Babin

E-książki mogą w efektywny sposób wspierać misję instytucji edukacyjnych, a do ich zalet, z punktu widzenia odbiorcy, w porównaniu z drukowanymi publikacjami, należy m.in. ich przeszukiwalność, łatwość manipulacji tekstem i 24 godzinna dostępność. Mimo rozwoju technologii cyfrowego papieru i rosnącej funkcjonalności czytników e-książek, ten sposób lektury budzi nadal wiele kontrowersji i wywołuje niekończące się debaty na temat wpływu cyfrowych mediów na użytkowników – z wielu dotychczasowych badań wynika, że czytanie ze standardowego ekranu zabiera więcej czasu i jest obarczone większymi błędami. Celem omawianego artykułu było porównanie użyteczności książek elektronicznych (KE) i papierowych (KP) przy użyciu obiektywnych mierników, takich jak rozumienie tekstu przez użytkownika, zmęczenie oczu i odbiór przydatności KE.

Liczba książek publikowanych w Stanach Zjednoczonych poza tradycyjnym trybem wydawniczym stale się zwiększa (por. babin.bn.org.pl/?p=333) i przekracza obecnie znacznie liczbę tytułów produkowanych przez głównonurtowe domy wydawnicze. Wśród alternatywnych graczy na rynku książki wyróżnić można 3 główne typy: firmy specjalizujące się w produkcji na żądanie reprintów dzieł z domeny publicznej, serwisy obsługujące klientów chcących samodzielnie wydać własne lub wytypowane pozycje i niszowych wydawców publikujących dla bardzo wąskich grup odbiorców. W artykule skupiono się na omówieniu książek produkowanych i dystrybuowanych przez firmy z drugiej grupy (serwisy typu Lulu.com, AuthorHouse czy iUniverse), wykorzystujące technologie cyfrowego druku i oferujące indywidualnym autorom i odbiorcom płatne usługi w modelu druku na żądanie (DNŻ). Na podstawie przeglądu literatury przedmiotu oraz wyników zrealizowanego przez autorów badania przedstawiono m.in. specyfikę fenomenu samopublikowania (ang. self-publishing) i widoczność tytułów wydanych w ten sposób w bibliotecznych katalogach i bibliografiach.

W ostatnich latach coraz więcej wydawców zaczyna dostarczać bibliotekom akademickim nośniki pamięci USB (ang. flash drive (FD), pendrive) nie tylko z zapisaną ofertą swoich produktów i usług, ale również z treścią sprzedawanych przez siebie tytułów, promując na FD pełne wersje książek elektronicznych i seryjnych wydawnictw. W artykule przedstawiono historię tej technologii, zmiany, jakim podlegała oraz obecny zakres jej zastosowań, z uwzględnieniem możliwości wykorzystania FD jako nowego formatu dla publikacji; przedstawiono też jak używane są urządzenia tego typu w amerykańskich bibliotekach szkół wyższych.

Frankfurckie Targi Książki (FTK) to największa i jedna z najważniejszych na świecie imprez marketingowych branży księgarsko- wydawniczej, organizowana co roku, w połowie października, we Frankfurcie nad Menem. Biorą w niej udział tysiące wydawców i wystawców książek i multimediów, agenci literaccy, dziennikarze branżowi, czytelnicy, ludzie książki i mediów. Targom towarzysza liczne panele dyskusyjne i prezentacje dotyczące nowych trendów i najbardziej istotnych problemów przemysłu wydawniczego . W artykule przedstawiono raport z ubiegłorocznej edycji FTK (12-16.10 2011), poświęcony jednemu z najgoręcej dyskutowanych na targach tematowi: e-książkom, a w szczególności zagadnieniom związanym z modelami ich wyceny i sprzedaży, prezentowany z perspektywy bibliotek. Omówiono również wnioski z najnowszych badań nt. cen i modeli zakupów e-książek.

Cyfrowe media zmieniły znacząco sposób, w jaki dzieci i młodzież czytają, a nawet myślą o książkach, a rosnąca stopniowo popularność tabletów i czytników e-książek sprawia, że coraz więcej  amerykańskich szkół decyduje się na wprowadzanie pilotażowych programów wypożyczania tych urządzeń uczniom i wykorzystywania ich w procesie nauczania i do promocji czytelnictwa (por. babin.bn.org.pl/?p=189). Implementacja tabletów w szkołach i bibliotekach z wielu przyczyn nie jest jednak prosta i trudno na razie określić na ile realne jest ich masowe upowszechnienie w tych placówkach. W artykule omówiono największe bariery i wyzwania związane z udostępnianiem narzędzi tego typu w instytucjach edukacyjnych w Stanach Zjednoczonych.

W art. przeanalizowano sytuację łotewskiego rynku książek elektronicznych (KE). Omówiono literaturę fachową nt. KE i na jej podstawie przedstawiono zalety i wady tego formatu. Następnie przedstawiono badanie, którego celem było określenie dostępności zbiorów łotewskich KE w Internecie oraz poznanie ich użyteczności dla różnych grup czytelników. W analizie wykorzystano teorię dyfuzji innowacji, często wykorzystywaną w badaniach nad przyjmowaniem się nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Choć przenośne czytniki e-książek są dostępne dla indywidualnych użytkowników już od lat 90. ubiegłego wieku, dopiero niedawno, wraz z wprowadzeniem tańszych i bardziej technologicznie zawansowanych modeli (Amazon Kindle, Sony Reader, Nook, czy Kobo) oraz pojawieniem się tabletu iPad, zyskały one większą popularność, a ich upowszechnienie (o ile zdobędą dominującą pozycję na rynku) może oznaczać istotne zmiany dla bibliotek. W artykule zreferowano wyniki badania mającego na celu określenie podejścia amerykańskich studentów do własności e-książek i odtwarzających je urządzeń i zainteresowania tej grupy użytkowników wypożyczaniem z uczelnianych bibliotek pozycji w kompatybilnych z czytnikami formatach. Przedstawiono również, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, możliwe przyczyny stosunkowo niskiej akceptacji tego typu narzędzi wśród odbiorców.

Autor analizuje rolę i wpływ prac bibliotekarzy, twórców technologii informacyjnych i teoretyków sztuki na powstanie koncepcji i projektu mobilnej biblioteki.

Biblioteki akademickie (BA) odgrywają istotną rolę w doborze książek elektronicznych i udostępnianiu ich środowisku naukowemu. Z tego względu stosowane przez nie zasady gromadzenia tych zasobów mogą mieć potencjalnie istotne konsekwencje dla przyszłości rynku e-książki. W artykule omówiono wyniki badania analizującego kryteria i metody wyboru tytułów w tym formacie, stosowane w BA w Wielkiej Brytanii, zreferowano również dostępną literaturę przedmiotu poświęconą kształtowaniu zbiorów e-książek w placówkach akademickich i czynnikom wpływającym na decyzje o ich zakupie.

Rewolucja cyfrowa i Internet podobno wszystko zmieniają – citizen na netizen (obywatela sieciowego), konsumenta na prosumenta (odbiorcę twórczego) (zob. BABIN 2010/2/94), sposoby komunikowania się, wybory i odbiór tekstów. Generują hipertekstową wolność i otwartość, powodując „wirtualizację kontekstu referencyjnego”. Skracają teksty, spłycają i przyśpieszają ich recepcję, gubią nas w semantycznej nieskończoności i przenoszą do świata, w którym ważniejsze wydaje się samo komunikowanie się i tworzenie „nowych” tekstów od ich czytania. Akcentują ideologię „tu i teraz”, spłaszczają kulturę, gubią jej historyczny wymiar, zagrażają czytelnictwu i książce. A jeśli książka ma się ostać, to musi być rzekomo poddana daleko idącemu procesowi wirtualizacji.