Babin

Artykuł poświęcono obecnym strategiom i zasadom gromadzenia zbiorów stosowanym w działach informacji naukowej amerykańskich i kanadyjskich bibliotek akademickich zrzeszonych w ARL (Stowarzyszenie Bibliotek Naukowych). Dane do analizy zebrano na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz w sondażu online skierowanym do bibliotekarzy z tych instytucji, zajmujących się zarządzaniem zbiorami z zakresu nauk humanistycznych i społecznych. Pytano ich o politykę kształtowania zbiorów, metody i częstotliwość oceny wykorzystania drukowanych i elektronicznych kolekcji, procesy gromadzenia, kryteria selekcji oraz sposoby marketingu i promocji zasobów w ich miejscach pracy.

Sondaż skierowano do wszystkich 115 bibliotek szkół wyższych stowarzyszonych w ARL, odpowiedzi uzyskano od 42 placówek (56% – uczelni publicznych, 44% – prywatnych) – ich szczegółową charakterystykę (status, liczba profesjonalnych bibliotekarzy w dziale informacji naukowej, liczba studentów itp.) przedstawiono w tabelach. Udało się ustalić m.in., że spisaną politykę kształtowania zbiorów ma 67% respondentów, z czego najwięcej – 48% aktualizowało ją w ciągu ostatnich 3-5 lat. Ewaluację wykorzystania drukowanych zasobów przeprowadza 48% instytucji, z czego 56% robi to na bieżąco, w odniesieniu do zasobów elektronicznych dane te kształtują się odpowiednio na poziomie  75% i 56%. W 70% szkół preferowanym formatem gromadzenia (przy założeniu tej samej ceny zakupu wersji drukowanej i cyfrowej) jest format elektroniczny. Większość bibliotek dokonuje regularnej selekcji swoich zbiorów, z czego 34% przeprowadziło ją w ciągu ostatniego roku. Najpopularniejszą metodą typowania pozycji do wykluczenia ze zbiorów jest zlecanie selekcji materiałów z określonych dyscyplin bibliotekarzom dziedzinowym. Zbiory promuje się głównie konwencjonalnymi metodami, najczęściej (96% odpowiedzi) w trakcie sesji przysposobienia bibliotecznego i przy pomocy opisów i oznaczeń na bibliotecznych stronach www.

Z zebranych danych wynika, że mimo podkreślanych w literaturze fachowej zalet posiadania polityki kształtowania zasobów działów informacji naukowej, 33% badanych instytucji nie ma opracowanych takich wytycznych, choć część z nich wskazało na kierowanie się niepisanymi zasadami i planami gromadzenia. Również nie wszystkie instytucje z próby, wbrew zaleceniom i wytycznym stowarzyszeń bibliotecznych, prowadzą marketing swoich zasobów. Widać natomiast wyraźnie tendencję dotyczącą preferowania dostarczania informacji w formie elektronicznej, online, oraz trend związany z systematyczną ewaluacją wykorzystania zbiorów i kontrolowania ich wielkości. We wnioskach autor zaleca bibliotekom ARL wykorzystanie wyników z badania w procesie benchmarkingu.