Babin

Jednymi z czynników warunkujących akceptację danego oprogramowania przez użytkowników jest poziom ich zadowolenia z tego produktu oraz to, jak postrzegają jego użyteczność. W przypadku oprogramowania o otwartym kodzie źródłowym (OSS), dzięki brakowi fizycznych i własnościowych ograniczeń, użytkownicy z całego świata mają możliwość interakcji z tego typu aplikacjami, a darmowy dostęp pozwalający na korzystanie z nich rzeszom internautów daje szanse na rozwój i ulepszanie takich programów zgodnie z wymaganiami odbiorców. W artykule przedstawiono wyniki badania analizującego jak twórcy OSS reagują na sugestie i uwagi użytkowników i czy konsultują się z profesjonalnymi ekspertami ds. użyteczności, by poprawiać swoje projekty.

Wg standardu ISO 9126–1, wyróżnić można 6 wyznaczników jakości oprogramowania: jego funkcjonalność, niezawodność, użyteczność, wydajność, łatwość utrzymania i przenośność. Atrybuty, jakie powinien posiadać program definiowany jako użyteczny to łatwość jego zrozumienia, nauczenia się i obsługi oraz atrakcyjność dla użytkownika w czasie jego wykorzystywania w określonych warunkach. Chociaż projekty skoncentrowane na użytkowniku zyskują coraz większą popularność w społecznościach OSS, z dotychczas przeprowadzonych i zreferowanych w tekście badań wynika, że wiele scenariuszy ich rozwoju nie bierze pod uwagę użyteczności jako jednego z podstawowych celów, jako że w projektach tego typu nie rozgranicza się twórców od użytkowników, a tworzone aplikacje przeznaczone były tradycyjnie dla zaawansowanych technologicznie odbiorców.

Aby sprawdzić faktyczne nastawienie obecnego środowiska twórców OSS wobec tego zagadnienia, autorzy skonstruowali kwestionariusz, w którym pytano, jakim atrybutom jakości oprogramowania nadawane jest priorytetowe znaczenie, czy zbiera się opinie użytkowników, czy modyfikuje projekty po ich przeanalizowaniu i czy wykorzystuje się do ich poprawy opinie ekspertów. Ankiety rozesłano mailem do wytypowanych twórców projektów OSS różnych typów i skali, dostępnych na stronie sourceforge.net, z kategorii edukacja, nauka/inżynieria, bazy danych, gry/rozrywka, edycja tekstu, rozwój, testowanie, komunikacja i multimedia. Otrzymano 72 odpowiedzi.

Wynika z nich, że większość respondentów nie traktuje użyteczności jako głównego priorytetu (wybrało ją 30% próby, kolejne 30% wskazało na funkcjonalność, 19% – niezawodność, 11% – łatwość utrzymania, 7% – wydajność, 3% – przenośność). Opinie użytkowników uwzględnia 24% badanych, 72% potwierdziło, że dokonało modyfikacji swoich projektów po uzyskaniu od odbiorców informacji zwrotnych. Jedynie 23% korzysta w  jakiejś formie z opinii ekspertów ds. użyteczności, a 1/3 zadeklarowała, że wprowadziła na tej podstawie pewne zmiany. Związane jest to zapewne z tym, że praca na rzecz OSS jest darmowa, środowisko to nie dysponuje też dużymi zasobami finansowymi, nie ma więc w nim zbyt wielu specjalistów ds. użyteczności.