Biblioteka Narodowa używa na swojej stronie plików cookies. Brak zmiany ustawień przeglądarki oznacza zgodę na ich użycie. [zamknij]

Tag: niepełnosprawni

Traktat z Marrakeszu dla osób z niepełnosprawnościami utrudniającymi czytanie druku: implikacje dla Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Dostęp do publikacji, Własność intelektualna, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Traktat z Marrakeszu dla osób z niepełnosprawnościami utrudniającymi czytanie druku: implikacje dla Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii została wyłączona

W czerwcu 2013 r., w Marrakeszu, na konferencji dyplomatycznej Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), przyjęto traktat w sprawie złagodzenia prawa autorskiego, w celu ułatwienia dostępu do opublikowanych utworów drukowanych osobom niewidomym i słabowidzącym oraz osobom z niepełnosprawnościami uniemożliwiającymi zapoznawanie się z drukiem. Traktat ten można uznać za pierwszą międzynarodową umowę mającą zapewnić minimalne standardy praw użytkownika, a nie właścicieli praw autorskich (PA). Nakłada on na umawiające się strony obowiązek wprowadzenia do krajowych przepisów dotyczących PA wyjątki w zakresie prawa do zwielokrotniania, prawa do rozpowszechniania i prawa do publicznego udostępniania chronionych dzieł, by umożliwić beneficjentom (osobom niemogącym efektywnie czytać materiałów drukowanych) oraz upoważnionym podmiotom (opiekunom oraz organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność na rzecz beneficjentów, w tym – bibliotekom), korzystanie, w ramach dozwolonego użytku, z kopii drukowanych publikacji, w formacie umożliwiającym dostęp osobom niepełnosprawnym. Zobowiązuje również do zezwolenia na międzynarodową wymianę kopii sporządzonych zgodnie z określonymi w nim ograniczeniami i wyjątkami.

więcej o Traktat z Marrakeszu dla osób z niepełnosprawnościami utrudniającymi czytanie druku: implikacje dla Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii

Inicjatywy zmierzające do poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych we Francji

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Inicjatywy zmierzające do poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych we Francji została wyłączona

We Francji 18% populacji jest w jakimś zakresie niepełnosprawna, przy czym problemy ze wzrokiem, słuchem, percepcją i mobilnością nasilają się z wiekiem, i dotykają 80% osób powyżej 75 roku życia. Społeczeństwo szybko się starzeje – w 2050 r. jedna trzecia Francuzów będzie mieć 60 lat lub więcej. Ustawa z 11 lutego 2005 r. (nowelizacja z 29.04.2015) zapewnia wszystkim francuskim obywatelom prawo do korzystania z publicznych instytucji i dokumentów, ze szczególnym uwzględnieniem bibliotek i zasobów cyfrowych. W artykule przedstawiono kierunki działania władz różnego szczebla i różnych instytucji francuskich mające poprawić dostępność usług publicznych i książek, począwszy od likwidowania barier fizycznych w przestrzeni usługowej po produkcję specjalnych formatów dokumentów.

więcej o Inicjatywy zmierzające do poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych we Francji

Biblioteki dla niewidomych jako centra informacji turystycznej dla osób niepełnosprawnych

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Działalność biblioteki, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , ,

Możliwość komentowania Biblioteki dla niewidomych jako centra informacji turystycznej dla osób niepełnosprawnych została wyłączona

W 2015 roku w Stawropolskiej Krajowej Bibliotece dla Niewidomych i Słabowidzących (SKBSS) im. W. Majakowskiego, w ramach realizowanego przez tę bibliotekę programu Wektory innowacyjnego rozwoju – turystyka dostępna dla wszystkich i biblioteka specjalna – perspektywy integracji, utworzono Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Wspierania Turystyki Dostępnej dla Wszystkich – Invaturinfo. Rosja ratyfikowała konwencję ONZ dotyczącą praw osób niepełnosprawnych, co m.in. wpłynęło na zwiększone zainteresowanie środowiska bibliotecznego tą grupą użytkowników. Biblioteki w różnych miastach we współpracy z biurami podróży i innymi organizacjami coraz częściej organizują dla tej grupy ludzi wycieczki i różne imprezy kulturalne. W artykule przedstawiono cele i zadania realizowane przez Invaturinfo.

więcej o Biblioteki dla niewidomych jako centra informacji turystycznej dla osób niepełnosprawnych

Myślenie projektowe a integracja: o innowacjach dla osób niepełnosprawnych i wykluczonych społecznie

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Architektura i wyposażenie, Kategorie użytkowników, Czytelnictwo

Tagi: , , , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Myślenie projektowe a integracja: o innowacjach dla osób niepełnosprawnych i wykluczonych społecznie została wyłączona

Design Thinking (Myślenie Projektowe) to metodologia tworzenia innowacyjnych produktów i usług bazująca na akcentowaniu problemów, motywacji i potrzeb użytkowników, opracowana pod koniec XX w. przez Dawida M. Kelly’ego na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii. Zgodnie z jej założeniami, aby opracować innowacyjne rozwiązania, należy powołać interdyscyplinarny zespół ekspertów reprezentujących różne dziedziny naukowe i praktyczne oraz różne podejścia do zagadnienia. Zadaniem takiego zespołu projektowego ma być realizacja w sposób usystematyzowany działań takich jak: 1) obserwacja zachowań użytkowników i rozmowy z nimi oraz ich otoczeniem, zrozumienie ich sytuacji i problemów, współpraca z użytkownikiem na każdym etapie prac; 2) ustalenie celów, zdefiniowanie problemów, szukanie rozwiązań i ich selekcja; 3) tworzenie prototypu produktu, jego testowanie i udoskonalanie; 4) produkcja próbna; 5) upowszechnienie i ocena wyników. W artykule omówiono jak, zgodnie z tą metodologią, zaprojektowano zestaw edukacyjny dla dzieci w wieku 8-12 lat, pełniący rolę narzędzia mającego służyć integracji społecznej dzieci niepełnosprawnych i ubogich przez zainteresowanie ich książką i biblioteką.

więcej o Myślenie projektowe a integracja: o innowacjach dla osób niepełnosprawnych i wykluczonych społecznie

Miejsce dla wszystkich: projektowanie uniwersalne w bibliotekach

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Biblioteki jako kolekcje, Zarządzanie, Architektura i wyposażenie, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Miejsce dla wszystkich: projektowanie uniwersalne w bibliotekach została wyłączona

Piśmiennictwo poświęcone dostosowywaniu bibliotek i miejsc użyteczności publicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych koncentruje się głównie na zapewnianiu zgodności z prawnie określonymi wymogami dostępności – w Stanach Zjednoczonych kwestie te reguluje m.in. ustawa Americans with Disabilities Act (ADA). Wg autorki, podejścia normatywne, programy modernizacji i usługi skierowane na obsługę osób z określonego typu niepełnosprawnością są mniej efektywne i sprzyjają w mniejszym stopniu społecznej integracji i wyrównywaniu szans, niż wdrażanie zasad projektowania uniwersalnego (ang. Universal Design) na wszystkich etapach projektów: od wstępnego planowania po końcowe efekty. Architektoniczną koncepcję Universal Design stworzył poruszający się na wózku amerykański architekt Ronald L. Mace, a zakłada ona obecnie projektowanie nie tylko przestrzeni, ale też produktów (w tym oprogramowania) i usług w sposób poprawiający ich funkcjonalność dla możliwie największego grona odbiorców, a nie tylko osób identyfikowanych jako niepełnosprawne, i spełniający oczekiwania ludzi w każdym wieku i niezależnie od ich kondycji psychofizycznej, czy pochodzenia. W artykule omówiono założenia tego podejścia oraz możliwe obszary, w których może być użyteczne, przedstawiono też przykłady adaptacji jego standardów w kilku amerykańskich bibliotekach publicznych.

więcej o Miejsce dla wszystkich: projektowanie uniwersalne w bibliotekach

Czytelnictwo niewidomej młodzieży we Francji: badania ankietowe

Autor: Alina Nowińska,

Kategorie: Dostęp do publikacji, Wydawcy, Badania użytkowników, Kategorie użytkowników, Czytelnictwo

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Czytelnictwo niewidomej młodzieży we Francji: badania ankietowe została wyłączona

Niewidomi i niedowidzący młodzi ludzie we Francji mogą współcześnie korzystać z wielu możliwości dostępu do wiedzy i kultury – książek audio, publikacji z dużym drukiem oraz wszelkiego rodzaju dokumentów cyfrowych, dostępnych przy użyciu dodatkowych urządzeń przetwarzających pismo na syntetyczny głos lub tekst w alfabecie Braille’a. W artykule omówiono wszystkie te możliwości, stwierdzając, że mają one ograniczenia – książki mówione nie pozwalają na ich wertowanie i nawigację zaś formaty cyfrowe oferują często wiedzę fragmentaryczną i nieuporządkowaną. Jedyną spójną formą stanowiącą klucz do integracji wiedzy szkolnej i specjalistycznej jest książka wydawana w alfabecie Braille’a. We Francji są to głównie podręczniki i poradniki.

więcej o Czytelnictwo niewidomej młodzieży we Francji: badania ankietowe

Czy e-książki są dla każdego? Ewaluacja dostępności akademickich platform e-booków

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Czy e-książki są dla każdego? Ewaluacja dostępności akademickich platform e-booków została wyłączona

Od początków XXI w. gromadzenie i wykorzystanie e-książek w bibliotekach szkół wyższych w Stanach Zjednoczonych stale wzrasta i powoli zaczynają one wypierać materiały w formie drukowanej, wielu bibliotekarzy zgłasza jednak wątpliwości związane z użytecznością i dostępnością formatów cyfrowych dla studentów, w tym zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnością fizyczną lub trudnościami w uczeniu się. W piśmiennictwie znaleźć można szereg badań analizujących charakterystykę i dostępność czytników e-książek dla różnych grup użytkowników, powstało jednak niewiele systematycznych analiz platform oprogramowania zapewniających dostęp do e-książek kupowanych przez biblioteki uniwersytetów i college’ów (ich użytkownicy mogą pozyskiwać poszczególne tytuły przez należące do poszczególnych wydawców interfejsy, różniące się w zakresie wyglądu i funkcjonalności). Aby ułatwić bibliotekarzom podejmowanie świadomych decyzji związanych z wyborem platform wydawców najbardziej przyjaznych niepełnosprawnym użytkownikom, na Uniwersytecie Stanowym San Jose (USSJ) powołano inicjatywę Ebook Accessibility Project (EAP). Zyskała ona finansowanie ze strony kampanii Affordable Learnig Solutions Systemu Uniwersytetu Stanowego Kalifornii, której celem jest promocja przystępnych rozwiązań edukacyjnych i zachęcenie wykładowców i studentów do wykorzystywania bibliotecznych ebooków i tekstów w wolnym dostępie, jako alternatywy dla drogich podręczników.

więcej o Czy e-książki są dla każdego? Ewaluacja dostępności akademickich platform e-booków

Identyfikacja zasobów: FRBR a dostępność

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Źródła informacji, Opracowanie informacji, Kategorie użytkowników

Tagi: , , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Identyfikacja zasobów: FRBR a dostępność została wyłączona

Modele konceptualne FRBR znacząco zmieniły sposób postrzegania i rozumienia uniwersum bibliograficznego i jego różnych aspektów, koncentrując uwagę na tym, co jest istotne dla użytkownika i oferując wspólny język do dyskusji nad strukturą informacji bibliograficznej i wzorcowej. W artykule omówiono podstawowe założenia i kluczowe charakterystyki tej „rodziny” modeli opisu bibliograficznego, czyli funkcjonalnych wymagań dla rekordów bibliograficznych (Functional Requirements for Bibliographic Records – FRBR) oraz opublikowanych w latach 2009 i 2011 dalszych rozszerzeń tego schematu: Funkcjonalnych wymagań dla danych wzorcowych (Functional Requirements for Authority Data – FRAD) i przedmiotowych danych wzorcowych (Functional Requirements for Subject Authority Data – FRSAD). Przybliżono następnie, jak praktyczne implementacje ich określonych założeń mogą ułatwiać wyszukiwanie zasobów różnym grupom użytkowników, zwłaszcza w kontekście potrzeb osób niewidomych, z niepełnosprawnością wzroku i z zaburzeniami związanymi z odczytem druku.

więcej o Identyfikacja zasobów: FRBR a dostępność

Nowa era Braille’a: tablety dla niewidomych i inne nowe technologie w kontekście e-learningu

Autor: Małgorzata Waleszko,

Kategorie: Technologia informacyjna i bibliotekarska, Biblioteki jako kolekcje, Kategorie użytkowników, Szkolenie użytkowników

Tagi: , , , , , , ,

Możliwość komentowania Nowa era Braille’a: tablety dla niewidomych i inne nowe technologie w kontekście e-learningu została wyłączona

W artykule omówiono wyzwania edukacyjne związane z uczeniem osób z dysfunkcją wzroku, wykorzystywane dotychczas narzędzia pomocnicze ułatwiające odbiór i tworzenie tekstu pisanego oraz nowe technologie asystujące przydatne w kształceniu dzieci niewidomych i niedowidzących, z wykorzystaniem metod e-learningu. Szczególną uwagę poświęcono kwestiom popularyzacji alfabetu Braille’a w Stanach Zjednoczonych (z różnych statystyk wynika, że tylko od 9 do 12% niewidomych dzieci w tym kraju to jego zarejestrowani użytkownicy) i roli szkół oraz bibliotek w tym zakresie, a także omówieniu edukacyjnego potencjału nowego typu wyświetlaczy umożliwiających odczyt pisma brajlowskiego.

więcej o Nowa era Braille’a: tablety dla niewidomych i inne nowe technologie w kontekście e-learningu

Promowanie dostępu dla niewidomych i słabowidzących użytkowników: manifest IFLA

Autor: Marta Elas,

Kategorie: Działalność biblioteki, Branża, zawód i edukacja, Dostęp do publikacji, Kategorie użytkowników, Czytelnictwo

Tagi: , , , , , , , , ,

Możliwość komentowania Promowanie dostępu dla niewidomych i słabowidzących użytkowników: manifest IFLA została wyłączona

Przedstawiono „Manifest dla bibliotek obsługujących osoby mające trudności z odczytywaniem druku” (Manifesto for Libraries Serving Persons With a Print Disability). Dokument ten, przygotowany przez IFLA, został podpisany na spotkaniu UNESCO w Paryżu w listopadzie 2013 r. Zakłada on promowanie dostępu do usług bibliotecznych i informacyjnych dla 285 milionów żyjący na całym świecie osób niewidomych i słabowidzących, z których 21 milionów mieszka w Stanach Zjednoczonych, jak również dla osób mających problemy z czytaniem z innych powodów. Dokument zwraca uwagę na konieczność przygotowania odpowiednich usług, zbiorów, sprzętu i innych ułatwień, które pozwolą walczyć z „głodem książek”, jak Światowy Związek Niewidomych (ang. World Blind Union) określa sytuację, w której mniej niż 5% publikowanych książek jest dostępnych dla osób niemogących czytać tradycyjnie wydanych tekstów.

więcej o Promowanie dostępu dla niewidomych i słabowidzących użytkowników: manifest IFLA