Babin

W lutym 2016 r., biblioteka Uniwersytetu Troy W Stanach Zjednoczonych trafiła na czołówki ogólnokrajowych mediów ze względu na kreatywny sposób dbania o dobre samopoczucie studentów i umożliwienie im aktywnej nauki. Metodą na osiągnięcie tego celu było udostępnienie na terenie biblioteki stacjonarnych rowerów do ćwiczeń, z podstawkami na tablety i komputery. W artykule przedstawiono motywacje, jakimi kierowała się dyrekcja placówki, sposób przyjęcia tej inicjatywy i plany biblioteki na przyszłość.

W wielu częściach świata, współpraca regionalna jest istotnym czynnikiem sprzyjającym realizacji wielu strategicznych celów i zadań oraz rozwojowi danego obszaru, zwłaszcza w przypadku krajów o podobnych uwarunkowaniach gospodarczych i misji kulturowej. W artykule omówiono historię Economic Cooperation Organization (ECO) – międzypaństwowej Organizacji Współpracy Gospodarczej zrzeszającej kraje Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej, czyli jednego z najbardziej jednorodnych kulturowo rejonów świata, dzielącego wspólną historię, dziedzictwo piśmiennicze, zabytki najstarszych światowych cywilizacji oraz wyznawane wartości. Następnie przeanalizowano możliwości społecznej i kulturowej integracji regionu, rolę bibliotek narodowych z państw ECO w zacieśnianiu regionalnych i międzynarodowych więzi, przedyskutowano również czynniki utrudniające i ułatwiające podejmowanie wspólnych działań oraz pożądane ramy współpracy narodowych instytucji kultury.

Hałas w bibliotekach akademickich jest jednym ze stałych powodów obaw zarówno użytkowników, jak i bibliotecznej administracji. Wypracowano jak dotąd wiele różnych rozwiązań mających na celu ograniczenie liczby skarg i stworzenie czytelnikom komfortowych warunków akustycznych – od wprowadzania regulaminów i oznakowania nakazujących zachowanie ciszy, przez kontrolowanie wyznaczonych, „cichych” miejsc przez strażników lub wyznaczonych do tego zadania bibliotekarzy, przestawianie mebli, czy izolację pomieszczeń po montaż detektorów dźwięku. Celem zreferowanego w artykule eksperymentu było określenie skuteczności tej ostatniej opcji, na podstawie badania efektów instalacji elektronicznego urządzenia (NoiseSign) monitorującego natężenie hałasu w strefach cichej nauki w bibliotece McGill University – dużej uczelni mieszczącej się w Montrealu w Kanadzie.

Biblioteki szkół wyższych nie stanowią obecnie dla środowisk akademickich i naukowych jedynego punktu dostępu do informacji. Aby pozyskiwać nowych klientów i zwiększyć świadomość bieżących użytkowników na temat dostępnych zasobów i usług, placówki te muszą więc szukać różnych sposobów promocji zakresu i wartości własnej oferty, na tyle skutecznych, by była ona dobrze rozpoznawalna i konkurencyjna wobec innych serwisów informacyjnych. W artykule przedstawiono wyniki jakościowego badania sprawdzającego opinie australijskich bibliotekarzy akademickich na temat metod popularyzacji bibliotecznych zasobów i usług oraz czynniki mające wpływ na postrzeganie efektywności wykorzystywanych technik.

Z badań sondażowych wynika, że połączony z mobilną aplikacją, i przeznaczony dla treści wizualnych serwis Instagram jest obecnie najpopularniejszą siecią społecznościową w grupie nastolatków. Ze względu na opcje geotagowania, wyszukiwania hasztagów, lokalizacji i profili oraz łatwy w użyciu interfejs, może to być również najlepsza platforma społecznościowa do kontaktów z nastoletnimi użytkownikami bibliotek. W artykule przedstawiono porady dla bibliotekarzy chcących zaangażować się w reklamę usług i zasobów bibliotecznych za pośrednictwem tego medium.

Projekt ORCID – Open Researcher and Contributor Identifier (zob. babin.bn.org.pl/?p=3521) cieszy się w środowisku naukowym rosnącą popularnością i coraz więcej instytucji i organizacji włącza identyfikatory ORCID, umożliwiające jednoznaczną identyfikację naukowców w sieci www oraz powiązanie ich z właściwymi im pracami, do swoich procedur i systemów. ORCID jest wykorzystywany chętnie m.in. przez wydawców (np. Nature Publishing Group, Biomed Central) gdyż pozwala na pozyskanie pełnych informacji o autorach, ich dorobku i afiliacjach w momencie składania przez nich manuskryptów, umożliwia również automatyczną aktualizację w czasie rzeczywistym list publikacji danego badacza w rekordach rejestru ORCID (np. przez CrossRef, DataCite). W sierpniu 2015, Wellcome Trust (brytyjska organizacja charytatywna wspierająca badania biomedyczne) zaczęła wymagać od naukowców posiadania numeru ORCID, a w jej ślady pójdą zapewne inni fundatorzy i wydawcy. Identyfikatory ORCID wprowadzają do obiegu informacji także uczelnie wyższe. W artykule przedstawiono projekt ORCID@ CMU, przeprowadzony na Carnegie Mellon University, mający pomóc kadrze naukowej w rejestrowaniu identyfikatorów i umożliwić administratorom integrację numerów ORCID z systemem informacyjnym uczelni. Omówiono w nim proces planowania, przebieg implementacji oraz wyniki ewaluacji tej inicjatywy, a także jej założenia i powody kilku zmian wprowadzonych do przyjętych planów strategicznych (dotyczyły m.in. zasad udziału w programie oraz metod testowania i promocji tworzonej strony i aplikacji sieciowej).

Według szacunków ekspertów, w 2016 r. liczba używanych w domach i miejscach pracy urządzeń podłączonych do Internetu przekroczy 25 miliardów, a wraz ze wzrostem powiązań i danych gromadzonych w środowisku sieciowym rośnie nie tylko liczba nieograniczonych możliwości, jakie ma zapewniać tzw. Internet rzeczy (ang. Internet of Things – IOT), lecz również wyzwań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa i prywatności użytkownikom nowych technologii. W artykule, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, omówiono zalety związane z upowszechnianiem się tej koncepcji oraz budowanych na jej bazie rozwiązań, potencjalny wpływ IOT na biblioteki, rolę tych instytucji w nowej, cyfrowej rzeczywistości oraz systematyczne podejście, jakie powinny przyjąć by gwarantować swoim czytelnikom należytą ochronę w nowym ekosystemie, w kontekście koncepcji Security of Things (SOT), czyli bezpieczeństwa rzeczy.

Większość projektów humanistyki cyfrowej (HC) bazuje na podejściu Do-It Yourself (zrób to sam), proces produkcji wiedzy w społecznościach cyfrowych humanistów wymaga też jednak treści, narzędzi i danych tworzonych przez innych, a sukces takich przedsięwzięć zależy w dużej mierze od formalnej i nieformalnej współpracy w obrębie kilku sektorów informacyjnych (akademickiego, pozaakademickiego i kultury). Bibliotekarze pełnią od wielu lat ważne funkcje w środowisku HC, wspierając budowę cyfrowych zasobów, ułatwiając nawigację między różnymi źródłami, pomagając w spełnianiu potrzeb informacyjnych naukowców i dbając o rozwój standardów danych i organizacji informacji. W artykule przeanalizowano możliwość utworzenia prowadzonego przez bibliotekarzy miejsca spotkań HC dla wielu różnych społeczności badaczy, przy wykorzystaniu hostowanej w modelu SaaS wersji otwartej platformy Omeka, służącej do publikacji i prezentacji cyfrowych kolekcji obiektów kultury, czyli Omeka.net (zob. babin.bn.org.pl/?p=2768). Przedstawiono również wyniki ewaluacji tego narzędzia, jako taniego i przyjaznego technologicznie (również dla laików) rozwiązania, zapewniającego warunki do współtworzenia i eksploracji zasobów online.

W ciągu ostatnich kilku dekad chińskie instytucje kultury wyprodukowały znaczne ilości cyfrowych danych, zbiory te w przeważającej części są jednak od siebie odizolowane i nie da się ich przeszukiwać jednocześnie. Obecnie, w Chinach prowadzone są tylko dwa ogólnokrajowe projekty integracji cyfrowych baz bibliotek, muzeów i archiwów („Narodowa Sieć cyfrowej kultury” i „Projekt promocji cyfrowej biblioteki”) oraz jeden specjalny program współpracy dotyczącej zasobów kultury („Pamięć Chin)”. Poza nimi, realizowane są też lokalne inicjatywy konsolidacyjne w kilku prowincjach i miastach (Pekin, Guangzhou, Shenzeb i Hunan), liczba i typy zasobów objętych ich kontrolą są jednak ograniczone. Aby ustalić czynniki spowalniające proces scalania w sieci www narodowego dorobku kulturowego oraz tworzenia mechanizmów powszechnego dostępu do digitalizowanych oraz tworzonych w formie cyfrowej zasobów, autorzy dokonali przeglądu dostępnej literatury przedmiotu, przeprowadzili również sondaż, w ramach którego zbierano opinie personelu różnych, publicznych instytucji kultury nt. barier utrudniających wzajemne łączenie różnych baz online i ich udostępnianie za pośrednictwem jednej platformy.

Pod koniec 2015 r., prezydent Stanów Zjednoczonych Barack Obama podpisał ustawę pn. Every Student Succeeds Act (ESSA), określającą cele szkolnictwa na poziomie podstawowym i średnim, i będącą jednocześnie pierwszą od 50 lat federalną legislacją zabezpieczającą federalne fundusze dla bibliotek szkolnych, w celu poprawy jakości ich usług i zasobów. Jednym z założeń tego projektu jest zapewnienie wszystkim uczniom w Stanach Zjednoczonych materiałów i programów bibliotecznych mogących pomóc w zdobyciu kompetencji cyfrowych niezbędnych w XXI w. Pracowali nad nim wspólnie przedstawiciele obu partii – republikańskiej i demokratycznej, a po długim procesie negocjacji zyskał on akceptację obu izb amerykańskiego parlamentu. W artykule przybliżono zapisy tej reformy istotne z punktu widzenia bibliotek i bibliotekarzy.