Babin

Ruch Makerów, odwołujący się do subkultury DIY (ang. do it yourself, czyli zrób to sam), skupia programistów, artystów, społeczników, hobbystów i projektantów, którzy wykorzystując własną kreatywność i dostępne na zasadach open access nowe technologie i narzędzia realizują innowacyjne pomysły i tworzą nowe rzeczy lub własne wersje różnego typu produktów. Ideologia DIY bazuje na idei samowystarczalności, współuczestnictwa i współpracy, i ma stanowić w założeniu alternatywę dla współczesnej konsumpcyjnej kultury oraz postępującej komercjalizacji codziennego życia, a także stanowić narzędzie walki z dominacją wielkich korporacji. Rozwój inicjatyw tego typu, oraz tworzenie miejsc, w których entuzjaści DIY mogą zajmować się oddolną produkcją, szukać rozwiązań dla społecznych problemów i nabywać nowe umiejętności (tzw. makerspace lub hackerspace), to coraz bardziej popularny fenomen na całym świecie, a w Stanach Zjednoczonych program Makerów zyskuje coraz więcej zwolenników w sektorze edukacji, zarówno na poziomie praktycznym, jak i w sferze polityki, zaczyna też stopniowo przybierać sformalizowane kształty. W artykule omówiono wpływ kultury Makers na szkolnictwo, politykę edukacyjną i sposoby realizacji programów nauczania; przedstawiono też kluczowe założenia kształcenia w stylu Makerów, wskazówki i porady dla pedagogów i bibliotekarzy chcących twórczo pracować z dziećmi i młodzieżą, oraz inicjatywy tego typu realizowane w amerykańskich szkołach i bibliotekach.

National Digital Newspaper Program (NDNP) – długofalowy projekt budowy otwartego, cyfrowego archiwum gazet o dużym znaczeniu historycznym, publikowanych w Stanach Zjednoczonych w latach 1836-1922, został uruchomiony w 2004 r. w ramach współpracy między federalną agencją National Endowment for the Humanities, zapewniającą programowi wsparcie finansowe i Biblioteką Kongresu (BK). Główne cele tej inicjatywy to zapewnienie powszechnego, publicznego dostępu online do amerykańskich gazet jako materiałów źródłowych do badań nad historia i kulturą tego kraju oraz do rekordów bibliograficznych i informacji o lokalizacji ponad 14 tys. tytułów prasowych wydawanych w tym kraju od XVII w. do chwili obecnej. Zdigitalizowane publikacje są archiwizowane przez BK i udostępniane na stronie Chronicling America: Historic American Newspapers. Stan Vermont dołączył do NDNP w 2010 r., po otrzymaniu przez Biblioteki Uniwersytetu Vermont 2-letniego grantu, mającego pomóc w budowie lokalnego zasobu cyfrowych gazet – Vermont National Digital Newspaper Program (VNDNP).

Autorka, bibliotekarka zasobów elektronicznych na Uniwersytecie Wyoming, na podstawie własnego doświadczenia, analizy ofert promocyjnych największych dostawców z okresu 03.2012 – 02.2013 i przeglądu literatury przedmiotu, przedstawiła problemy związane z nabywaniem przez biblioteki akademickie licencji na duże pakiety książek elektronicznych (KE) z tzw. backlist. Pakiety tego typu zawierają wiele starszych pozycji, wydanych kilka lub kilkanaście (a nawet kilkadziesiąt) lat wcześniej w formie papierowej i są oferowane zazwyczaj z dużymi upustami, taki model subskrypcji nie pozwala jednak na swobodny dobór tytułów, zgodnie z potrzebami danej instytucji. Przypomina on tzw. wielkie kontrakty (ang. big deals) (por. BABIN [1], [2], [3], [4]), czyli konsorcyjne umowy, w ramach których biblioteki płacą za dostęp do całych baz czasopism.

W artykule przedstawiono doświadczenia bibliotek River Campus Uniwersytetu w Rochester (UR) (USA) związane z ich dostosowywaniem się do potrzeb użytkowników. Omówiono metodę badawczą (Rochester method), która pozwoliła na lepsze dopasowanie usług, zbiorów, wyposażenia oraz formy prezentacji i funkcjonowania biblioteki w przestrzeni cyfrowej do potrzeb studentów i wykładowców uczelni. W „metodzie Rochester” wykorzystano elementy stosowane w badaniach antropologicznych i etnograficznych. Pomysł opracowania techniki badania potrzeb użytkowników pojawił się w 2001 r. Autorka artykułu, Susan Gibbons, uczestniczy w tym projekcie od ośmiu lat. W zespole badawczym pracuje także antropolog, dr Nancy Fried Foster.

Autor omawia w artykule różnice między tworzeniem i funkcjonowaniem katalogów bibliotecznych w Rosji i Stanach Zjednoczonych, przedstawia również swoje prognozy i argumenty dotyczące przyszłości tych systemów informacyjnych na świecie.

W Stanach Zjednoczonych, coraz więcej bibliotek dziecięcych przechodzi transformację, przyjmując nowy styl pracy, w którym kładzie się nacisk na zabawę, poznawanie przyrody i działanie jako drogi do innowacyjności i kreatywności. Placówki uznające te założenia jako priorytetowe i przyjmujące jako wyznacznik działania ideę zrównoważonego rozwoju, stworzyły w dawnym okręgu bibliotecznym Rangeview (stan Colorado) sieć Anythink (gra słów mająca oznaczać początek każdej myśli). W artykule przedstawiono ten nowy, innowacyjny sposób świadczenia usług na podstawie doświadczeń biblioteki Anythink Wright Farms w Thornton.

Autorzy prezentują sporządzony dla Library Journal raport z dorocznego kongresu Stowarzyszenia Bibliotek Amerykańskich (ALA), który odbył się w Chicago w dniach 28 czerwca – 2 lipca 2013 i przyciągnął w tym roku rekordową liczbę gości – ponad 26 tys. osób ze Stanów Zjednoczonych i zagranicy, wśród których, poza bibliotekarzami, znaleźli się autorzy bestsellerów, artyści i przedstawiciele firm współpracujących z sektorem bibliotecznym. W artykule omówiono główne wydarzenia i tematy poruszane na konferencji, ewaluację działań, zapowiadaną strategię i plany ALA oraz poszczególnych sekcji stowarzyszenia, najczęściej komentowane sesje i panele, a także zebrane w kuluarach opinie uczestników i prelegentów zjazdu.

Książki elektroniczne wypożyczane są już w większości amerykańskich bibliotek publicznych (w 2011 r. oferowało je 82% tych placówek), a kwestie ich licencjonowania, platform technicznych i sporów z wydawcami zostały szeroko udokumentowane w literaturze bibliotekoznawczej; mniej uwagi poświęca się natomiast problemom czytelników cyfrowych książek. W artykule przedstawiono doświadczenia Chatham Public Library – placówki pełniącej podwójną funkcję biblioteki publicznej i uczelnianej, związane z udostępnianiem e-książek i organizacją powiązanych z nimi usług z perspektywy skoncentrowanej na użytkowniku; przedyskutowano również konsekwencje upowszechniania się tego formatu dla bibliotek publicznych oraz sposoby integracji zbiorów drukowanych z zasobami elektronicznymi i wykorzystania tych ostatnich przy promocji transliteracji (ang. transliteracy), czyli biegłości poruszania się po różnych typach multimediów. Autorzy referują w tekście szczegółowo proces opracowywania i rozwoju szkoleń dla czytelników, mających ułatwić im korzystanie z e-książek i e-czytników oraz programy regularnie prowadzonych przez bibliotekę zajęć skierowanych do seniorów.

Biblioteki publiczne w Ameryce Północnej nadal odczuwają skutki kryzysu gospodarczego i zmuszone są do ratowania swoich finansów przez szukanie dodatkowych źródeł wpływów i oszczędności. Jednym z nowych, kontrowersyjnych pomysłów, wdrożonych już przez przynajmniej dwie placówki tego typu: Toronto Reference Public Library (TPL) (największy system biblioteczny w Kanadzie, mający też najwyższe statystyki odwiedzin i wypożyczeń na świecie) i Port Chester – Rye Brook Library (PCRBL) ze Stanów Zjednoczonych, jest zezwolenie komercyjnym przedsiębiorstwom i inicjatywom na reklamowanie swoich produktów i usług na terenie budynków bibliotecznych.

W artykule przedstawiono częściowe wyniki badań ankietowych Pew Research Center (PRC) – prestiżowego, niezależnego ośrodka badawczego ze Stanów Zjednoczonych, poświęconych roli bibliotek publicznych w życiu Amerykanów oraz wykorzystaniu i ocenie usług bibliotecznych w erze cyfrowej. Raport pn. “Library Services in the Digital Age” opublikowany na początku 2013 r., został opracowany przez Pew Internet and American Life Project – jedną z jednostek badawczych think tanku PRC, zajmującą się społecznymi aspektami używania nowoczesnych urządzeń i mediów elektronicznych. Zawiera dane z telefonicznych sondaży przeprowadzonych w październiku i listopadzie 2012 r. na reprezentatywnej grupie 2252 osób.