Babin

Biblioteki szkół wyższych obsługują różnego typu odbiorców, w tym studentów, którzy wychowują dzieci (ze statystyk wynika, że osoby takie stanowią ok 1/4 populacji amerykańskich college-ów) i którzy z różnych przyczyn muszą czasem zabierać je ze sobą. Ze względu na obowiązki rodzicielskie, uczący się rodzice mogą mieć problemy z ukończeniem studiów i osiąganiem sukcesów akademickich, jednak niewiele instytucji uwzględnia ich specjalne potrzeby. Według autorki, obsługa tego typu użytkowników powinna być dla bibliotekarzy akademickich priorytetem, gdyż możliwość odpowiedniego równoważenia życia rodzinnego z obowiązkami studenckimi może im pomóc w koncentrowaniu się na nauce i osiąganiu wytyczonych celów, a tym samym obniżyć wskaźnik rotacji na uczelniach. W artykule przeanalizowano, na podstawie przeglądu literatury przedmiotu, jakiego typu usługi można świadczyć studentom-opiekunom i w jaki sposób, m.in. przez wprowadzenie drobnych zmiany w regulaminach i aranżacji przestrzeni, tworzyć przyjazne, rodzinne przestrzenie do nauki. Przedstawiono również wyniki badania sprawdzającego, jak wygląda sytuacja w tym względzie w bibliotekach amerykańskich szkół wyższych.

16 maja 2017 r., w ramach cyklu konferencji „Duch czasów”, Instytut Studiów Zaawansowanych (Institut d’Etudes Avancée – IEA), przy współudziale redakcji pisma Esprit, zorganizował publiczną debatę naukowców ze Stanów Zjednoczonych i Francji pn. Książki i biblioteki w erze cyfrowej. Wzięli w niej udział: historyk, dyrektor biblioteki Uniwersytetu Harvarda – Robert Darnton, były dyrektor Wyższej Szkoły Nauk Społecznych (École des hautes études en sciences sociales – EHESS) i emerytowany profesor Collège de France – Roger Chartier oraz historyk, emerytowany profesor Instytutu Nauk Politycznych (Sciences Po) i były prezes Biblioteki Narodowej Francji – Jean-Noël Jeanneney. Moderatorem był redaktor Esprit – Emmanuel Laurentin. Skupiono się na problemach dostępności wiedzy, równoważenia interesów publicznych z interesami prywatnych wydawców, prezentacji bibliotek cyfrowych, wyzwaniach i problemach związanych z rozwojem technologii.

Tacit knowledge (TK), czyli cicha wiedza (inaczej: wiedza milcząca, wiedza ukryta) – pojęcie wprowadzone przez węgierskiego filozofa Michaela Polanyi, zyskało dużą popularność w teorii zarządzania. Odnosi się ono do wykorzystywanej w codziennych działaniach wiedzy praktycznej, intuicyjnej i nie zawsze w pełni uświadomionej, którą – w przeciwieństwie do udokumentowanej wiedzy teoretycznej, trudno wyartykułować, formalizować i przekazywać innym, a która może decydować o sukcesie jednostek i organizacji. W artykule zreferowano wyniki badania poświęconego analizie wymiany TK wśród pracowników bibliotek. Omówiono także specyfikę tego zjawiska, strategie ujawniania i zachowywania wartościowej TK i czynniki kontekstualne mające wpływ na jej przekazywanie, bądź ukrywanie, takie jak kultura organizacyjna, podejście do współpracy, czy relacje między mentorami i ich podopiecznymi.

W artykule podsumowano wystąpienie Rozalii Cenigowej, kierownika działu bibliotek szkolnych Słowackiej Biblioteki Pedagogicznej (SBP) w Bratysławie na 11 słowacko-czeskiej konferencji Biblioteki szkolne jako informacyjne i kulturalne centra szkół, która odbyła się 4 maja 2017 r. w Bratysławie. Autorka zaprezentowała na niej zebrane w badaniach sondażowych dane statystyczne, dotyczące stanu i działalności bibliotek szkolnych na Słowacji w latach 2015 i 2016. Omówiła również aktywność centrum metodycznego SBP oraz projekty mające na celu promocję czytelnictwa i kształtowanie kompetencji czytelniczych.

Za jeden z celów Unii Europejskiej uznaje się utworzenie jednolitego, wspólnego rynku, mającego poprawić dostęp do towarów i usług cyfrowych, stworzyć jednakowe warunki do konkurencji oraz zmaksymalizować potencjał ekonomiczny Europy. Osiągnięcie tego celu ma ułatwić m.in. ujednolicenie prawa autorskiego (PA). 14 września 2016 r. opublikowano projekt odpowiedniej dyrektywy – 2016/0280 (COD), nawiązujący do dyrektyw 96/9/WE, 2001/29/WE, 2006/115/WE, 2009/24/WE, 2012/28/UE i 2014/26/UE. Zakładając, że problematyka PA jest kluczowa dla pracowników sektorów związanych z informacją i dokumentacją, autorka krótko omawia proponowane w tym projekcie dyrektywy wyjątki od ogólnych reguł PA ustanowionych w ww. dokumentach, których celem jest zapewnienie równowagi między prawami i interesami właścicieli praw a interesami użytkowników. Porównuje także sytuacje prawną we Francji w tym zakresie.

W czasach Związku Radzieckiego nazwa biblioteki nie grała istotnej roli identyfikacyjnej. Na ogół określała rodzaj placówki (naukowa, publiczna), jej status (miejska, obwodowa), numer filii itp. Patronami bibliotek, podobnie jak innych instytucji kultury, byli klasycy literatury, wodzowie rewolucji, działacze komunistyczni, upamiętniano znaczące wydarzenia, organizacje polityczne itp. Po rozpadzie ZSRR przemianowano główne biblioteki krajowe. Powszechnie określaną jako „Leninka” Państwową Bibliotekę ZSRR im. W.I. Lenina przemianowano na Rosyjską Bibliotekę Państwową, a dotąd określaną przez Petersburżan jako „Publiczka” Publiczną Bibliotekę im. M.E. Sałtykowa Szczedrina (dawniej Cesarską Bibliotekę Publiczną) – na Rosyjską Bibliotekę Narodową. Za tymi zmianami poszły następne – biblioteki coraz częściej zyskiwały nazwy nie odwołujące się do osób i rozszerzyły zakres swoich patronów osobowych.

Europeana – wirtualna biblioteka dla wszystkich to efekt flagowego europejskiego projektu mającego na celu stworzenie współczesnej, „cyfrowej biblioteki aleksandryjskiej”, udostępniającej w Internecie zdigitalizowane dziedzictwo kulturowe i naukowe Europy Obecnie, repozytorium to zapewnia jeden punkt dostępu do milionów zasobów katalogowych i obiektów cyfrowych pochodzących z europejskich muzeów, bibliotek, archiwów i kolekcji audiowizualnych. Autorzy artykułu postanowili ocenić, czy z perspektywy nauczycieli, wykładowców i badaczy, Europeana może być faktycznie postrzegana jako nowa, cyfrowa Bibliotheca Alexandrina – największa, nowożytna biblioteka zasobów cyfrowych. Sprawdzali również, czy jej zbiory są przydatne do użytku w celach edukacyjnych, w środowiskach e-learningowych, i czy mogą wspierać rozwój obiektów wiedzy.

22 maja 2017 roku Médiaquitaine (Regionalne Centrum Kształcenia i Rozwoju Bibliotekarzy) i grupa ABF Akwitanii, przy wsparciu władz lokalnych regionu, zorganizowały jednodniową konferencję dotycząca roli bibliotek w zmieniającym się środowisku społeczno-kulturalnym. Napięcia społeczne związane z działalnością religijnych i politycznych ugrupowań ekstremistycznych oraz wyborami w Stanach Zjednoczonych i we Francji spowodowały, że obecnie coraz częściej postrzega się biblioteki publiczne jako neutralne miejsce sprzyjające łagodzeniu sprzeczności ideologicznych i budowaniu zgody społecznej. W artykule omówiono przebieg konferencji i poruszane na niej zagadnienia.

We Francji 18% populacji jest w jakimś zakresie niepełnosprawna, przy czym problemy ze wzrokiem, słuchem, percepcją i mobilnością nasilają się z wiekiem, i dotykają 80% osób powyżej 75 roku życia. Społeczeństwo szybko się starzeje – w 2050 r. jedna trzecia Francuzów będzie mieć 60 lat lub więcej. Ustawa z 11 lutego 2005 r. (nowelizacja z 29.04.2015) zapewnia wszystkim francuskim obywatelom prawo do korzystania z publicznych instytucji i dokumentów, ze szczególnym uwzględnieniem bibliotek i zasobów cyfrowych. W artykule przedstawiono kierunki działania władz różnego szczebla i różnych instytucji francuskich mające poprawić dostępność usług publicznych i książek, począwszy od likwidowania barier fizycznych w przestrzeni usługowej po produkcję specjalnych formatów dokumentów.

W 2015 roku w Stawropolskiej Krajowej Bibliotece dla Niewidomych i Słabowidzących (SKBSS) im. W. Majakowskiego, w ramach realizowanego przez tę bibliotekę programu Wektory innowacyjnego rozwoju – turystyka dostępna dla wszystkich i biblioteka specjalna – perspektywy integracji, utworzono Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Wspierania Turystyki Dostępnej dla Wszystkich – Invaturinfo. Rosja ratyfikowała konwencję ONZ dotyczącą praw osób niepełnosprawnych, co m.in. wpłynęło na zwiększone zainteresowanie środowiska bibliotecznego tą grupą użytkowników. Biblioteki w różnych miastach we współpracy z biurami podróży i innymi organizacjami coraz częściej organizują dla tej grupy ludzi wycieczki i różne imprezy kulturalne. W artykule przedstawiono cele i zadania realizowane przez Invaturinfo.