Babin

W połowie lat 90. ubiegłego wieku prognozowano, że los bibliotek jako fizycznych miejsc jest z góry przesądzony. W myśleniu o tych placówkach dominował też swoisty dualizm – fizyczne biblioteki przeciwstawiano dość powszechnie bibliotekom wirtualnym, zakładając, że te ostatnie okażą się w przyszłości znacznie bardziej popularne. Również wśród 4 alternatywnych scenariuszy dotyczących przyszłości bibliotek w XXI wieku, opracowanych w 1995 r. w Stanowej Bibliotece Nowej Południowej Walii w Sydney (Australia), tylko jeden zakładał reinterpretację i powiązaną z nią rewitalizację pojęcia „biblioteki jako miejsca”.

W artykule dokonano rewizji tej ostatniej, współtworzonej wówczas przez autorkę koncepcji, w celu porównania przyjętych w niej założeń z obecną praktyką projektowania bibliotek. Przeanalizowano też, jaki charakter mogą mieć przestrzenie biblioteczne i ich rodzaje ich wykorzystania w przyszłości, i na ile biblioteczna architektura może inspirować powstawanie nowych, innowacyjnych idei i pomysłów. Ewaluację oparto na analizie informacji z wywiadów z australijskimi bibliotekarzami pełniącymi funkcje kierownicze i uczestniczącymi w procesie opracowywania ww. scenariuszy oraz z architektami specjalizującymi się w projektowaniu współczesnych bibliotek, a także na danych z ankiet przeprowadzonych w 3 sektorach bibliotecznych: bibliotekach publicznych, akademickich i stanowych. Dokonano też przeglądu piśmiennictwa z różnych krajów poświęconego omawianym zagadnieniom.

Uznano na tej podstawie, że po upływie 15 lat od powstania prognoz o nadchodzącym końcu fizycznych bibliotek, dychotomia między tym, co fizyczne i wirtualne jest znacznie mniej wyraźna – doszło do ich konwergencji, co w latach 90. wydawało się nie do pomyślenia. Biblioteki zaczęły być postrzegane jako twory hybrydowe, w którym cyfrowe i powiązane z fizyczną przestrzenią aspekty ich usług są równoważne (por. BABIN 2008/3/171). Cytowani w artykule respondenci podkreślają, że traktowanie biblioteki jako miejsca nigdy nie było tak popularne jak obecnie, a trend ten ma charakter międzynarodowy. Wg autorki, ta polaryzacja tratowanych wcześniej jako przeciwstawne pojęć możliwa była dzięki strategicznej pracy podjętej przez bibliotekarzy i odkryciu na nowo niezmiernie istotnych społecznych i edukacyjnych funkcji przestrzeni bibliotecznej – miejsca oferującego różne możliwości uczenia się oraz tworzenia i wymiany wiedzy.