Babin

Biblioteka Uniwersytetu Helsińskiego, a od 2006 r. – Narodowa Biblioteka Finlandii (BNF), jest obecnie finansowaną niezależnie od Uniwersytetu instytucją, która świadczy usługi IT na rzecz wszystkich obywateli, współpracując z innymi instytucjami pamięci (archiwa, muzea) i placówkami naukowo-badawczymi. Oprócz druków, zapisów dźwięku i mikrofilmów, BNF archiwizuje wybrane strony www (od ostatniej dekady), treści z Twittera i wybrane filmy z You Tube.

Zbiory cyfrowe BNF obejmują już 5,4 mln stron czasopism, 3,2 mln stron gazet i 129 400 stron dokumentów życia społecznego. Dokumenty niechronione prawem autorskim Biblioteka udostępnia nieodpłatnie online. Opracowane pisemnie, precyzyjne zasady polityki gromadzenia tej instytucji obowiązywały w latach 2008-2015. Od stycznia 2016 r. zaczyna być wdrażana ich zmodyfikowana wersja, szczegółowo przedstawiona w dokumencie „Polityka Kształtowania Zbiorów” (PKZ). W artykule omówiono główne wytyczne, zalecenia i preferencje w zakresie gromadzenia zawarte w nowym opracowaniu.

Cięcia budżetowe w sferze nauki i kultury, przewidujące m.in. znaczne zmniejszenie dotacji rządowych dla Uniwersytetu Helsińskiego w latach 2016-2020, nie ominą BNF, zmuszając Bibliotekę do oszczędności, również w zakresie gromadzenia zbiorów, co miało wpływ na ogólny kształt wytyczonej w PKZ polityki. Zachowano obowiązującą w latach 2008-2015 metodologię Conspectus (Conspectus – system opracowany w latach 80. w OCLC i udoskonalony w latach 1996-97 przez RLG i ARL, oparto na porównaniu aktualnego i docelowego wskaźnika kompletności zbiorów w sześciostopniowej skali od „poza zakresem zainteresowania” do „kluczowych”, w rozbiciu na 24 główne dziedziny, ich poddziedziny i poszczególne działy). W omawianym w artykule dokumencie przedstawiono: 1) priorytety gromadzenia. Zbiory BNF były dotąd postrzegane jako dostosowane do potrzeb Uniwersytetu Helsinek (głównie publikacje zagraniczne i licencjonowane) oraz zasoby archiwizowane, pozyskiwane z egzemplarza obowiązkowego. Obecnie założono, że zbiory BNF mają służyć całej społeczności, Biblioteka ma w szczególności zapewniać aktualne światowe publikacje naukowe z kilku specjalności humanistycznych: historii, krytyki literackiej, historii sztuki, studiów dotyczących Rosji i Europy Wschodniej oraz filozofii. Zaleca się nabywanie dzieł o trwałej wartości; 2) kwestie związane ze zwiększeniem wykorzystania zbiorów BNF. Przy obecnych modelach licencyjnych i ograniczeniach z tytułu prawa autorskiego, nie jest możliwe swobodne udostępnianie zasobów BNF. W PKZ podkreślono znaczenie starania się o złagodzenie restrykcji, gdyż inaczej znaczna część tytułów będzie dostępna tylko na miejscu w Bibliotece albo przez wypożyczenia międzybiblioteczne. O rozszerzeniu dostępu w znacznej mierze decyduje digitalizacja kolekcji; 3) sposoby zwiększenia gromadzenia i udostępniania zasobów, zwłaszcza unikalnych i cieszących się zainteresowaniem. BNF dysponuje zbiorami zagranicznymi, istotnymi dla kultury europejskiej, które należy stopniowo przenosić na formę cyfrową. W PKZ zwrócono uwagę na konieczność gromadzenia danych źródłowych, wyników badań i tzw. danych surowych itp., zwłaszcza z preferowanych kierunków gromadzenia.