Babin

Karta Bibliotek to dokument opracowany we Francji w roku 1991 przez Wyższą Radę ds. Bibliotek (Conseil supérieur des bibliothèques) – organ opiniodawczy działający w latach 1989-2006. Przez dwadzieścia lat Karta była rodzajem kodeksu określającego misję i kierunki rozwoju francuskich bibliotek, stanowiąc punkt odniesienia w statutach bibliotek, strategiach rozwoju bibliotekarstwa i raportach oceniających stan lokalnego bibliotekarstwa. Autor artykułu, pracownik naukowy Uniwersytetu w Nancy specjalizujący się w badaniach użytkowników bibliotek, rozważa czy Karta jest nadal aktualna.

Kiedy formułowano jej główne tezy, biblioteki działały w innym otoczeniu technologicznym i społecznym. Nie było Internetu ani dokumentów elektronicznych. Zmieniło się także społeczeństwo, które stało się bardziej zindywidualizowane. Obecnie, o wyborze strategii rozwoju decyduje punkt widzenia użytkownika, a nie odgórne założenia. Karta określa misję biblioteki z punktu widzenia prawa obywateli do edukacji, kultury i informacji. Prezentowane w niej zasady odnoszą się do idealnego użytkownika, a nie do jego rzeczywistych, bardzo różnorodnych potrzeb. Chociaż Karta bierze pod uwagę grupy społecznie wykluczone, dla których biblioteki powinny stworzyć ofertę, to definicja wykluczenia ogranicza się do przeszkód w dostępie do usług bibliotecznych z powodów geograficznych (zbyt duża odległość) i fizycznych (niepełnosprawni, chorzy, seniorzy, więźniowie).

W Karcie nie są brane pod uwagę nierówności społeczne lub różnice kulturowe, które mają wpływ na stosunek ludności do bibliotek (robotnicy, rolnicy, mniejszości etniczne itp.). Po dwudziestu latach przedstawiciele tych grup społecznych nadal rzadko korzystają z bibliotek. W przeciwieństwie do manifestu UNESCO o bibliotekach publicznych, Karta nie wspomina też o coraz ważniejszej roli bibliotek w przeciwdziałaniu różnym formom wykluczenia społecznego, o bibliotece jako miejscu spotkań, rozrywki czy ciekawego spędzania czasu wolnego.

Dokument ten definiuje rolę państwa w rozwoju bibliotek i koordynacji usług bibliotecznych, autor uważa jednak, że rola  reprezentującej państwo Biblioteki Narodowej Francji jest niedostateczna. BNF powinna zmodyfikować zakres swojej misji nie ograniczając się do ochrony dziedzictwa piśmienniczego, ale podejmując prace na rzecz bibliotek publicznych. Sama definicja biblioteki w Karcie jest zdaniem autora przestarzała, gdyż opisuje bibliotekę jako zbiór dokumentów, lokal i personel. Koncepcja biblioteki jako przestrzeni społecznej, w której realizują się aspiracje środowisk lokalnych i różnorodne potrzeby społeczne są w niej nieobecne. Karta utrwala więc tradycyjną koncepcję biblioteki, opartą o wizję świata, którego już nie ma, i utrzymuje biblioteki w pasywnym podejściu do zachodzących zmian.