Babin

Recesja gospodarcza, pogarszająca się sytuacja finansowa uczelni wyższych oraz coraz silniejsza ekspansja technologii cyfrowych wymusiły w Stanach Zjednoczonych dość radykalną restrukturyzację uczelnianych bibliotek oraz relokację miejsc pracy i środków przeznaczonych na realizację zadań tych instytucji, wpłynęły też znacząco na stan i strukturę zatrudnienia w tych placówkach oraz strategie naboru nowych pracowników. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu z ostatnich 30 lat (głównie publikacje z lat 2007-2013), omówiono i przeanalizowano politykę kadrową prowadzoną w amerykańskich bibliotekach szkół wyższych i college’ów oraz obserwowalne prawidłowości w tym zakresie; przedyskutowano również przyczyny i konsekwencje zachodzących zmian, ich potencjalne zalety i związane z nimi zagrożenia.

Autorka wyróżnia sześć głównych trendów dotyczących zarządzania bibliotecznymi kadrami, zarówno w tzw. służbach technicznych (odpowiedzialnych za gromadzenie i opracowanie zbiorów), jak i publicznych (zajmujących się udostępnianiem i obsługą użytkowników):

• realizacja usług informacyjnych i bezpośredniej obsługi użytkowników w  coraz większej mierze przy pomocy pracowników bez formalnego wykształcenia bibliotekoznawczego i studentów;
• eliminacja, automatyzacja, outsourcing lub konsolidacja w ramach konsorcjów pracy działów technicznych;
• wzrost wymagań wobec pracowników oraz złożoności zlecanych im zadań,  wymagających umiejętności pracy w środowisku cyfrowym, przy jednoczesnej redukcji bibliotecznych etatów, zwłaszcza tych zajmowanych przez nisko wykwalifikowany personel;
• zatrudnianie coraz większej liczby specjalistów z dziedzin innych niż bibliotekoznawstwo;
• możliwa zmiana względnie stabilnej jak dotąd sytuacji pracowników zajmujących się wypożyczeniami międzybibliotecznymi w związku z przewidywanym spadkiem zamówień tego typu;
• ewolucja zasad organizacji bibliotek i obsadzania stanowisk bibliotecznych powiązana ze zmianami roli i misji tych instytucji, wraz z pojawianiem się nowych modeli edukacyjnych.

Zachodzące transformacje mają wg niej zarówno dobre, jak i złe strony. Uwagę środowiska bibliotecznego powinny na pewno zwrócić 3 kwestie: 1) dalszy los z reguły bardzo nisko opłacanych i słabo wykwalifikowanych, szeregowych pracowników bez odpowiednich zdolności adaptacyjnych, którzy nadal stanowią w wielu bibliotekach znaczącą część personelu, oraz finansowe, etyczne i prawne ograniczenia związane z możliwością elastycznego kształtowania kadr w tych instytucjach; 2) możliwy wpływ coraz większej rzeszy zatrudnianych w bibliotekach specjalistów z innych niż BIN dziedzin na etos i podstawowe wartości bibliotekarstwa oraz status zawodu bibliotekarza; 3) szanse bibliotek akademickich, zależnych od dobrych relacji z kadrą naukową, często niechętnie przyjmującą wprowadzane innowacje, na szybkie dostosowanie się do zewnętrznych zmian, oraz znaczenie odpowiedniej współpracy obu stron dla przyszłości tych instytucji.