Wzory komunikowania się na masowych, otwartych kursach online
,Kategorie: Badania użytkowników, Branża, zawód i edukacja, Technologia informacyjna i bibliotekarska
Tagi: analiza sieci społecznych, badania użytkowników, e-edukacja, e-learning, fora dyskusyjne, MOOC (Massive Open Online Course), otwarta wiedza, szkolnictwo wyższe, technologie edukacyjne
Możliwość komentowania Wzory komunikowania się na masowych, otwartych kursach online została wyłączona
Masowe otwarte kursy online (massive open online courses – MOOC) są nową formą edukacji na odległość, która łączy elementy wcześniejszych modeli tradycyjnych i zdalnych – globalny, masowy zasięg z możliwością nawiązania kontaktu z uczestnikami zajęć, dyskusji i wymiany wiedzy. W artykule omówiono badanie koncentrujące się na kluczowym aspekcie MOOC, odróżniającym je od wcześniejszych form otwartej edukacji online – możliwości masowej interakcji uczestników poprzez fora dyskusyjne w skali globalnej.
Przedstawiono m.in. teorie dotyczące wpływu interakcji społecznych na uczenie się, podejmowania współpracy dla osiągnięcia wspólnych celów (ang. communities of practice) i interakcji w środowisku sieci, a następnie przedstawiono badanie, które miało odpowiedzieć na pytania, kim są uczestnicy dyskusji na forach prowadzonych w ramach MOOC, jakie są wzory tych dyskusji i jaki wpływ ma aktywność na forum na końcowe wyniki uzyskane przez uczestników zajęć. Wykorzystano metodę analizy sieci społecznych (ang. Social Network Analysis), badającą związki miedzy jednostkami i grupami za pomocą narzędzi teorii sieci.
Przeprowadzono studium przypadku sześciotygodniowego kursu nt. strategii biznesowych, który rozpoczął się w marcu 2013 i na który początkowo zapisało się 87 000 osób (liczba uczestników zmieniała się w trakcie zajęć, a wiele osób nigdy się nie zalogowała). Studenci musieli w każdym tygodniu zapoznać się z określonym materiałem (poprzez wysłuchanie wykładu i literaturę), wziąć udział w quizie, zachęcano ich do analizowania i omawiania przykładów ze świata biznesu, musieli też oddać pracę końcową. Badanych poproszono o wypełnienie ankiety przed kursem (odpowiedziało 7337 osób) i po jego ukończeniu (1000 osób), analizowano też pozostawiane przez nich „ślady cyfrowe”.
Uczestnicy zajęć reprezentowali 143 kraje z 6 kontynentów, a poziom ich aktywności bardzo się różnił: ponad 47 000 osób zalogowało się przynajmniej raz, a ponad 2500 otrzymało więcej niż 0 punktów, tj. wypełniło choć jeden quiz lub oddało pracę końcową. Większość spośród osób, które wypełniły ankiety była dobrze wykształcona (ponad 80% miała przynajmniej licencjat), pochodziła z Europy i Ameryki Północnej (57%) – może to wynikać z faktu, że językiem kursu był angielski. Najczęstszym powodem uczestniczenia w kursie była chęć podniesienia kompetencji zawodowych (93%); we wcześniejszych badaniach nad MOOC otrzymywano odmienne wyniki, co wskazuje, że uczestnicy takich zajęć mogą kierować się różnymi motywacjami. Najlepsze rezultaty końcowe otrzymywali uczestnicy z Europy i z tytułem magistra. Lepiej wypadały też osoby biorące udział w dyskusjach na forum, choć jednocześnie ponad 73% dyskutujących otrzymała wyniki poniżej 50% – nie można więc stwierdzić zależności przyczynowo-skutkowej pomiędzy obecnością na forum a końcowymi wynikami. Dane te wskazuje też, że końcowa ocena nie odzwierciedla faktycznych umiejętności studentów, a metody ewaluacji mogą wymagać rozszerzenia. Nie stwierdzono tendencji do interakcji uczestników z osobami uzyskującymi zbliżone wyniki końcowe – wynik ten stoi w sprzeczności z danymi z wcześniejszych badań.
Tylko nieco ponad 4% zapisanych na zajęcia (4337 osób) uczestniczyło w dyskusjach na forum; była to liczniejsza grupa niż osoby, które otrzymały jakiekolwiek punkty z zadań zaliczeniowych. Zbadano i zilustrowano wzory uczestnictwa na 2 forach spośród 7 oferowanych przez kurs: na forum grupowym (umożliwiającym poznanie się i nawiązanie kontaktu między uczestnikami np. z tego samego regionu) oraz poświęconym lekturom. W obu przypadkach aktywność uczestników spadała po pierwszym tygodniu zajęć, a ich grupy były coraz mniejsze i skoncentrowane na konkretnych tematach. W przypadku forum grupowego, uczestnicy łączyli się w zależności od strefy czasowej, języka i położenia geograficznego. Sposób korzystania z forum nie był jednolity ani konsekwentny, uczestnicy tworzyli raczej tłum, niż społeczność osób uczących się. Wskazuje to, że MOOC różnią się od innych, bardziej sformalizowanych programów edukacji wyższej i nie mogą ich zastąpić.
Wg autorów, uzyskane wyniki mogą mieć znaczenie dla innych programów kształcenia, zachęcających studentów do uczestniczenia w dyskusjach na bieżące tematy, szczególnie w zakresie rozumienia i wspierania komunikacji na forach. Mogą też przyczynić się do rozwoju lepszych narzędzi technicznych (część uczestników rezygnowała z forów na rzecz innych platform, jak Facebook czy Skype). Autorzy zaznaczają, że dla zrozumienia sposobów wykorzystywania forów przez studentów MOOCs potrzebne są dalsze badania, zarówno ilościowe, jak i jakościowe. Badania te powinny wyjść poza porównywanie MOOC z innymi formami nauczania i skoncentrować się na wyróżniającym je elemencie i jego znaczeniu dla edukacji – umożliwieniu ludziom o podobnych zainteresowaniach dyskusji i wymiany opinii na bieżące tematy w skali globalnej.