Babin

Kody QR (zob. babin.bn.org.pl/?p=534) są coraz powszechniej używane w przemyśle i handlu, ich wykorzystanie w szkolnictwie wyższym i bibliotekach jest jednak nadal niewielkie, głównie ze względu na relatywnie niewielką liczbę posiadaczy urządzeń potrzebnych do ich odczytu oraz nadal niską świadomość potencjalnych możliwości ich zastosowań. W artykule przybliżono niektóre z dotychczas zrealizowanych projektów implementacji tej technologii w bibliotekach akademickich, a  następnie przedstawiono związane z QR projekty realizowane w bibliotece Harolda B. Lee (HBLL) Uniwersytetu Brighama Younga (prywatna uczelnia ze stanu Utah) oraz doświadczenia zdobyte w trakcie ich testowania i praktyczne wskazówki dla bibliotekarzy rozważających integrację tych aplikacji.

Liczba indywidualnych posiadaczy czytników e-książek w Stanach Zjednoczonych wzrasta co roku w postępie geometrycznym, jednak duża część bibliotek akademickich, mimo uznania tego trendu i przeznaczania coraz większych środków na zakup i subskrypcję materiałów elektronicznych, obawia się inwestowania w udostępnianie tych narzędzi i traktowanie ich jako standardowego bibliotecznego wyposażenia, głównie ze względu na cięcia budżetowe, brak kompatybilności oferowanych modeli z wszystkimi formatami e-książek, niespełnianie warunków dostępności zapisanych w ustawie o niepełnosprawnych czy też niedostosowanie oferty dostawców do potrzeb społeczności akademickiej. W artykule omówiono historię wprowadzania tej technologii na amerykański rynek, rodzaje oferowanych modeli czytników, ich zalety i wady, w tym licencyjne ograniczenia związane z udostępnianiem pobieranych na nich treści, a także doświadczenia lokalnych bibliotek dotyczące implementacji takich urządzeń (por. BABIN 2010/1/57, BABIN 2011/2/92) i wyzwania, jakim musiały sprostać.

Międzynarodowa konferencja Elpub organizowana jest od 1997 r. i ma na celu prezentację wyników badań nad różnymi aspektami elektronicznego publikowania oraz wymianę idei i doświadczeń między bibliotekarzami, wydawcami, projektantami i naukowcami. Jej 16 edycja – Elpub2012, pn.”Social Shaping of Digital Publishing: Exploring the interplay between Culture and Technology” (Społeczne kształtowanie cyfrowego publikowania: badanie wzajemnych oddziaływań kultury i technologii) miała miejsce w dniach 14-15 czerwca 2012 r. na Uniwersytecie Minho w Guimarães (Portugalia). Na jej program złożyły się dyskusje panelowe, dwa wystąpienia główne oraz prowadzone równolegle sesje poświęcone innowacjom i przyszłym rozwiązaniom technologicznym, cyfrowemu tekstowi i czytaniu, cyfrowej nauce i publikowaniu, repozytoriom i bibliotekom oraz specjalnym archiwom.

Współczesna młodzież (tzw. pokolenie milenijne czyli osoby w wieku 13-20 lat) w coraz większym stopniu wykorzystuje serwisy społecznościowe (SNS) jako główne kanały komunikacyjne i „przestrzenie społeczne”, w których tworzą swój własny wizerunek, budują towarzyskie relacje i i doświadczają społecznej rzeczywistości. Identyfikacja wpływu czynników psychologicznych, socjologicznych i technologicznych na życie tej grupy i jej zachowania informacyjne wymaga holistycznych badań pozwalających m.in. na ustalenie ich wzajemnych powiązań. Autorzy przedstawili wyniki najnowszych prac badawczych z różnych dyscyplin nauki (m.in. psychologii rozwojowej (klinicznej i socjologicznej), behawiorystyki informacyjnej, informacji naukowej, badań nad mediami) poświęconych sposobom funkcjonowania i komunikowania się młodych ludzi w SNS i używania przez nich mediów w kontekstach prywatnych, społecznych i edukacyjnych, a następnie zaprezentowali wyniki opracowanego przez siebie badania etnograficznego analizującego wzory wykorzystania serwisu Facebook wśród amerykańskich nastolatków, w ramach ich relacji z przyjaciółmi i rówieśnikami.

W roku 2011 w  Czechach, mimo spowolnienia gospodarczego, odnotowano rekordową liczbę wydanych książek. W artykule omówiono: niektóre z obserwowalnych tendencji wydawniczych (1), trendy dotyczące przekładów i ich udziału w rynku książek (2) oraz zmiany w zakresie VAT na książki i ich konsekwencje (3).

Wielka Brytania jest jednym z liderów globalnego ruchu Open Access od początku jego powstania, a niedawno jej władze podjęły decyzję o udostępnieniu w tym modelu, w ciągu kolejnych 2 lat całej produkcji badawczej tego kraju. Wg autora, realizacja tego planu i utrzymanie wiodącej pozycji w środowisku OA będzie możliwa jedynie pod warunkiem wprowadzenia zmian do zaproponowanej w lipcu tego roku, przez brytyjski Komitet Badań Naukowych (RCUK) polityki otwartego dostępu. W tekście omawia krytycznie założenia tej strategii oraz uzasadnia, które jej elementy wymagają jego zdaniem niezbędnej modyfikacji.

Społeczne katalogi online (SOPAC), czyli OPAC wyposażone w funkcje i elementy sieci 2.0, umożliwiające użytkownikom samodzielne tworzenie i dodawanie danych do rekordów bibliograficznych (tagów, recenzji, rekomendacji, ocen czy komentarzy) i interakcje z bibliotekarzami i innymi użytkownikami (tworzenie wirtualnych społeczności, dyskusje i wymianę informacji na temat lektur, zainteresowań itp.), postrzegane są jako rozwiązania mogące pomóc bibliotekom w prowadzeniu rywalizacji z komercyjnymi wyszukiwarkami i serwisami internetowymi, jednak ze względu na duże koszty i nakłady pracy związane z implementacją narzędzi do tworzenia SOPAC, niewiele bibliotek publicznych zdecydowało się jak dotąd na wprowadzenie tego typu technologii. Aby ułatwić bibliotecznym decydentom podjęcie właściwych decyzji dotyczących wyboru efektywnych i najlepiej dostosowanych do potrzeb użytkowników funkcji społecznych systemów wyszukiwawczych (SSW), porównano sposoby wykorzystywania dwóch różnych interfejsów tego typu: AguaBrowser firmy Serial Solutions (zob. BABIN 2008/2/138) i systemu BiblioCommons, w dwóch sieciach kanadyjskich bibliotek publicznych.

Artykuł poświęcono omówieniu udostępnianych online, opracowanych samodzielnie przez bibliotekarzy Centralnego Systemu Bibliotek Dziecięcych w Nowokuźniecku, tekstowych i multimedialnych publikacji bibliograficznych, mających na celu rozbudzenie zainteresowań czytelniczych dzieci i młodzieży.

Zapewnienie przez rywalizujące ze sobą uczelnie dobrych warunków nauki w świecie zdominowanym przez nowe, szybko zmieniające się technologie cyfrowe wymaga od tych instytucji stałego monitorowania sposobów wykorzystywania różnych mediów i usług przez studentów – grupy, wśród której nowinki technologiczne rozchodzą się niezwykle szybko i do której należy wielu wynalazców nowych aplikacji. Do odpowiedniego zrozumienia ich zachowań oraz sensowności inwestowania w tworzenie dla tego typu odbiorców określonych typów usług, niezbędne jest podejście empiryczne analizujące szerokie spektrum używanych przez nich mediów – od drukowanych podręczników po serwisy typu Twitter. W artykule przedstawiono wyniki badań sprawdzających, którego typu usługi biblioteczne i powiązane z nimi serwisy sieciowe uznawane są przez studentów za ważne, z których faktycznie korzystają i na których powinny się skupiać biblioteki akademickie planując swoje strategie rozwoju na przyszłość.

Dzielenie się zasobami i zwiększanie efektywności ich wykorzystania to dla bibliotek jedna z podstawowych strategii radzenia sobie z trudnościami finansowymi, tureckie placówki tego typu miały jednak dotychczas głównie doświadczenia ze wspólnym użytkowaniem źródeł drukowanych. Migracja z formatu papierowego na elektroniczny i zmiany form komunikacji naukowej i finansowania publikacji naukowych wiążą się dla nich z koniecznością reorganizacji sposobu świadczenia usług i udostępniania dokumentów. Ze względu m.in. na ograniczenia budżetowe, coraz bardziej popularną alternatywną dla systemu licencjonowania treści staje się w tureckim środowisku bibliotecznym i naukowym model Open Access (OA), a rosnące koszty bazujących na druku modeli wydawniczych sprawiły, że lokalne uczelnie i instytucje naukowe preferują publikowanie elektroniczne. W artykule, na podstawie wyników przeprowadzonych przez autora badań, omówiono obecny stan udostępniania dokumentów cyfrowych w tym kraju i rozwój inicjatyw na rzecz OA.