Babin

22 maja 2017 roku Médiaquitaine (Regionalne Centrum Kształcenia i Rozwoju Bibliotekarzy) i grupa ABF Akwitanii, przy wsparciu władz lokalnych regionu, zorganizowały jednodniową konferencję dotycząca roli bibliotek w zmieniającym się środowisku społeczno-kulturalnym. Napięcia społeczne związane z działalnością religijnych i politycznych ugrupowań ekstremistycznych oraz wyborami w Stanach Zjednoczonych i we Francji spowodowały, że obecnie coraz częściej postrzega się biblioteki publiczne jako neutralne miejsce sprzyjające łagodzeniu sprzeczności ideologicznych i budowaniu zgody społecznej. W artykule omówiono przebieg konferencji i poruszane na niej zagadnienia.

Obrady poranne zdominowało wystąpienie doktora filozofii i nauk politycznych Raphaëlle Bats, odpowiedzialnej za stosunki międzynarodowe w ENSSIB. Omówiła ona aktualne zadania bibliotek i trudności na jakie napotykają. Odwołała się przy tym do koncepcji demokracji pojmowanej jako system umożliwiający ścieranie się we wspólnej dyspucie wielu postaw i punktów widzenia, zakładającej jednak istnienie konfliktów. Obecnie biblioteki publiczne oferują każdemu obywatelowi warsztat i źródła informacji umożliwiające samodzielne zdobywanie wiedzy. Zapewniają też płaszczyznę dla narodowej dyskusji i polemiki ze szkodliwymi ideami.

R. Bath zwróciła uwagę na parę aspektów demokratycznej debaty. W demokracji kwestionowana jest rola mentora, więc bibliotekarze nie powinni do niej aspirować, powinni ograniczyć się do umożliwienia użytkownikom szukania wiedzy i samodzielnego myślenia, dzięki odpowiedniej organizacji zasobów, ich dostępności oraz stworzeniu warunków do dyskusji. Biblioteki mają zapewnić każdej osobie równy dostęp do wiedzy i niezależność intelektualną. Aby instytucje te mogły stać się centrum tworzenia się zbiorowej świadomości i postaw obywatelskich, muszą uczestniczyć w lokalnych programach społecznych i gospodarczych oraz znosić realne i symboliczne bariery miedzy ludźmi z różnych środowisk. Powinny sprzyjać powstawaniu lokalnych wspólnot i solidarności społecznej.

Po południu obrady toczyły się w dwóch grupach okrągłego stołu. W ramach pierwszego Charlotte Hénard omówiła projekt realizowany przez Komitet Doradczy ABF we współpracy z Działem Prognoz i Statystyki przy ministerstwie kultury. Jego celem jest opracowanie narzędzi ułatwiających decyzje rządowe dotyczące finansowania bibliotek. Badania przeprowadzone w 2015 r. w Hiszpanii wykazały, że biblioteki znacząco przyśpieszają rozwój ekonomiczny i społeczny regionu. Podobnie optymistyczne wyniki uzyskano w 2016 r. we Francji. Sondaż przeprowadzony wśród użytkowników bibliotek w okręgu Val-d’Oise – „Biblioteka jest warta poniesionych kosztów”, w ramach którego uwzględniono m.in. zasięg oddziaływania biblioteki, wykorzystywane zbiory i usługi, rodzaj obsługiwanej populacji, środowisko kulturowe, poziom bezrobocia, dochody ludności itp. potwierdziły, że biblioteki sprzyjają uzupełnianiu wiedzy, walce z bezrobociem (m.in. przez współpracę z potencjalnymi pracodawcami), rozwojowi małych firm (przez oferowanie aktualnej informacji), a także odpoczynkowi i powstawaniu więzi społecznych. Biblioteki aktywnie uczestniczyły również w integracyjnych programach rządowych. Drugi popołudniowy okrągły stół poświecono problemom walki z wykluczeniem społecznym. Przedstawiciele władz lokalnych i bibliotek prezentowali osiągnięcia i omawiali trudności. Okazało się, że konieczne jest równoległe rozwiązywanie wielu problemów, od dostępności fizycznej lokali, książek i zasobów cyfrowych po przygotowanie personelu bibliotek i organizację komunikacji publicznej. Liczne przykłady pozytywnych doświadczeń potwierdziły ogromną rolę bibliotek w tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego.