Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Rzut oka na biblioteki przyszłości w Niemczech

Autor: Joanna Pasztaleniec-Jarzyńska,

Kategorie: Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie, Działalność biblioteki

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Rzut oka na biblioteki przyszłości w Niemczech została wyłączona

Autor artykułu, przez wiele lat przewodniczący LIBER i CERL oraz długoletni dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Göttingen, prezentuje najnowsze osiągnięcia niemieckich bibliotek akademickich, publicznych i szkolnych. Biblioteki przeżywają swój renesans, a nowe technologie stwarzają im nowe szanse. Budowane są nowe siedziby bibliotek naukowych i publicznych, przystosowane do ich nowych funkcji.

Przyszłość bibliotek naukowych wytyczył raport komisji „Przyszłość infrastruktury informacyjnej”, w którym określono obszary, które powinny być unowocześnione i rozwijane we współpracy wielu instytucji: licencje krajowe, archiwizacja źródeł cyfrowych, dokumenty nietekstowe dla nauki, środowisko wirtualne dla badań naukowych, digitalizacja dziedzictwa kulturowego, Open Access dla nauki, kompetencje informacyjne oraz kształcenie.

DFG (Deutsche Forschungsgemeinschaft) – instytucja federalna finansująca badania naukowe i biblioteki naukowe w Niemczech, opracowała raporty o współpracy bibliotek jako części ponadregionalnej struktury informacyjnej, zawierające rekomendacje dotyczące przyszłości systemów współpracy bibliotek. Powstały też raporty cząstkowe, które wykazywały nieefektywność obecnego systemu katalogowania, który nie wspiera rozwoju innowacyjnych usług. Sieci współpracy bibliotek powstają obecnie nie w celu usprawnienia katalogowania, ale poszerzenia oferty usług informacyjnych i zwiększenia ich efektywności.

W ośrodkach akademickich powstają nowe formy instytucji badawczych jak Ośrodek Cyfrowej Humanistyki na Uniwersytecie w Göttingen. Biblioteki naukowe integrują się wokół coraz bardziej wyspecjalizowanych usług, np. system SSG- Bibliotheken, finansowany przez DFG, łączący poprzez jeden punkt dostępu usługi tradycyjne i elektroniczne. Podobnie działa Biblioteka Cyfrowa Czasopism (EZB), w tym nowa usługa „Journals online in print” dająca dostęp do czasopism chronionych prawem autorskim, ale objętych działaniem licencji krajowych. W przypadku książek nie wypracowano dotąd podobnego systemu licencji krajowych. Biblioteki niemieckie prowadzą prace nad integracją zasobów w sieci semantycznej, dla której rozwijane są specyficzne struktury metadanych przez Centrum Kompetencji Interoperacyjnych Metadanych  (KIM – Kompetenzzentrum für Interoperable Metadaten).

Dopiero obecnie realizuje się w praktyce idea usług skierowanych bezpośrednio do użytkownika, sprofilowanych wg jego potrzeb. Biblioteki wykorzystują platformy e-learningowe, stają się ośrodkami kształcenia, umożliwiającymi wspólną pracę studentom i wykładowcom. Coraz częściej na życzenie użytkowników biblioteki czynne są niemal całą dobę siedem dni w tygodniu. Wśród bibliotek akademickich liderem innowacyjnych usług jest Biblioteka Uniwersytecka w Bielefeld, która oferuje symultaniczne prowadzenie badań naukowych w wielu językach oparte o zasady OAI, z wykorzystaniem Bielefeld Search Engine Base.

W przypadku bibliotek publicznych autor omawia projekt „Q-thek”, w ramach którego zaprojektowano kompleksowe nowoczesne wyposażenie dla bibliotek publicznych: modułowe meble, łatwe do składania i dostosowania do aktualnych potrzeb instytucji, specjalne wielofunkcyjne ekrany dotykowe, iPady, czytniki e-booków, standardowy elektroniczny punkt informacyjny. Zaprojektowano innowacyjne oświetlenie zmieniające kolory zależnie od pory roku, pory dnia czy na specjalne wydarzenia. Modułowy system wyposażenia biblioteki umożliwia szybkie zmiany funkcjonalne pomieszczeń. Stwarza możliwość oferowania atrakcyjnych usług w pomieszczeniach, w których każdy – senior czy dziecko – będzie czuł się dobrze. Coraz więcej bibliotek publicznych zmienia swój wizerunek poprzez instalacje wyposażenia i technologii „Q-thek”. Biblioteki publiczne w Niemczech dużą wagę przywiązują do współpracy ze szkołami i poszerzania oferty dla wielokulturowej społeczności.

Biblioteki szkolne są w Niemczech słabo rozwinięte. Wynika to m. innymi z podwójnej odpowiedzialności za funkcjonowanie szkół: landy finansują koszty personelu, władze lokalne zaś (gmina, miasto) odpowiadają za wyposażenie i funkcjonowanie szkół. Okazją do poprawy kondycji bibliotek szkolnych staje się wprowadzenie systemu szkoły całodniowej i rozwój szkolnych centrów informacyjnych oraz mediatek, które wspierają programy edukacyjne szkół, a także pozwalają uczniom w ciekawy sposób spędzić czas między lekcjami. Coraz częściej biblioteki szkolne współpracują z bibliotekami publicznymi, przedszkolami, muzeami, innymi instytucjami. W szkołach tworzone są filie bibliotek publicznych otwarte także dla dorosłych mieszkańców. Biblioteki szkolne, podobnie jak biblioteki publiczne są zaangażowane w działania na rzecz integracji kulturowej i językowej dzieci imigrantów i ich rodziców.

Autor podkreśla, że biblioteki stają się centralną instytucją pośrednicząca w udostępnianiu wiedzy i odpowiedzialną za archiwizację treści tworzonych w postaci tradycyjnej i cyfrowej.

Komentarze wyłączone.