Babin

Przeprowadzone na Uniwersytecie Utah badania, dotyczące optymalizacji uczelnianych serwisów internetowych dla wyszukiwarek, wykazały, że 3 główne instytucjonalne repozytoria (IR) uczelni – bazy mające w założeniu gwarantować długotrwały i powszechny dostęp do publikacji akademickich, mają niskie (poniżej 0,1%) wskaźniki indeksowania w Google Scholar (GS) – wyszukiwarki stworzonej dla tego typu publikacji. W artykule omówiono możliwe przyczyny takiej sytuacji, przedstawiono też wyniki dwóch badań dotyczących IR, przeprowadzonych przez autorów w Stanach Zjednoczonych oraz trzech opracowanych przez nich pilotażowych projektów, mających zwiększyć widoczność uniwersyteckich IR w GS.

Zgodnie z najnowszymi sieciowymi trendami, biblioteczne systemy OPAC wyposaża się w coraz więcej nowych, interaktywnych funkcji, wykorzystywanych na masową skalę w środowisku e-handlu. Do dodawanych do OPAC opcji należą m.in. systemy rekomendacyjne (SR) – technika pozwalająca na prezentowanie użytkownikom potencjalnie atrakcyjnych dla nich i zgodnych z ich preferencjami książek i innych zasobów bibliotecznych, pozwalając na znaczne ograniczenie czasu spędzanego na wyszukiwanie interesujących tytułów. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, przedstawiono charakterystykę tej technologii, w tym główne typy i modele SR znajdujące zastosowanie w katalogach online, oraz wykorzystywane w nich techniki gromadzenia danych, a także kwestie istotne dla dalszego rozwoju tego typu aplikacji. Zreferowano też wyniki badania dotyczącego implementacji SR w OPAC brytyjskich bibliotek akademickich.

Biblioteka Narodowa Czech od 2002 roku kieruje wirtualną biblioteczną służbą informacyjną „Spytaj bibliotekę” (SB) (portal: www.ptejteseknihovny.cz), w ramach której współpracuje 68 bibliotek , a ponad sto ma na swoich stronach www logo tej usługi. Użytkownik zamieszcza pytanie w specjalnym formularzu na stronie SB, może też śledzić drogę pytania, odpowiedzi i oraz uzyskać aktualne informacje na temat oferty SB.

Cyfrowe media zmieniły znacząco sposób, w jaki dzieci i młodzież czytają, a nawet myślą o książkach, a rosnąca stopniowo popularność tabletów i czytników e-książek sprawia, że coraz więcej  amerykańskich szkół decyduje się na wprowadzanie pilotażowych programów wypożyczania tych urządzeń uczniom i wykorzystywania ich w procesie nauczania i do promocji czytelnictwa (por. babin.bn.org.pl/?p=189). Implementacja tabletów w szkołach i bibliotekach z wielu przyczyn nie jest jednak prosta i trudno na razie określić na ile realne jest ich masowe upowszechnienie w tych placówkach. W artykule omówiono największe bariery i wyzwania związane z udostępnianiem narzędzi tego typu w instytucjach edukacyjnych w Stanach Zjednoczonych.

W artykule dokonano przeglądu piśmiennictwa dotyczącego badań empirycznych nad wykorzystaniem w szkolnictwie wyższym społecznościowych technologii służących do przeszukiwania, organizowania i wymiany informacji w Internecie (ang. social annotation tools). Narzędzia tego typu (Diigo, HyLighter, VPen, SpreadCrumbs, EDUCOSM i in.) umożliwiają przechowywanie, klasyfikowanie i udostępnianie online zbiorów ulubionych zakładek oraz własnych pisemnych adnotacji na stronach www i w dokumentach elektronicznych (komentarzy, tagów, podkreśleń, „żółtych karteczek” itp.). Pozwalają też, dzięki udostępnieniu platformy online i opcji tworzenia grup, na realizację różnych wspólnych projektów związanych głównie z pracą nad tekstem.

Przedstawiono założenia opracowanego na Wydziale Bibliotekarstwa i Informacji Uniwersytetu Dublińskiego w latach 2007-2011 wirtualnego środowiska badawczego OJAX++. Wirtualne środowiska badawcze (Virtual Research Environment – VRE) to rozwiązania informatyczne (zestawy programów i usług sieciowych) ułatwiające wspólną pracę badawczą rozproszonym zespołom. VRE umożliwiają sprawną komunikację między uczestnikami projektu, wspólny dostęp do danych, oprogramowania i infrastruktury naukowej, ułatwiają zarządzenie projektami oraz umożliwiają współpracę przy analizie danych, adnotowaniu źródeł, pisaniu publikacji etc.

Choć przenośne czytniki e-książek są dostępne dla indywidualnych użytkowników już od lat 90. ubiegłego wieku, dopiero niedawno, wraz z wprowadzeniem tańszych i bardziej technologicznie zawansowanych modeli (Amazon Kindle, Sony Reader, Nook, czy Kobo) oraz pojawieniem się tabletu iPad, zyskały one większą popularność, a ich upowszechnienie (o ile zdobędą dominującą pozycję na rynku) może oznaczać istotne zmiany dla bibliotek. W artykule zreferowano wyniki badania mającego na celu określenie podejścia amerykańskich studentów do własności e-książek i odtwarzających je urządzeń i zainteresowania tej grupy użytkowników wypożyczaniem z uczelnianych bibliotek pozycji w kompatybilnych z czytnikami formatach. Przedstawiono również, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, możliwe przyczyny stosunkowo niskiej akceptacji tego typu narzędzi wśród odbiorców.

5 grudnia 2011 r. OCLC uruchomiło nową platformę Worldshare, która pozwoli bibliotekom członkowskim na tworzenie, konfigurację i wymianę nowych sieciowych usług i aplikacji. Ta wspólna infrastruktura techniczna ma hostować serwisy Worldshare Management Services udostępnione przez konsorcjum OCLC w lipcu 2011 r. i działające w ramach modelu cloud computing. W połączeniu z katalogiem WorldCat, Worldshare Platform ma wspierać pracę bibliotek różnych typów i umożliwić im współpracę w nowy, bardziej efektywny sposób, redukcję kosztów operacyjnych i poprawę użyteczności i jakość oferowanych użytkownikom usług.

Jednymi z czynników warunkujących akceptację danego oprogramowania przez użytkowników jest poziom ich zadowolenia z tego produktu oraz to, jak postrzegają jego użyteczność. W przypadku oprogramowania o otwartym kodzie źródłowym (OSS), dzięki brakowi fizycznych i własnościowych ograniczeń, użytkownicy z całego świata mają możliwość interakcji z tego typu aplikacjami, a darmowy dostęp pozwalający na korzystanie z nich rzeszom internatów daje szanse na rozwój i ulepszanie takich programów zgodnie z wymaganiami odbiorców. W artykule przedstawiono wyniki badania analizującego jak twórcy OSS reagują na sugestie i uwagi użytkowników i czy konsultują się z profesjonalnymi ekspertami ds. użyteczności, by poprawiać swoje projekty.

Wg danych Internet Word Stats, Azja przoduje na świecie pod względem liczby użytkowników Internetu – mieszkańcy tego kontynentu stanowią 44% całej światowej populacji internautów. W artykule przedstawiono wyniki badania sprawdzającego zakres sieciowych usług świadczonych tej grupie przez azjatyckie biblioteki narodowe (BN). Przeanalizowano w tym celu zawartość stron 23 narodowych książnic państw Azji, dostępnych w języku angielskim i udostępniających serwisy online przeznaczone dla posługujących się nim osób. Omówiono też wyniki podobnych badań dotyczących BN z innych regionów.