnych oraz uznanie znaczenia EI w znacznie szerszych kręgach. Zaznaczono przy tym, że nie udało się w pełni wykorzystać poczynionych postępów, m.in. ze względu na niedopracowanie kwestii komunikacji i koordynacji, brak stałych źródeł finansowania, a także koncentrację szkockich władz na kształceniu kompetencji cyfrowych kosztem kompetencji informacyjnych. Podkreślono również znaczenie współpracy, ma poziomie krajowym, z możliwie szerokim gronem partnerów z różnych sektorów, ceniących wartość EI i zainteresowanych jej promocją.