Babin

W roku 2011 w  Czechach, mimo spowolnienia gospodarczego, odnotowano rekordową liczbę wydanych książek. W artykule omówiono: niektóre z obserwowalnych tendencji wydawniczych (1), trendy dotyczące przekładów i ich udziału w rynku książek (2) oraz zmiany w zakresie VAT na książki i ich konsekwencje (3).

Liczba książek publikowanych w Stanach Zjednoczonych poza tradycyjnym trybem wydawniczym stale się zwiększa (por. babin.bn.org.pl/?p=333) i przekracza obecnie znacznie liczbę tytułów produkowanych przez głównonurtowe domy wydawnicze. Wśród alternatywnych graczy na rynku książki wyróżnić można 3 główne typy: firmy specjalizujące się w produkcji na żądanie reprintów dzieł z domeny publicznej, serwisy obsługujące klientów chcących samodzielnie wydać własne lub wytypowane pozycje i niszowych wydawców publikujących dla bardzo wąskich grup odbiorców. W artykule skupiono się na omówieniu książek produkowanych i dystrybuowanych przez firmy z drugiej grupy (serwisy typu Lulu.com, AuthorHouse czy iUniverse), wykorzystujące technologie cyfrowego druku i oferujące indywidualnym autorom i odbiorcom płatne usługi w modelu druku na żądanie (DNŻ). Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz wyników zrealizowanego przez autorów badania przedstawiono m.in. specyfikę fenomenu samopublikowania (ang. self-publishing) i widoczność tytułów wydanych w ten sposób w bibliotecznych katalogach i bibliografiach.

Celem omawianego w artykule badania było zrozumienie prawidłowości rozwoju rynku czasopism naukowych w drugiej połowie XX w., a zwłaszcza reakcji ich wydawców na szybki wzrost liczby publikacji naukowych, oraz sprawdzenie, jak różne formy własności mogą wpływać na powstawanie różnych strategii radzenia sobie z tym problemem. Do analizy wybrano czasopisma z ekonomii – dziedziny, dla której badany okres można uznać, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym za lata wyjątkowo korzystne. W próbie badawczej znalazło się 70 tytułów uwzględnionych w wydaniu Journal of Economic Literature (wiodącego pisma branżowego publikującego abstrakty artykułów z ekonomii) z 1999 r.

Ze statystyk monitorującej rynek wydawniczy firmy Bowker za rok 2010 (baza Books in Print) wynika, że liczba tytułów książek wydanych w Stanach Zjednoczonych w sposób nietradycyjny, przez wydawców działających w Internecie (głównie firmy drukujące na żądanie i oferujące reprinty książek z domeny publicznej, samodzielnie publikujący autorzy i niezależne, niszowe wydawnictwa), przekroczyła 8-krotnie produkcję dużych sieci i domów wydawniczych. Dane te nie uwzględniają wszystkich tytułów oferowanych poza tradycyjnym trybem wydawniczym, w tym pozycji bez nadanych numerów ISBN i tych publikowanych samodzielnie do sprzedaży jako e-booki za pośrednictwem serwisu Kindle Direct Publishing, faktyczna liczba opublikowanych w ubiegłym roku w alternatywny sposób książek może więc przekraczać znacznie tę podaną przez Bowker (2 776 260 tytułów).

Wielu komercyjnych wydawców naukowych zdaje sobie sprawę z konieczności dostosowywania swojego oprogramowania (a zwłaszcza interfejsów użytkownika) do trendów związanych z wyszukiwaniem i rozpowszechnianiem informacji online i zaczęło udostępniać użytkownikom nowe opcje przeszukiwania i wyszukiwania, funkcje sieci 2.0 i inne nowatorskie społecznościowe aplikacje. W artykule przedstawiono starania w tym kierunku podjęte przez drugie co do wielkości wydawnictwo naukowe na świecie – firmę Springer, koncentrując się na opisie funkcjonalności oraz zakresu tematycznego i językowego nowej wersji pełnotekstowej bazy SpringerLink (udostępnionej w sierpniu 2010 r). Omówiono też charakterystykę i wyniki ewaluacji użyteczności darmowych usług dla gości serwisu i dla zarejestrowanych użytkowników.