Babin

Przy rozwiązywaniu innowacyjnych problemów badawczych naukowcy coraz chętniej sięgają po techniki eksploracji danych i tekstu (ang. text and data mining – TDM), umożliwiające identyfikację trendów i relacji występujących w złożonych zbiorach danych. Międzynarodowe Stowarzyszenie Wydawców Naukowych, Technicznych i Medycznych (International Association of Scientific, Technical and Medical Publishers) definiuje TDM jako „eksploracyjną analizę danych w drodze zautomatyzowanych, obliczeniowych i lingwistycznych procesów i procedur”, a podejście to można podzielić, ze względu na format badanej informacji, na text mining, czyli na zautomatyzowane przetwarzanie cyfrowego tekstu strukturalnego oraz data mining – komputerową analizę informacji innych niż tekstowe. Aby móc wspierać nowe rozwiązania w zakresie komunikacji naukowej i praktyk badawczych, bibliotekarze i wydawcy muszą poszerzać wiedzę na temat narzędzi TDM, śledzić zmiany zachodzące szybko w tej dziedzinie, utrzymywać współpracę z analitykami oraz odnosić się do wyzwań związanych z zapewnianiem dostępu do dużych zbiorów danych. Artykuł zawiera podsumowanie sesji NASIG (North American Serials Interest Group), poświęconej wymianie doświadczeń między bibliotekarzami dziedzinowymi, pracownikami działów gromadzenia i przedstawicielami, w zakresie świadczenia usług związanych z TDM.

… więcej o Eksploracja tekstu i danych: wprowadzenie dla bibliotekarzy

Big Data – termin określający duże zbiory zmiennych i trudnych do analizy danych pozyskiwanych z wielu źródeł, stal się w ostatniej dekadzie frazą niemal równie popularną jak media społecznościowe czy sieć 2.0, przyciągającą uwagę dziennikarzy, przedstawicieli sektora biznesu, polityków i naukowców. Choć nie jest to technologia per se, przetwarzanie i wykorzystywanie masywów danych ma istotne technologiczne i społeczne implikacje, i stanowi olbrzymie wyzwanie w każdej sferze działalności, m.in. ze względu na kwestie skalowalności w systemach informacyjnych. W artykule przeprowadzono pogłębioną analizę wpływu Big Data na organizację wiedzy (OW) i systemy organizacji wiedzy (SOW). Autorów interesowała przede wszystkim konfrontacja prowadzonych obecnie w środowisku OW debat, dotyczących znaczenia uniwersalnych klasyfikacji bibliotecznych, taksonomii i tezaurusów w erze cyfrowej, z dyskusjami na temat metodologicznych założeń badań koncentrujących się na pozyskiwaniu i eksploracji danych.

… więcej o Big Data a systemy organizacji wiedzy: analiza oddziaływań

Użytkownicy trafiający po raz pierwszy do bibliotek, zwłaszcza tych mieszczących się w dużych obiektach i posiadających bogate kolekcje książek, mają często problemy z orientacją w budynku i odnajdywaniem miejsc udostępniania poszukiwanych zasobów, z kolei osoby rozpoczynające poznawanie jakiejś dziedziny wiedzy lub szukające informacji o konkretnych, nieznanych im zagadnieniach mogą mieć trudności z odnajdywaniem materiałów najbardziej odpowiadających ich potrzebom i dopasowanych do tematu poszukiwań. Aby rozwiązać ten problem, w Narodowej Bibliotece Informacji Publicznej na Tajwanie (NBIP), opracowano innowacyjny system informacyjny o nazwie NODE (NO Donkey E-learning) personalizujący instrukcje i rekomendacje dla czytelników, i mający pomagać im w poruszaniu się po obiekcie, zwiększeniu efektywności samodzielnego uczenia się i rozwiązywaniu problemów z nieznajomością danej tematyki. System łączy rozwiązania takie jak rzeczywistość rozszerzona (AR), nawigacja wewnątrz budynków (ang. Indoor Positioning Systems) i algorytmy eksploracji danych, i przeznaczony jest dla użytkowników urządzeń mobilnych. W artykule przybliżono teoretyczne założenia tego projektu i jego elementów składowych, proces budowy NODE, architekturę systemu i mechanizmy jego działania.

… więcej o Zagubiony w bibliotece? : innowacyjne zastosowanie technologii rozszerzonej rzeczywistości i pozycjonowania wewnątrz budynków

Cenzura w Internecie jest przedmiotem troski wielu gremiów na całym świecie, gdyż restrykcje dotyczące używania tego medium i związanych z nim narzędzi komunikacyjnych łamią jedno z podstawowych praw człowieka, jakim  jest prawo do informacji,  blokują ludziom dostęp do wiedzy w skali globalnej, zmniejszają ich szanse edukacyjne oraz utrudniają świadome podejmowanie decyzji i działalność obywatelską, stanowią też zagrożenie dla ruchu otwartego dostępu do wyników badań naukowych. Celem artykułu jest podniesienie świadomości znaczenia, jakie ma podjęcie przez służby biblioteczno-informacyjne odpowiedzialności za znalezienie dogodnych metod regularnego monitorowania cenzury internetowej w ich krajach, oraz przedstawienie możliwych ram takiego monitoringu.  Podsumowuje on badania przeprowadzone dla Komitetu IFLA ds. wolnego dostępu do informacji i wolności wypowiedzi (FAIFE) i dotyczące sposobów manifestacji cenzury, negatywnych i pozytywnych trendów związanych z cenzurowaniem sieci www w poszczególnych państwach oraz roli władz, dostawców internetowych i operatorów wyszukiwarek w tym procederze.

… więcej o Monitorowanie cenzury w Internecie: metody i zasoby dla bibliotekarzy

Lokalizowanie w bibliotekach cyfrowych (BC) publikacji napisanych przez konkretnego autora, przy pomocy wyszukiwania wg nazwiska może być trudnym zadaniem ze względu na brak odpowiednich procesów kontroli autorytatywnej. Niska trafność wyników wyszukiwania związana jest głownie z problemami z rozróżnianiem autorów o tych samych nazwiskach i współistnieniem różnych form tego samego nazwiska, zwłaszcza w przypadku używania źródeł zawierających zaszumione (ang. noisy), niespójne, sprzeczne lub błędne dane. Zadaniem identyfikacji różnych wersji i sposobów zapisu nazw autorów w rekordach bibliotecznych zajmowali się tradycyjnie bibliotekarze, jego manualne wykonywanie jest jednak czasochłonne i nie gwarantuje zachowania konsekwencji i ujednoliconych rezultatów dla wszystkich analizowanych zbiorów, od lat podnosi się wiec potrzebę automatyzacji tego procesu. W artykule przedstawiono automatyczny system kontroli nazw autorskich w BC, bazujący na technikach eksploracji danych. Jest on w stanie lokalizować różne formy haseł autorskich i rozróżniać twórców o tych samych nazwiskach, oraz grupować publikacje z prezentowanej listy wyników wyszukiwania wg autorstwa w tzw. authorities (klastrach zawierających pozycje tego samego twórcy, z uwzględnieniem wszystkich form zapisu jego nazwiska), prezentując użytkownikowi pełną listę publikacji danej osoby.

… więcej o Automatyczny system identyfikacji nazwisk autorów w bibliotekach cyfrowych