Babin

Współcześnie, biblioteki prowadzące edukację informacyjną dla różnego typu odbiorców, wykorzystują w coraz większym zakresie potencjał Internetu i e-learningu, szukają też innowacyjnych sposobów angażowania użytkowników przez tworzenie filmów wideo, animacji, komiksów i interaktywnych poradników. Aby ułatwić im to zadanie, autorka przedstawia wybrane, bezpłatne sieciowe narzędzia przydatne przy tworzeniu multimedialnych obiektów edukacyjnych oraz całych kursów lub modułów szkoleniowych. Wszystkie zaprezentowane zasoby bazują na modelu chmury obliczeniowej i nie wymagają instalacji żadnego oprogramowania. Przy każdym podano, wraz z odsyłaczami, przykłady ich zastosowań w bibliotekach. Przedstawiono też listę stron, blogów i forów, na których można śledzić aktualności i najnowsze trendy dotyczące rozwoju technologii użytecznych dla bibliotekarzy.

W Stanach Zjednoczonych, coraz więcej bibliotek dziecięcych przechodzi transformację, przyjmując nowy styl pracy, w którym kładzie się nacisk na zabawę, poznawanie przyrody i działanie jako drogi do innowacyjności i kreatywności. Placówki uznające te założenia jako priorytetowe i przyjmujące jako wyznacznik działania ideę zrównoważonego rozwoju, stworzyły w dawnym okręgu bibliotecznym Rangeview (stan Colorado) sieć Anythink (gra słów mająca oznaczać początek każdej myśli). W artykule przedstawiono ten nowy, innowacyjny sposób świadczenia usług na podstawie doświadczeń biblioteki Anythink Wright Farms w Thornton.

Książki elektroniczne wypożyczane są już w większości amerykańskich bibliotek publicznych (w 2011 r. oferowało je 82% tych placówek), a kwestie ich licencjonowania, platform technicznych i sporów z wydawcami zostały szeroko udokumentowane w literaturze bibliotekoznawczej; mniej uwagi poświęca się natomiast problemom czytelników cyfrowych książek. W artykule przedstawiono doświadczenia Chatham Public Library – placówki pełniącej podwójną funkcję biblioteki publicznej i uczelnianej, związane z udostępnianiem e-książek i organizacją powiązanych z nimi usług z perspektywy skoncentrowanej na użytkowniku; przedyskutowano również konsekwencje upowszechniania się tego formatu dla bibliotek publicznych oraz sposoby integracji zbiorów drukowanych z zasobami elektronicznymi i wykorzystania tych ostatnich przy promocji transliteracji (ang. transliteracy), czyli biegłości poruszania się po różnych typach multimediów. Autorzy referują w tekście szczegółowo proces opracowywania i rozwoju szkoleń dla czytelników, mających ułatwić im korzystanie z e-książek i e-czytników oraz programy regularnie prowadzonych przez bibliotekę zajęć skierowanych do seniorów.

Information Literacy Initiative (ILI), czyli Inicjatywa Edukacji Informacyjnej to program opracowany w Szkole Informacji Uniwersytetu Waszyngtońskiego i mający na celu świadczenie usług osobom spoza środowiska akademickiego, które maja określone potrzeby informacyjne i chcą się dokształcać w celu poprawy swojej sytuacji zawodowej i życiowej. Przeznaczony jest zarówno dla tych, którzy potrzebują podstawowego szkolenia z zakresu korzystania z informacji i serwisów elektronicznych, jak i osób chcących odświeżyć wiedzę w tym zakresie i poznać nowe koncepcje i technologie. W artykule przedstawiono założenia i zasady funkcjonowania tego programu i podobne inicjatywy realizowane w Stanach Zjednoczonych, metody promocji ILI i główne grupy użytkowników, oraz przeznaczone dla nich modele i strategie nauki.

W związku z potrzebą przygotowania wszystkich obywateli Irlandii do korzystania z informacji i usług elektronicznych, przestają wystarczać działania podejmowane przez poszczególne resorty w zakresie edukacji informacyjnej (ang. information literacy – IL) i konieczne staje się ustalenie strategii narodowej w tej dziedzinie. W artykule omówiono związane z tym wyzwania oraz ustalenia z raportu Grupy Roboczej ds. Edukacji Informacyjnej (WGIL) i jej rolę w opracowaniu spójnej ogólnokrajowej polityki na rzecz informacyjnej edukacji.

Popularność cyfrowych mediów i komunikacji online wśród młodych ludzi daje bibliotekarzom i pedagogom nowe możliwości, stwarza też jednocześnie nowe potrzeby oraz wyzwania dla edukacji bibliotecznej, rozwój rynku zasobów elektronicznych nie idzie bowiem w parze ze zmniejszaniem się nierówności w dostępie do cyfrowych źródeł, narzędzi i umiejętności. W artykule przedyskutowano wyniki amerykańskiego projektu badawczego Digital Youth Project, poświęconego tzw. cyfrowej młodzieży oraz wpływowi wykorzystywanych przez nią nowych narzędzi komunikacyjnych na uczenie się i relacje społeczne. Przedstawiono również innowacyjny program biblioteczny – YouMedia jako model działań na rzecz edukacji informacyjnej cyfrowego pokolenia, a także wnioski, jakie powinny wyciągnąć z tych projektów biblioteki i szkoły bibliotekoznawstwa i informacji naukowej.

Biblioteka Miasta Belgrad (BMB) to największy system biblioteczny w południowo-wschodniej Europie (obsługa ponad 70 lokalizacji w mieście, nadzór nad 13 bibliotekami miejskimi i ich filiami). Instytucja ta prowadzi od lat starania by dotrzeć do jak szerszego grona użytkowników, w tym środowisk marginalizowanych. W 2009 r. zrealizowano z jej inicjatywy badanie mające na celu identyfikację grup niekorzystających z sieci bibliotecznej, opracowanie strategii pozwalającej na przyciągnięcie największej z nich do bibliotek i rozwój usług dostosowanych do jej potrzeb.

W związku z powszechną niemal dostępnością nośników elektronicznych o dużej pojemności, coraz więcej osób zaczyna tworzyć i gromadzić dużą liczbę cyfrowych treści na własny użytek, często związanych z rodzinną, czy lokalną historią. Niski poziom wiedzy nt. zasad przechowywania i zabezpieczania zasobów elektronicznych oraz ciągle zmieniające się oprogramowanie i sprzęt komputerowy zwiększają ryzyko utraty cennych danych i cyfrowych reprezentacji własnych wspomnień. Z badań dotyczących zarządzania osobistymi informacjami wynika, że chociaż większość osób zapisuje i kopiuje swoje pliki, niewiele z nich tworzy archiwa w tradycyjnym znaczeniu tego słowa i zna efektywne zasady ich organizacji i długotrwałego zachowania. Wg autorek, biblioteki publiczne i inne organizacje o podobnej misji mogą być doskonałym źródłem informacji na temat metod archiwizacji prywatnych zbiorów i dzielenia się nimi z innymi użytkownikami, warto też by aktywnie działały na rzecz zachęcania użytkowników do dzielenia się swoimi zbiorami i współtworzenia publicznie dostępnych cyfrowych zasobów dokumentujących życie swoich społeczności oraz prowadziły programy edukacyjne w tym zakresie.